Jeśli indywidualny program rehabilitacji (IPR) nie wskazuje, jakie bariery lub ograniczenia zawodowe zostaną zmniejszone przez sfinansowanie kursu języka obcego dla niepełnosprawnego pracownika, to taki wydatek nie kwalifikuje się do poniesienia z zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON).
Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Warszawie, który oddalił skargę pracodawcy. W wyniku przeprowadzonej u niego kontroli zostały stwierdzone nieprawidłowości w wydatkowaniu środków ZFRON. Dotyczyły one ich wykorzystania w ramach IPR na kursy językowe kilkorga pracowników, a także w ramach pomocy indywidualnej na pokrycie kosztów wypoczynku. W konsekwencji prezes Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) wezwał firmę do zwrotu na konto ZFRON kwoty wydanej niezgodnie z przepisami oraz dokonanie wpłaty na rzecz PFRON z tego tytułu.
Pracodawca odwołał się od tej decyzji, ale minister rodziny i polityki społecznej utrzymał ją w mocy. Podkreślił, że celem IPR jest zmniejszanie ograniczeń zawodowych osób niepełnosprawnych, czyli wszelkiego rodzaju barier, które uniemożliwiają im wykonywanie obowiązków na zajmowanym stanowisku. Tymczasem IPR-y będące podstawą do pokrycia kosztów nauki języka obcego zostały dla każdego pracownika opracowane w sposób jednolity, nieuwzględniający potrzeb konkretnych osób. W żadnym z nich nie wykazano też, jakie bariery pomogłaby przełamać nauka języka obcego.
Firma złożyła skargę na decyzję organu odwoławczego do WSA. Jej zdaniem przyjął on błędną, bo zbyt wąską interpretację pojęcia ograniczeń zawodowych i sposobów ich zmniejszania. Pracodawca dowodził też w skardze, że przepisy nie wymagają, aby koniecznym warunkiem wydatkowania pieniędzy ZFRON na pomoc indywidualną przeznaczoną na odpłatność przejazdu i pobyt na wczasach było udokumentowanie przez niepełnosprawnego pracownika wykorzystania przyznanej kwoty wsparcia na ten cel.
WSA stwierdził jednak, że skarga nie była zasadna. Podzielił stanowisko organu odwoławczego w sprawie IPR-ów, bo trudno uznać za prawidłowo sporządzony program, który jest tożsamy dla grupy pracowników, bez odniesienia się do ich indywidualnej sytuacji zawodowej. Co więcej, w zakwestionowanych IPR-ach nie wykazano, jak kursy językowe zmniejszą ograniczenia zawodowe pracowników. Oceniając zgodność z przepisami wydatkowania środków ZFRON na pomoc indywidualną, sąd wyjaśnił, że choć umożliwiają one sfinansowanie odpłatności za przejazd i pobyt na wczasach, nie oznacza to dopuszczalności pokrywania takiego wydatku w każdych okolicznościach. Dlatego nie można twierdzić, że z pieniędzy ZFRON można finansować wypoczynek również w sytuacji, gdy pracownik nie przedstawia dowodów poniesionych kosztów.
W ocenie WSA nie można też – tak jak uważał pracodawca – porównywać wydatkowania pieniędzy ZFRON z dofinansowywaniem wczasów ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, gdzie nie ma obowiązku dokumentowania poniesionych kosztów. Przepisy wymagają bowiem od pracodawcy gromadzenia i przechowywania dokumentacji niezbędnej do wykazania, że pieniądze ZFRON były wydatkowane zgodnie z prawem. Tymczasem pracodawca nie dysponował taką dokumentacją, więc organy niższej instancji słusznie uznały, że doszło do nieprawidłowego wydatkowania części środków ZFRON. ©℗
ORZECZNICTWO
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 13 października 2021 r., sygn. akt III SA/Wa 979/21. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
