Straż miejska nie otrzyma części przywilejów, które mają policjanci i inne służby mundurowe. Trybunał Konstytucyjny umorzył właśnie postępowanie w sprawie ich uprawnień.
O walce strażników miejskich w Trybunale Konstytucyjnym o część przywilejów, które mają policjanci i inne służby mundurowe, pisaliśmy w DGP nr 224 z 20 listopada 2019 r. („Strażnicy walczą o pomostówki”). W złożonym do TK wniosku Związek Zawodowy Funkcjonariuszy oraz Pracowników Straży Miejskich i Gminnych podnosił, że w porównaniu z przedstawicielami innych formacji są oni dyskryminowani w zakresie ochrony emerytalnej. Ustawodawca pozostawił bowiem ich poza systemem emerytur nie tylko mundurowych, lecz także pomostowych. Pozbawienie strażników prawa do pomostówek budzi jednak wątpliwości co do zgodności z konstytucją.
Obecnie prawo do tego świadczenia mają osoby, które wykonują pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze i rozpoczęły ją przed 1 stycznia 1999 r. Jako równorzędne z okresami pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze traktowane są okresy służby pełnionej przez żołnierzy zawodowych oraz funkcjonariuszy służb mundurowych. Mogą oni nabyć prawo do emerytury pomostowej, jeśli nie spełniają warunków do mundurowej lub prawo takie utracili.
Zasada ta nie dotyczy jednak strażników miejskich. W ich ocenie jest to dyskryminacja, szczególnie gdy porówna się status prawny, zadania, kompetencje oraz uprawnienia i obowiązki strażników miejskich oraz funkcjonariuszy policji, które są do siebie zbliżone.
W opinii do wniosku Sejm i Prokurator Generalny (jako uczestnicy postępowania przed TK) nie podzielili jednak tych zarzutów. Teraz w podobnym tonie do sprawy odniósł się Trybunał Konstytucyjny, który ostatecznie umorzył postępowanie.
W uzasadnieniu postanowienia TK argumentował, że ustawodawca celowo nie wyposażył strażników miejskich w uprawnienie do świadczenia pomostowego. Jak podkreślił, przyjęcie takiego założenia wynika przede wszystkim z domniemania racjonalności prawodawcy. Przepisy ustawy o strażach gminnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1763) wyraźnie wskazują bowiem, że w odniesieniu do nieuregulowanych w niej kwestii zastosowanie ma ustawa o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1282). Akt ten jednoznacznie przesądza, że grupa ta nie będzie korzystała z uprawnienia do wcześniejszego świadczenia emerytalnego.
Ponadto, jak przypomina Trybunał Konstytucyjny, w zakresie uprawnień nadzór nad strażami gminnymi sprawuje wojewoda przy pomocy właściwego miejscowo wojewódzkiego komendanta policji. Trybunał uważa, że podkreśla to lokalny i podporządkowany policji charakter formacji, co wystarcza do przyjęcia, że odmienność przepisów dotyczących zabezpieczenia emerytalnego funkcjonariuszy tych dwóch formacji (tj. policji i strażników gminnych) jest świadomym zamierzeniem ustawodawcy.
Trybunał nie podzielił zdania wnioskodawcy, że przyznanie strażom gminnym uprawnień powierzonych policji wystarczy do uznania, że zachodzi między tymi grupami jakościowa tożsamość uzasadniająca merytoryczne rozpoznanie zarzutów podniesionych w tej sprawie.
Zauważył, że wyłączeni spod uregulowań umożliwiających pobieranie świadczenia pomostowego są także funkcjonariusze innych formacji mundurowych – w szczególności Straży Leśnej i Państwowej Straży Łowieckiej. Podobnie jak straże gminne są one służbami umundurowanymi, korzystają z ochrony prawnej przysługującej funkcjonariuszom publicznym, mogą stosować przymus bezpośredni i używać broni palnej, do wykonywania ich obowiązków stosuje się odpowiednio niektóre przepisy ustawy o policji oraz mają ograniczony obszar właściwości. Ich funkcjonariusze, podobnie jak strażnicy gminni, nie mają jednak prawa do pomostówek.
TK podkreślił, że znaczenia tych zawodów nie sposób przecenić, nie znaczy to jednak, że jego wyrazem musi być uprawnienie do preferencyjnych warunków pobierania świadczenia emerytalnego. Powyższe okoliczności wskazują na intencjonalne wyłączenie funkcjonariuszy straży miejskich z katalogu grup uprawnionych do emerytury pomostowej. ©℗
ORZECZNICTWO
Postanowienie z 30 listopada 2021 r., sygn. akt K 20/19 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
