Prace legislacyjne nad ustawą z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. z 2022 r. poz. 583) trwały zaledwie tydzień. Od momentu przyjęcia projektu przez rząd na początku ubiegłego tygodnia wszystko poszło błyskawicznie - ekspresowe uchwalenie przepisów przez parlament i podpis prezydenta złożony po kilku godzinach od rozpatrzenia senackich poprawek przez posłów. W efekcie ustawa weszła w życie 12 marca z mocą wsteczną od 24 lutego br. Oprócz kwestii związanych z legalizacją pobytu ukraińskich uchodźców przewiduje ona też szereg ułatwień (związanych m.in. z dostępem do rynku pracy) i wsparcie materialne (np. dostęp do takich świadczeń jak 500+ i jednorazowy zasiłek w wysokości 300 zł). Pomoc finansową otrzymają również osoby, które przyjęły pod swój dach uchodźców. Rząd już jednak nie wyklucza nowelizacji tych przepisów. Eksperci sugerują, w jakim obszarze są one potrzebne.
- Przepisy dotyczące ubezpieczeń społecznych są wtórne względem zasad regulujących rynek pracy. Uznano wobec tego, że zapewnienie do niego dostępu zwalnia z konieczności dostosowania przepisów ubezpieczeniowych - wskazuje dr Tomasz Lasocki z Wydziału Prawa i Administracji UW. Jak jednak dodaje, problem polega na tym, że zgłoszenie i rozliczanie danin publicznych, tj. składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotnej i podatku dochodowego, jest na tyle skomplikowane i nieprzystępne, że zniechęca do oferowania uchodźcom legalnej pracy, szczególnie przy drobnych czynnościach np. sprzątaniu czy opiece nad dzieckiem.