Osoba, która uległa wypadkowi przy pracy, lub jej bliscy, jeśli ubezpieczony zmarł, ma prawo do świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego. W zależności od tego kto je otrzymuje, w różny sposób oblicza się jego wysokość.

Warunkiem uzyskania jednorazowego odszkodowania jest to, aby ubezpieczony doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Stałym uszczerbkiem na zdrowiu jest takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy.

Długotrwały uszczerbek na zdrowiu definiuje się z kolei jako naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie.

Jednorazowe odszkodowanie dla ubezpieczonego

Jednorazowe odszkodowanie przysługuje w wysokości 20 proc. przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Obecnie jest to kwota 730 zł. O procencie uszczerbku na zdrowiu orzeka lekarz orzecznik lub komisja lekarska ZUS. Ocena stopnia uszczerbku na zdrowiu dokonywana jest dopiero po zakończeniu leczenia i ewentualnej rehabilitacji ubezpieczonego. Przeciętnie wynosi on około 6 proc.

Jednorazowe odszkodowanie dla rodziny

Inaczej rozwiązana jest kwestia wypłaty jednorazowego odszkodowania dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego. Ponadto odszkodowanie przysługuje także rodzinie zmarłego rencisty w razie śmierci wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, o ile był był uprawniony do renty z ubezpieczenia wypadkowego.

Zgodnie z ustawą z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych członkami rodziny uprawnionymi do odszkodowania są:
1) małżonek, z wyłączeniem małżonka, który pozostawał ze zmarłym w orzeczonej separacji;
2) dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione oraz przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, w tym również w ramach rodziny zastępczej, spełniające w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty warunki uzyskania renty rodzinnej;
3) rodzice, osoby przysposabiające, macocha oraz ojczym, jeżeli w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty prowadzili z nim wspólne gospodarstwo domowe lub jeżeli ubezpieczony lub rencista bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania albo jeżeli ustalone zostało wyrokiem lub ugodą sądową prawo do alimentów z jego strony


W sytuacji gdy uprawnionym do odszkodowania jest wyłącznie małżonek lub dziecko, odszkodowania przysługuje w wysokości 18-krotnego przeciętnego wynagrodzenia. Obecnie jest to kwota 65701 zł.

Jeżeli uprawniony jest tylko jeden członek rodziny niebędący małżonkiem lub dzieckiem przysługuje mu odszkodowania w wysokości 9-krotnego przeciętnego wynagrodzenia (32851 zł).

Inaczej ma się sprawa, gdy występuje więcej niż jeden uprawniony. Wtedy oprócz podstawowej kwoty wypłaca się kwotę zwiększenia. Kwota zwiększenia to kwota dla każdej następnej uprawnionej osoby. Jeżeli uprawnionych jest więcej niż jedna osoba, kwota podstawowa jest powiększana o tyle kwot zwiększenia, ile jest osób z danej grupy ponad jedną. Kwota zwiększenia – zgodnie z ustawą – wynosi 3,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia.

Kwoty do wypłaty dzieli się w równych częściach między uprawnionych, przy zachowaniu podziału między grupami (tj. dzieli się w ramach grupy pierwszej – małżonek i dzieci oraz w ramach grupy drugiej – pozostali uprawnieni, nie dzieli się zaś między uprawnionych z grupy pierwszej i drugiej).