Zasiłek macierzyński to świadczenie pieniężne dla kobiet, które podlegają ubezpieczeniu chorobowemu, czyli zatrudnionym na umowę o pracę a także zatrudnionym na umowie zlecenie oraz samo zatrudnionym dobrowolnie odprowadzającym składki. Mogą je także otrzymywać ojcowie.

Zasiłek macierzyński za okres ustalony jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru, natomiast za okres ustalony jako okres urlopu rodzicielskiego - w wysokości 60% podstawy wymiaru zasiłku.

W przypadku gdy ubezpieczona nie później niż 14 dni po porodzie (lub po przyjęciu dziecka na wychowanie i wystąpieniu do sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka albo przyjęciu na wychowanie w ramach rodziny zastępczej) złoży wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze oraz urlopu rodzicielskiego, również w pełnym wymiarze, zasiłek macierzyński za wszystkie okresy wynosi 80% podstawy jego wymiaru.
Od zasiłku macierzyńskiego płatnicy zasiłku (przedsiębiorca, ZUS) naliczają składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej z tytułu:

1. urodzenia dziecka w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego,

2. urodzenia dziecka po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ubezpieczenie to ustało w okresie ciąży – wskutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, albo z naruszeniem przepisów prawa stwierdzonym prawomocnym orzeczeniem
sądu,

3. przyjęcia dziecka w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, w wieku do 10 roku życia, na wychowanie i wystąpienia do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia, bądź przyjęcia dziecka w wymienionym wyżej wieku na wychowanie w ramach rodziny zastępczej; nie dotyczy to rodziny zastępczej zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem.

Z zasiłku macierzyńskiego może skorzystać także ubezpieczony ojciec dziecka lub inny ubezpieczony członek rodziny jeżeli:
- matka dziecka umrze lub porzuci dziecko oraz
- osoby te przerwą zatrudnienie lub inną działalność zarobkową w celu sprawowania opieki nad dzieckiem.

Z zasiłku macierzyńskiego może skorzystać także ubezpieczony ojciec dziecka, jeżeli matka dziecka wykorzysta co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego.

O zasiłek macierzyński może wystąpić ubezpieczony ojciec dziecka, jeżeli ubezpieczona, wymagająca opieki szpitalnej ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem, po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego w wymiarze 8 tygodni po porodzie, przerwie pobieranie tego zasiłku.

Zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego Urlop macierzyński i zasiłek macierzyński z tytułu urodzenia dziecka przysługują przez okres:

20 tygodni (140 dni) – w przypadku urodzenia jednego dziecka,

31 tygodni (217 dni) – w przypadku urodzenia dwojga dzieci,

33 tygodni (231 dni) – w przypadku urodzenia trojga dzieci,

35 tygodni (245 dni) – w przypadku urodzenia czworga dzieci,

37 tygodni (259 dni) – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci.

Źródło: ZUS, MPiPS