Nasz pracownik spowodował wypadek służbowym samochodem ciężarowym, co doprowadziło do znacznych strat. Jak ustaliła policja, był w tym czasie pod wpływem alkoholu. Niedługo po wypadku przyjechał do firmy, podpisał oświadczenie o swojej winie oraz zobowiązał się do zapłaty pewnej kwoty tytułem odszkodowania. Kwotę tę niedługo potem przelał na rachunek firmy. Po konsultacji z prawnikiem jednak stwierdził, że powinniśmy mu tę kwotę zwrócić, bo otrzymaliśmy ją jako bezpodstawne wzbogacenie. Niestety, jak się później okazało, wysokość szkody była dużo wyższa. Czy pracownik ma podstawy, aby domagać się zwrotu tej kwoty?
Zgodnie z art. 405 kodeksu cywilnego (dalej: k.c.) przesłankami bezpodstawnego wzbogacenia jest uzyskanie przez daną osobę korzyści majątkowej kosztem innej osoby oraz brak podstawy prawnej do nabycia takiej korzyści. Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z 28 lutego 2020 r., sygn. akt III APa 12/19, wyjaśnił, że formuła bezpodstawnego wzbogacenia jest tak szeroka, że można ją rozumieć jako ogólną zasadę, zgodnie z którą nikt nie powinien się bogacić bezpodstawnie kosztem drugiego. Wzbogacenie jest bezzasadne nawet wtedy, kiedy nastąpiło w związku z określonym stosunkiem prawnym lub zdarzeniem prawnym, lecz nie stanowi jego prawidłowego i poprawnego następstwa, oczekiwanego społecznie i akceptowanego.
Sąd, rozpatrując sprawę podobną do opisywanego zdarzenia, stwierdził, że brak podstawy prawnej uzyskania korzyści oznacza sytuację, w której przysporzenie tej korzyści nie ma oparcia w przepisie prawa, czynności prawnej, orzeczeniu sądu lub w decyzji innego organu. W żadnym razie nie można uznawać za przejaw bezpodstawnego wzbogacenia takiej sytuacji, w której nabycie korzyści znajduje wprawdzie uzasadnienie w jednej z powyższych podstaw, ale nie jest słuszne. Przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu nie mogą natomiast służyć do korygowania – z punktu widzenia norm moralnych – takich przesunięć majątkowych, które nastąpiły na podstawie ważnej (a więc także zgodnej z zasadami współżycia społecznego) czynności prawnej. Wzbogacenie jest zatem co do zasady bezpodstawne, gdy nie ma uzasadnienia ani w woli zubożonego (zwłaszcza w jego ważnym i skutecznym oświadczeniu woli), ani w normie rangi ustawowej, ani też w wiążącym akcie stosowania prawa przez organy władzy publicznej – w orzeczeniu sądowym, decyzji administracyjnej.
Pozostało
69%
treści
Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A. Kup licencję
Reklama