Wójt, szukając oszczędności, postanowił połączyć stanowisko zastępcy i sekretarza gminy. Czy jest to dopuszczalne?
EKSPERT RADZI
Trudno udzielić odpowiedzi, ponieważ brak jest jednoznacznego stanowiska w tej kwestii. W praktyce, zwłaszcza w mniejszych gminach, w celu oszczędności wójt łączy stanowisko zastępcy ze stanowiskiem sekretarza gminy. W ustawie o pracownikach samorządowych brak jest bowiem wyraźnego zakazu.
Dodatkowo Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 27 czerwca 1991 r. (sygn. akt SA/Po 1479/90, ONSA 1991/3-4/67) stwierdził, że przepisy określające zakres działania zastępcy burmistrza i sekretarza nie pozwalają na uznanie, że interesy osób wykonujących obie funkcje są sprzeczne. Jeśli więc rozmiary zadań wykonywanych na obu stanowiskach na to pozwalają, nie ma przeszkód prawnych do łączenia ich w jednej osobie.
Pogląd ten nie może obecnie przesądzać o dopuszczalności łączenia stanowisk zastępcy wójta i skarbnika gminy, ponieważ zmienił się stan prawny. Do wejścia w życie ustawy o pracownikach samorządowych podstawa nawiązania stosunku pracy na tych etatach była identyczna, czyli było to powołanie. Obecnie zastępca jest powoływany, a sekretarz zatrudniany na podstawie umowy o pracę. Różne są też wymogi, jakie muszą spełniać kandydaci, którzy ubiegają się o obsadzenie tych etatów.
Brak jest orzecznictwa w tej kwestii w świetle nowych uregulowań. Wśród ekspertów zdania są podzielone.
Za niedopuszczalnością łączenia funkcji zastępcy wójta i sekretarza gminy opowiedziało się, ale niejednoznacznie, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji w piśmie z 13 lutego 2009 r. (w odpowiedzi na interpelację poselską nr 7441, dostęp: http://orka2.sejm.gov.pl/IZ6.nsf/main/3651AD87). Stwierdzono, że łączenie funkcji zastępcy wójta i sekretarza gminy nie wydaje się właściwe. W ocenie ministerstwa nowa ustawa o pracownikach samorządowych dokonała istotnych zmian statusu funkcji sekretarza gminy. Określiła tę funkcję jako gwaranta ciągłości i jakości pracy urzędu samorządowego – poprzez stałą umowę o pracę, określenie wymogów kwalifikacyjnych, wskazanie niektórych zadań oraz wymóg apolityczności. Zdaniem ministerstwa szczególnego znaczenia nabiera ostatni z elementów, tj. apolityczność, który trudno byłoby pogodzić z rolą zastępcy organu pochodzącego z wyboru. Ponadto wskazano, że nie bez znaczenia pozostaje również to, że zarówno sekretarz gminy, jak i zastępca wójta są pracownikami samorządowymi, dla których przepisy ustrojowe i wymieniona ustawa przewidują różne wymagania kwalifikacyjne oraz różne formy zatrudnienia.
Podstawa prawna
Art. 4 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1202 ze zm.).