Rekompensata z tytułu likwidacji dodatkowych odpraw, odszkodowań i rekompensat za rozwiązanie stosunku pracy jest oskładkowana – uznał ZUS.

Sprawa dotyczy przedsiębiorcy, u którego obowiązuje zakładowy układ zbiorowy pracy. W myśl jego zapisów pracownikom przysługują m.in. dodatkowe odprawy, odszkodowania i rekompensaty z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy z przyczyn, które ich nie dotyczą. Z uwagi na trudną sytuację firmy układ ma zostać rozwiązany w drodze wypowiedzenia. W konsekwencji pracownikom ma zostać wypłacona jednorazowa rekompensata z tytułu likwidacji wspomnianych świadczeń (dodatkowych odpraw, odszkodowań i rekompensat). Przez firmę określana jako „wykup świadczeń”. Wypłata ma nastąpić albo w trybie porozumienia zawieranego z każdym pracownikiem osobno, albo w formie wypowiedzenia zmieniającego.
Spółka nie wie, czy wypłaconą kwotę należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. W jej ocenie nie. Chcąc mieć jednak pewność, wystąpiła do ZUS o rozstrzygnięcie tej sprawy.
Organ rentowy uznał jednak inaczej. Przypomniał, że w rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1949) zostały wymienione przychody, które są wyłączone z podstawy wymiaru. Chodzi m.in. o odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy (par. 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia). ZUS podkreślił, że należy mieć jednak na uwadze, iż to wyłączenie stanowi wyjątek od ogólnej zasady, iż podstawę wymiaru składek stanowi przychód. Dlatego też powyższe przepisy należy interpretować ściśle. W przeciwnym wypadku dochodziłoby do sytuacji, gdzie dowolne świadczenie podlegałoby wyłączeniu na podstawie jakiegokolwiek przepisu.
W ocenie ZUS przywołany par. 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia znajduje zastosowanie w przypadku odpraw, odszkodowań i rekompensat wypłacanych z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy. Oznacza to, że wspomniane świadczenia muszą mieć z tym faktem (ustaniem stosunku pracy) bezpośredni związek. Zdaniem organu rentowego we wniosku o wydanie interpretacji chodzi natomiast o inny rodzaj wypłaty. Ma być ona przyznana w innych okolicznościach niż te przewidziane w rozporządzeniu. Nie ma też bezpośredniego związku z rozwiązaniem stosunku pracy, lecz jest związana z kompensacją utraty danego prawa w przyszłości.
Ze zwolnienia z opłacania składek nie można zatem skorzystać w sytuacji, gdy przyznano pracownikowi świadczenie zamienne, jakim jest opisywana rekompensata. Takiego świadczenia rozporządzenie nie przewiduje – wskazał ZUS. ©℗
Decyzja ZUS oddział w Gdańsku z 29 grudnia 2021 r., DI/100000/43/876/2021.