Konieczność posiadania wkładu własnego przy zaciąganiu kredytu hipotecznego to dla wielu osób przeszkoda w zakupie mieszkania. Pomocą mogą być oszczędności zgromadzone w PPK.

Osoby, które nie ukończyły 45 lat, mogą wypłacić do 100% środków zgromadzonych na rachunku PPK (z obowiązkiem zwrotu) i wykorzystać je na pokrycie wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu hipotecznego na budowę/przebudowę budynku mieszkalnego, zakup domu, mieszkania lub gruntu. Wkład własny to bowiem - w rozumieniu ustawy o PPK - wymagane środki pieniężne przeznaczone na:
- sfinansowanie części kosztów budowy lub przebudowy budynku mieszkalnego,
- zapłatę części ceny zakupu prawa własności budynku mieszkalnego, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego,
- nabycie prawa własności nieruchomości gruntowej lub jej części,
- nabycie udziału we współwłasności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w nieruchomości gruntowej,
które wnioskujący o kredyt deklaruje pokryć ze środków własnych, w celu przyznania kredytu hipotecznego.




Najpierw wniosek…

Uczestnik PPK, zainteresowany wykorzystaniem oszczędności zgromadzonych w PPK na sfinansowanie wkładu własnego, powinien złożyć do instytucji finansowej prowadzącej jego rachunek PPK wniosek o zawarcie umowy, na podstawie której środki miałyby być mu wypłacone. Wniosek taki może złożyć każdy uczestnik PPK, który nie ukończył wskazanego w ustawie wieku (45 lat). Bez znaczenia jest, czy w chwili składania wniosku jest zatrudniony, czy aktywnie oszczędza w PPK, czy też złożył deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.

Jeśli uczestnik PPK gromadzi oszczędności na kilku rachunkach PPK, prowadzonych przez różne instytucje finansowe, wniosek o zawarcie umowy, na podstawie której instytucja wypłaci uczestnikowi środki w celu pokrycia wkładu własnego, uczestnik PPK składa do wybranej przez siebie instytucji finansowej. Oczywiście może też wystąpić z takim wnioskiem do każdej z nich. Musi jednak pamiętać, że skorzystanie z oszczędności z kilku rachunków PPK na sfinansowanie wkładu własnego jest możliwe, ale tylko w sytuacji, gdy wszystkie te wypłaty dotyczyć będą jednej i tej samej inwestycji.

…. a potem umowa

Umowa zawierana między uczestnikiem PPK a instytucją finansową, na podstawie której instytucja finansowa wypłaca uczestnikowi środki na pokrycie wkładu własnego, powinna określać:
- oznaczenie inwestycji, która ma być sfinansowana z kredytu,
- zasady i terminy wypłaty,
- zasady i terminy zwrotu wypłaconych środków, przy czym termin zwrotu:
- nie może rozpocząć się później niż 5 lat od dnia wypłaty środków,
- nie może trwać dłużej niż 15 lat od dnia wypłaty środków.




Wypłaty środków na pokrycie wkładu własnego instytucja finansowa dokonuje:
- w przypadku przeznaczenia środków zgromadzonych na rachunku PPK na pokrycie wkładu własnego w związku z budową lub przebudową budynku mieszkalnego - na rachunek bankowy uczestnika PPK lub rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej uczestnika PPK wskazany we wniosku;
- w pozostałych przypadkach - na rachunek bankowy zbywcy praw lub na jego rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.

Obowiązek zwrotu

Wykorzystane na sfinansowanie wkładu własnego środki uczestnik powinien zwrócić na swój rachunek PPK. Zwraca je oczywiście w wysokości nominalnej, czyli dokładnie tyle, ile wypłacił. Zasady i terminy zwrotu wypłaconych z PPK środków, w tym tzw. raty (jeśli na tego rodzaju spłatę strony się umówią), będzie określała umowa zawarta z instytucją finansową przed dokonaniem wypłaty tych środków. Umowa będzie określać też ramy czasowe, w których spłata powinna zostać zrealizowana.

W przypadku niedokonania zwrotu tych środków w ustalonym w umowie terminie, uczestnik będzie zobowiązany zapłacić podatek od zysków kapitałowych - od kwoty niedokonanego w terminie zwrotu. Innymi słowy, jeśli uczestnik PPK nie odda całości wypłaconych na cele mieszkaniowe środków, będzie musiał zapłacić 19 % zryczałtowany podatek dochodowy (tzw. podatek Belki) od zysków kapitałowych przypadających na tę niezwróconą kwotę.

Ważne: Instytucja finansowa nie może pobierać żadnych opłat czy prowizji w związku z wypłatą przez uczestnika PPK środków na wkład własny - nawet, gdyby wpisała takie opłaty czy prowizje do umowy, którą zawiera z uczestnikiem PPK.

Więcej na temat PPK na mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się w tym miejscu.

Małgorzata Jankowska, ekspert PFR Portal PPK