Marcin Nagórek, radca prawny
ZUS zapewne stwierdził brak prawa do zasiłku chorobowego na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa). Zgodnie z nim ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.
Realizacja rekojmi
W opisywanej sytuacji przedsiębiorca wykonywał pewne prace w ramach rękojmi określonej w przepisach prawa cywilnego. Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia). Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcia wady. Sprzedawca jest obowiązany wymienić rzecz wadliwą na wolną od wad lub usunąć wadę w rozsądnym czasie bez nadmiernych niedogodności dla kupującego. Realizacja rękojmi odbywa się w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.
Utrwalone orzecznictwo
Tego rodzaju aktywność przedsiębiorcy, nawet wykonywana nieodpłatnie, ma znaczenie dla świadczeń przyznawanych z ubezpieczenia chorobowego. Na kanwie wspomnianego wyżej art. 17 ustawy zasiłkowej ukształtowało się bogate orzecznictwo sądowe. Wskazuje się w nim, że pracą zarobkową, której wykonywanie w okresie orzeczonej niezdolności do pracy powoduje utratę prawa do zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego, jest każda aktywność ludzka zmierzająca do osiągnięcia zarobku, w tym pozarolnicza działalność gospodarcza, choćby nawet polegająca na czynnościach nieobciążających w istotny sposób organizmu przedsiębiorcy i zarazem pracownika pozostającego na zwolnieniu lekarskim (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z 4 maja 2005 r., sygn. akt I UK 370/04).
Dodatkowo pomocne może okazać się stanowisko wyrażone w wyroku Sądu Rejonowego Gdańsk-Południe w Gdańsku z 19 sierpnia 2015 r., sygn. akt VI U1303/14. Z uzasadnienia tego orzeczenia wynika w szczególności, że nawet wykonywanie czynności przez ubezpieczonego w sposób nieodpłatny – jak w opisywanej sytuacji ‒ jest sprzeczne z celem zwolnienia lekarskiego.
Jak z kolei wyjaśnił SN w postanowieniu z 13 czerwca 2019 r., sygn. akt II UK 275/18, wykonywanie czynności mogących przedłużyć okres niezdolności do pracy zawsze stanowi wykorzystywanie zwolnienia niezgodnie z jego celem, którym jest odzyskanie przez ubezpieczonego zdolności do pracy. W jego osiągnięciu przeszkodą może być zarówno wykonywanie pracy zarobkowej (co przesądził ustawodawca), jak i inne zachowania ubezpieczonego utrudniające proces leczenia i rekonwalescencję.
GIP pozostawia pole do dyskusji w sprawie różnicowania wynagrodzeń
GIP pozostawia pole do dyskusji w sprawie różnicowania wynagrodzeń

Zobacz również
Decyzja ZUS uzasadniona
Biorąc pod uwagę takie stanowisko sądów, można z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że decyzja ZUS jest uzasadniona. Aktywność w czasie zwolnienia lekarskiego, nawet niezwiązana bezpośrednio z celem zarobkowym (rękojmia to nieodpłatne wykonanie naprawy), oznacza wykorzystywanie zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia. A to prowadzi do utraty zasiłku chorobowego za cały okres.
Podstawa prawna
• art. 17 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1133)