Pracownik został powołany do Wojsk Obrony Terytorialnej (dalej: WOT). Ma się stawić do jednostki 26 lipca. Przysługuje mu odprawa. Mężczyzna zarabia 4750 zł miesięcznie, a do tego ma premię miesięczną od 5 do 20 proc. pensji za czas przepracowany, premie kwartalne i od czasu do czasu otrzymuje nagrody uznaniowe. Premie miesięczne wypłacone w okresie kwiecień–czerwiec wyniosły łącznie 1757,50 zł, a cztery premie kwartalne z okresu lipiec 2020 r. – czerwiec 2021 r. to 4000 zł. Jak wyznaczyć odprawę dwutygodniową?
Pracownikowi powołanemu do WOT przysługuje odprawa w wysokości dwutygodniowego wynagrodzenia obliczonego według zasad określonych dla ustalania ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Odprawa nie przysługuje w razie ponownego powołania do tej samej służby.
Urlop bezpłatny
Pracownik w opisywanym przykładzie odejdzie do służby 26 lipca. Należy tu przy okazji dodać, że na czas odbywania rotacyjnie terytorialnej służby wojskowej pracodawca udziela urlopu bezpłatnego. Przy czym w czasie jego trwania pracownik zachowuje wszystkie uprawnienia wynikające ze stosunku pracy (np. do urlopu wypoczynkowego), z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia.
Za lipiec pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca, bo na pozostałą część powinien mieć udzielony urlop bezpłatny, oraz dwutygodniowa odprawa, którą ustala się podobnie jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy. A to oznacza, że:
- składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu/odprawy, w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do tego ekwiwalentu/odprawy;
- zmienne składniki wynagrodzenia przysługujące pracownikowi za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc, wypłacone w okresie trzech miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu/odprawy, uwzględnia się przy ich ustalaniu w średniej wysokości z tego okresu;
- składniki wynagrodzenia przysługujące pracownikowi za okresy dłuższe niż jeden miesiąc, wypłacone w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do odprawy uwzględnia się przy jej ustalaniu w średniej wysokości z tego okresu.
Obliczając odprawę, do której pracownik nabędzie prawo w lipcu, należy przyjąć:
- wynagrodzenie miesięczne w stałej stawce,
- zmienne miesięczne premie regulaminowe (roszczeniowe),
- premie kwartalne.
Bez składek
Nagrody uznaniowe nie są przysługującymi składnikami wynagrodzenia i nie posiadają cechy roszczeniowości. O ich przyznaniu decyduje tylko zwierzchnik, np. kierownik czy bezpośrednio pracodawca. Jedynie należne składniki wynagrodzenia stanowią podstawę ekwiwalentu i tym samym innych świadczeń tak obliczanych.
Średnia wartość premii miesięcznych wyniosła 585,83 zł, a kwartalnych 333,33 zł. Podstawa wymiaru odprawy wynosi: 4750 zł + 585,83 zł + 333,33 zł = 5669,16 zł
Odprawa w wysokości dwutygodniowego wynagrodzenia stanowi połowę tej kwoty, tj. 2834,58 zł. Przyjmuje się bowiem, że miesięcznego wynagrodzenia nie dzieli się przez współczynnik urlopowy, by uzyskać wynagrodzenie za jeden dzień. Można tu zastosować par. 2 ust. 2 rozporządzenia wynagrodzeniowego, według którego wymienione trzy rodzaje odszkodowań (m.in. przysługującego pracownikowi, który rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika), przysługujące w wysokości wynagrodzenia za okres dwóch tygodni, stanowią połowę miesięcznej kwoty ustalonej według zasad przewidzianych dla ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.
Wynagrodzenie za przepracowaną część lipca wynosi natomiast 3670,40 zł, co wynika z wyliczenia:
4750 zł : 176 godz. (nominał dla lipca) = 26,99 zł
26,99 zł x 40 godz. (liczba godzin nieprzepracowanych w okresie od 26 do 31 lipca) = 1079,60 zł
4750 zł – 1079,60 zł = 3670,40 zł
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne stanowi przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Odprawa dla terytorialsa nie stanowi podstawy wymiaru składek. Odprawa wojskowa stanowi przychód ze stosunku pracy i podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, tak jak każdy inny przychód z tego źródła.
Lista płac na lipiec 2021 r.*
| Elementy | Kwota | Sposób wyliczenia |
| Przychód | 6742,48 zł | 3670,40 zł (pensja) + 237,50 zł (premia) + 2834,58 zł (odprawa) |
| Składki na ubezpieczenia społeczne | 535,77 zł | Podstawa wymiaru: 3 907,90 zł (3670,40 zł + 237,50 zł)• składka emerytalna: 3907,90 zł x 9,76 proc. = 381,41 zł• składka rentowa: 3907,90 zł x 1,5 proc. = 58,62 zł• składka chorobowa: 3907,90 zł x 2,45 proc. = 95,74 złŁączna kwota składek – 535,77 zł |
| Składka na ubezpieczenie zdrowotne– do zapłaty do ZUS– odliczana od podatku | 303,49 zł261,34 zł | Podstawa wymiaru: 3372,13 zł (wynagrodzenie z premią po pomniejszeniu o składki na ubezpieczenia społeczne – 535,77 zł)3372,13 zł x 9 proc. = 303,49 zł3372,13 zł x 7,75 proc. = 261,34 zł |
| Zaliczka na podatek dochodowy | 708 zł | Przychód do opodatkowania: 6742,48 zł• podstawa opodatkowania po zaokrągleniu: 5957 zł [6742,48 zł (przychód) – 250 zł (koszty uzyskania przychodów) – 535,77 zł (składki)] = 5956,71 zł• zaliczka do US: (5957 zł x 17 proc.) – 43,76 zł = 968,93 zł (zaliczka na podatek) – 261,34 zł (składka zdrowotna) = 708 zł |
| Kwota do wypłaty | 5195,22 zł | 6742,48 – (535,77 zł + 303,49 zł + 708 zł) |
* Przy założeniu, że premia za lipiec wynosi 237,50 zł, a pracownik nie jest uczestnikiem PPK
Podstawa prawna:
• art. 124, art. 125 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 372)
• art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1163)
• par. 2 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1949)
• par. 2 ust. 2, par. 12 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 927)
• par. 6, par. 15, par. 16 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. z 1997 r. nr 2, poz. 14)
