Podjęcie pracy zarobkowej w czasie pobierania zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego jest zakazane. Możliwe jest natomiast łączenie pracy etatowej albo zatrudnienia na podstawie umowy cywilnoprawnej z wypłatą zasiłku macierzyńskiego.
Czy stracę zasiłek za wszystkie miesiące?
Po wykorzystaniu zasiłku chorobowego ZUS przyznał mi świadczenie rehabilitacyjne na pół roku – od października 2014 r. do marca 2015 r. Niestety na początku grudnia inspektor z ZUS przyszedł do firmy mojej żony na kontrolę. Byłem tam wtedy i obsługiwałem klientów. Czy ZUS zabierze mi świadczenie za cały przyznany okres?
Do świadczenia rehabilitacyjnego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące utraty prawa do zasiłku chorobowego z powodu wykonywania w okresie orzeczonej niezdolności pracy zarobkowej. Z wyjaśnień ZUS zamieszczonych na jego stronie internetowej wynika, że gdy w wyniku kontroli ustalono, iż w okresie, na który przyznano świadczenie rehabilitacyjne, ubezpieczony zarobkował, to traci on prawo do tego świadczenia za miesiąc, w którym miały miejsce stwierdzone okoliczności. Dlatego w przedstawionej sytuacji ZUS pozbawi prawa do świadczenia rehabilitacyjnego za grudzień 2014 r.
Podstawa prawna
Art. 22 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 159).
Czy zasiłek zostanie zmniejszony
Pobieram zasiłek macierzyński, bo korzystam z dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Postanowiłam wystąpić też o urlop rodzicielski. Wiem, że można go połączyć z wykonywaniem pracy u swojego pracodawcy. Czy mogę pracować na 1/4 etatu? Czy dostanę obniżony zasiłek?
Pracownica uprawniona do urlopu rodzicielskiego może łączyć korzystanie z tego urlopu z wykonywaniem pracy u pracodawcy, który jej go udzielił. Praca może być wykonywana w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy.
Podjęcie pracy w czasie urlopu rodzicielskiego następuje na pisemny wniosek pracownika, złożony w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem jej wykonywania. We wniosku należy wskazać wymiar czasu pracy i okres, przez który zamierza się łączyć korzystanie z urlopu z wykonywaniem pracy. Pracodawca uwzględnia wniosek zatrudnionego, chyba że nie jest to możliwe ze względu na rodzaj wykonywanej przez niego pracy lub organizację pracy.
W przedstawionej sytuacji wysokość zasiłku macierzyńskiego zostanie pomniejszona proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, w którym czytelniczka będzie wykonywała pracę w czasie korzystania z urlopu rodzicielskiego. Dlatego jeśli przed urlopem macierzyńskim pracowała w pełnym wymiarze czasu pracy, a w czasie urlopu rodzicielskiego będzie świadczyła ją na 1/4 etatu, to wysokość przysługującego jej zasiłku macierzyńskiego powinna być zmniejszona o 1/4 (1/4 : 1 = 1/4).
Podstawa prawna
Art. 1821a par. 6 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502).
Art. 29 ust. 7 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 159).
Czy umowa o dzieło wpłynie na zasiłek
Korzystam z urlopu rodzicielskiego. Pracodawca zaproponował mi zawarcie umowy o dzieło. Czy będzie ona oskładkowana? Czy spowoduje pomniejszenie zasiłku?
W myśl zasady wynikającej z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, gdy osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę zawiera z własnym pracodawcą dodatkowo umowę o dzieło lub wykonuje ją na jego rzecz, podlega ubezpieczeniom jako pracownik. Pracodawca w takiej sytuacji sumuje przychód ze stosunku pracy i z umowy o dzieło i od łącznej kwoty opłaca składki. Zasady tej nie stosuje się jednak, gdy umowę o dzieło pracodawca podpisze z pracownikiem przebywającym na urlopie rodzicielskim. Potwierdził to ZUS w interpretacji indywidualnej przepisów (decyzja nr 1606/2013 z 6 grudnia 2013 r., DI/200000/451/1606/2013). Wyjaśnił, że gdy pracodawca zatrudnia na podstawie umowy o dzieło swojego pracownika, który pobiera zasiłek macierzyński z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, to nie jest zobowiązany do opłacania składek. Osoba przebywająca na urlopie macierzyńskim (w tym również dodatkowym) lub rodzicielskim nie ma bowiem statusu „własnego pracownika”. Zawarcie umowy o dzieło z własnym pracownikiem w czasie urlopu rodzicielskiego jest korzystne nie tylko dla pracodawcy. Pracownik w takiej sytuacji nie tylko nie traci zasiłku macierzyńskiego, ale ma też prawo do wynagrodzenia za wykonaną pracę.
Podstawa prawna
Art. 6, art. 9 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.).
Czy można odebrać chorobowe dopiero od dnia kontroli
Korzystałam z miesięcznego zwolnienia lekarskiego. Mój pracodawca dostał donos, że pracuję, i wysłał pracowników działu kadr na dwa dni przed końcem mojego ZUS ZLA na kontrolę. Czy zostanę pozbawiony prawa do zasiłku od dnia kontroli?
W czasie orzeczonej niezdolności do pracy z powodu choroby pracownik nie może wykonywać pracy zarobkowej. Powoduje to utratę zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia lekarskiego. Pracą zarobkową jest każda aktywność zmierzająca do osiągnięcia zarobku, choćby nawet polegająca na czynnościach nieobciążających w istotny sposób organizmu pracownika. Tak postanowił Sąd Najwyższy m.in. w wyroku z 25 lutego 2008 r. (II UK 249/07, OSNP 2009/11-12/152). Jedynie sporadyczna, incydentalna, wymuszona okolicznościami aktywność zawodowa może usprawiedliwiać zachowanie prawa do tego zasiłku (por. wyrok Sądu Najwyższego z 25 kwietnia 2013 r., I UK 606/12, LEX nr 1391152; wyrok z 6 lutego 2014 r., II UK 274/13, LEX nr 1455233).
Konsekwencje podejmowania pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy wynikają wprost z ustawy o świadczeniach pieniężnych z tytułu choroby i macierzyństwa. Nie ma znaczenia, w którym dniu zwolnienia zostanie stwierdzone wykonywanie pracy – czy będzie to na początku okresu objętego ZUS ZLA, czy też tak jak w tym przypadku dwa dni przed końcem tego okresu. Zawsze utrata zasiłku chorobowego obejmuje cały okres objęty zwolnieniem lekarskim, czyli w analizowanej sytuacji miesiąc.
Podstawa prawna
Art. 17 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 159).
Czy ZUS może zażądać zwrotu świadczenia
Zwolnienie lekarskie, które dostarczyłem pracodawcy, obejmowało przełom miesięcy. Dlatego za 10 dni już dostałem zasiłek. Niestety z powodu podjęcia dodatkowej pracy, która nie pogarszała stanu mojego zdrowia, utraciłem prawo do zasiłku. Czy będę musiał zwrócić zasiłek przelany na moje konto?
Wypłatę zasiłku wstrzymuje się, jeżeli prawo do niego ustało. Natomiast w myśl kolejnego przepisu ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa pracownik, który wykonuje w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową, traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia. Gdy zatem za część okresu orzeczonej niezdolności do pracy pracownikowi wypłacono już zasiłek chorobowy, będzie on musiał go zwrócić z należnymi odsetkami. Jest to bowiem świadczenie nienależne. Decyzja ZUS w sprawie zwrotu bezpodstawnie pobranego zasiłku stanowi tytuł wykonawczy w postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Jeśli kwota zasiłku nie zostanie przez pracownika dobrowolnie zwrócona, zostanie wszczęte postępowanie egzekucyjne.
Pamiętać trzeba, że wykonywanie pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy powoduje utratę prawa do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia i nie jest do tego niezbędna ocena, czy ta inna praca zarobkowa była niezgodna z celem zwolnienia lekarskiego. Tak postanowił Sąd Najwyższy m.in. w wyroku z 3 października 2008 r. (II UK 26/08, LEX nr 513018). Wykonywanie pracy zarobkowej jest samodzielną i wystarczającą przesłanką utraty prawa do zasiłku chorobowego.
Podstawa prawna
Art. 17 ust. 1, art. 66 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 159).
Czy mogę mieć zlecenie na dodatkowym urlopie
Mój pracodawca chce podpisać ze mną umowę-zlecenie w czasie, gdy będę przebywała na dodatkowym urlopie macierzyńskim. Czy ZUS nie odbierze mi zasiłku? Czy trzeba będzie od takiej umowy opłacać wszystkie składki?
Pobieranie zasiłku macierzyńskiego stanowi tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych oraz jest okresem przerwy w podleganiu ubezpieczeniom społecznym ze stosunku pracy. Z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że osoba, która w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego wykonuje umowę-zlecenie, obowiązkowo podlega ubezpieczeniom z tytułu zasiłku macierzyńskiego. Z umowy-zlecenia może przystąpić do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Z umowy tej obowiązkowa będzie składka na ubezpieczenie zdrowotne. Wykonywanie umowy-zlecenia w przedstawionej sytuacji nie będzie miało wpływu na wysokość zasiłku macierzyńskiego. Jest on proporcjonalnie zmniejszany w razie łączenia dodatkowego urlopu macierzyńskiego z wykonywaniem pracy na podstawie umowy o pracę u pracodawcy, który udzielił tego urlopu.
Podstawa prawna
Art. 9 ust. 1c ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.).
Art. 66 ust. 1 pkt 1e ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).