Głównym celem tego typu zasiłku jest skłonienie pracownika do poddania się rehabilitacji zawodowej.
Komu przysługuje zasiłek wyrównawczy
Zasiłek wyrównawczy przysługuje ubezpieczonemu pracownikowi ze zmniejszoną zdolnością do pracy (może chodzić o obniżenie sprawności fizycznej bądź psychicznej), którego miesięczne wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek poddania się rehabilitacji zawodowej.
Rehabilitacji mogą być poddani pracownicy:
- zagrożeni chorobą zawodową i wymagający przekwalifikowania,
- zatrudnieni w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia, jeżeli stan ich zdrowia wymaga zmiany rodzaju pracy,
- którzy wskutek wypadku lub dłuższej choroby utracili czasowo zdolność do pracy i wymagają adaptacji do pracy.
O potrzebie przeprowadzenia rehabilitacji zawodowej decyduje wojewódzki ośrodek medycyny pracy lub lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Wydane przez jeden z tych organów orzeczenie lekarskie jest wiążące dla pracodawcy i musi się do niego zastosować.
Rehabilitacja jest prowadzona w zakładowym lub międzyzakładowym ośrodku rehabilitacji zawodowej lub na wyodrębnionym stanowisku pracy dostosowanym do potrzeb adaptacji lub przyuczenia do określonej pracy.
Jeżeli obniżenie wynagrodzenia wynika więc z poddania się pracownika o obniżonej sprawności rehabilitacji zawodowej, zasiłek wyrównawczy będzie wypłacany z ubezpieczenia chorobowego. Natomiast, gdy zmniejszy się ono w wyniku wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, zasiłek ten będzie przysługiwał z ubezpieczenia wypadkowego.
Kiedy zasiłek nie przysługuje
Prawo do zasiłku wyrównawczego powstaje od dnia, w który podjęto rehabilitację, a ustaje:
- z dniem zakończenia rehabilitacji zawodowej i przesunięcia do innej pracy, nie później jednak niż po 24 miesiącach od dnia, w którym ubezpieczony będący pracownikiem podjął rehabilitację;
- jeżeli z uwagi na stan zdrowia ubezpieczonego będącego pracownikiem rehabilitacja zawodowa stała się niecelowa (stwierdza to lekarz orzecznik ZUS).
Zasiłek wyrównawczy przysługuje tylko osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, nie mają więc do niego prawa zatrudnieni na podstawie umowy zlecenia, umowy o dzieło czy osoby bezrobotne.
Nie otrzyma go również pracownik uprawniony do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy oraz osoba pobierająca nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.
Zasiłek wyrównawczy nie przysługuje również za okresy niezdolności do pracy spowodowane chorobą, sprawowaniem opieki, pobieraniem zasiłku macierzyńskiego oraz za okresy nieobecności w pracy z innych przyczyn, za które pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia.
Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie otrzyma także między innymi osoba, która pod wpływem alkoholu lub środku odurzających sama przyczyniła się do wypadku lub nie chciała poddać się badaniu na wykrycie szkodliwych substancji.
Wysokość zasiłku wyrównawczego
Wysokość zasiłku zależy od zarobków poszczególnych pracowników, świadczenie to stanowi bowiem różnicę między przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem sprzed odbywania rehabilitacji zawodowej, ustalonym według zasad obowiązujących przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, a wynagrodzeniem miesięcznym osiąganym podczas pracy uzasadniającej jego wypłatę.
Więcej zasiłków, więcej urlopów, mniej w budżecie>>
Podstawę wymiaru zasiłku stanowi więc wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym dana osoba nabyła prawo do tego świadczenia. Jeżeli jednak z przyczyn usprawiedliwionych (na przykład choroba lub konieczność sprawowania opieki) pracownik przepracował tylko część miesiąca, to zasiłek za ten miesiąc przysługuje w wysokości różnicy między przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem z okresu przed powstaniem prawa do zasiłku, zmniejszonym o 1/30 część za każdy dzień tej nieobecności, a wynagrodzeniem osiągniętym w tym miesiącu.
Zasiłek wyrównawczy wypłaca pracodawca, o ile jest płatnikiem składek na ubezpieczenie chorobowe zatrudniającym powyżej 20 ubezpieczonych. W pozostałych przypadkach obowiązek ten przejmuje ZUS.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ( Dz.U. 1999 nr 60 poz. 636)
Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. 2002 nr 199 poz. 1673)