Małżonek przedsiębiorcy, który stale działa przy prowadzeniu przez niego działalności gospodarczej, podlega ubezpieczeniom społecznym jako osoba współpracująca, a nie jako pracownik, nawet gdy mąż i żona mają różne adresy zamieszkania – uznał ZUS w interpretacji.
Sprawa dotyczy przedsiębiorczyni, która prowadzi własną kancelarię podatkową. Planuje zatrudnić u siebie męża jako doradcę w sprawach dotyczących kadr i płac. Kobieta chciała wiedzieć, czy powinna zgłosić go do ZUS jako osobę z nią współpracującą, czy jako zwykłego pracownika. Jej wątpliwości wzięły się stąd, że małżonkowie mają różne miejsca zamieszkania. Mąż ma też własne źródło dochodu w postaci renty z ZUS i oddzielny od żony rachunek bankowy.
Mimo to organ rentowy uznał, że partner kobiety jest osobą współpracującą z prowadzącą działalność żoną. Przypomniał, że zgodnie z art. 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 423 ze zm.) za taką uważa się m.in. małżonka. Musi on jednak pozostawać we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą prowadzącą działalność i współpracować przy jej prowadzeniu.
ZUS wskazał, że powierzenie mężczyźnie obowiązków związanych z kwestiami kadrowymi i płacowymi należy uznać za przejaw współpracy przy prowadzeniu przez jego żonę działalności. Przypomniał wyrok Sądu Najwyższego z 20 maja 2008 r. (sygn. akt II UK 286/07). SN orzekł w nim, że za taką współpracę należy uznać pomoc udzieloną przedsiębiorcy przez jego małżonka, która ma charakter stały i bez której dochody z tego biznesu (stanowiące ich wspólny majątek) nie osiągałyby takiego pułapu, jaki zapewnia im współdziałanie. ZUS zaznaczył, że wspólnota gospodarstwa domowego oznacza, że pozostające w niej osoby mają zaspokajane swoje potrzeby ze środków będących w dyspozycji rodziny. Istotne jest tu prowadzenie wspólnego budżetu domowego oraz współpraca w załatwianiu codziennych spraw życiowych. Organ rentowy przywołał wyrok SN z 3 marca 1999 r. (sygn. akt II UKN 504/98), w którym zastrzeżono, że o prowadzeniu wspólnego gospodarstwa nie przesądza, czy małżonkowie są zameldowani w tym samym mieszkaniu. Dlatego, jak wskazuje ZUS, posiadanie dwóch adresów o niczym w tym wypadku nie decyduje. ©℗
Decyzja ZUS oddział w Lublinie z 16 marca 2022 r. (WPI/200000/43/299/2022)
