Zwykle płatnikiem wobec ZUS jest zleceniodawca. Czasami może być nim jednak przedsiębiorca wykonujący umowy cywilnoprawne w ramach działalności albo pracodawca zleceniobiorcy
Czy przyjmujący zlecenie spłaca dług
Wykonywałam przez miesiąc umowę-zlecenie. Zleceniodawca opłacił za mnie tylko składkę zdrowotną, twierdząc, że jak pozostaję w stosunku pracy, to pozostałych nie musi. Jestem jednak zatrudniona na 1/3 etatu i otrzymuję pensję w wysokości 1 tys. zł. Czy w przyszłości ZUS może dochodzić ode mnie opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne?
Gdy wynagrodzenie ze stosunku pracy jest niższe od minimalnego (w 2014 r. od 1680 zł), to zleceniodawca musi opłacić składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i ubezpieczenie zdrowotne. Tylko ubezpieczenie chorobowe jest dla zleceniobiorcy dobrowolne. Ponieważ płatnik składek opłacał tylko składkę na ubezpieczenie zdrowotne, będzie zobowiązany do złożenia korekty dokumentów zgłoszeniowych i rozliczeniowych. Będzie musiał w całości z własnych środków opłacić składki na ubezpieczenia społeczne wraz z odsetkami za zwłokę, również w części finansowanej przez zleceniobiorcę.
Podstawa prawna
Art. 9 ust. 1a, art. 24 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.).
Czy warto zamieścić dodatkową klauzulę
Będę zawierał ze spółką umowę na opracowanie kampanii reklamowej. Dowiedziałem się, że do jej realizacji zostanie zatrudniony mój pracownik na podstawie umowy-zlecenia. Czy mogę zawrzeć klauzulę, że zleceniodawca musi mnie poinformować o wysokości wynagrodzenia ze zlecenia?
Umowa-zlecenie będzie wykonywana na rzecz własnego pracodawcy, więc płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne jest w takiej sytuacji pracodawca, tj. podmiot, na rzecz którego praca w ramach umowy cywilnoprawnej jest faktycznie świadczona, a nie podmiot, z którym umowa została zawarta. Aby przedsiębiorca nie miał problemu z ustaleniem wysokości wynagrodzenia wypłacanego jego pracownikowi przez osobę trzecią, dobrym rozwiązaniem jest zamieszczenie klauzuli dotyczącej przepływu informacji na temat przychodów z dodatkowych stosunków cywilnoprawnych. Pracodawca ma prawo domagać się podania wspomnianych informacji przede wszystkim od podwładnego. Aby jednak uniknąć kłopotów z ich wyegzekwowaniem, wygodniej jest zawrzeć klauzulę w umowie łączącej pracodawcę z podmiotem zatrudniającym jego pracownika.
Podstawa prawna
Art. 8 ust. 2a, art. 18 ust. 1a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.).
Czy możliwe jest całkowite zwolnienie z wpłat
Od 5 lat prowadzę działalność gospodarczą i pozostaję w stosunku pracy. Otrzymuję wysokie wynagrodzenie, dlatego od własnej firmy opłacam tylko składkę zdrowotną. Podpisałem z pracodawcą umowę o świadczenie usług, która będzie wykonywana w ramach działalności. Czy pracodawca będzie zwolniony z opłacania składek od tej umowy?
Jeżeli umowa o świadczenie usług jest wykonywana w ramach działalności gospodarczej, tj. jej przedmiot zawiera się w przedmiocie prowadzonej działalności i dla celów podatkowych korzyści finansowe z tej umowy są traktowane jako przychód z działalności, to nie trzeba od niej opłacać składek. Tytułem do ubezpieczeń jest prowadzona działalność gospodarcza. To, że umowa cywilnoprawna jest wykonywana na rzecz własnego pracodawcy, nie powoduje, że musi on od wypłacanego przychodu naliczać składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Tak postanowił ZUS w interpretacji indywidualnej przepisów. W takiej sytuacji wykonujący umowę o świadczenie usług w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz własnego pracodawcy ma dwa tytuły do ubezpieczeń – umowę o pracę i działalność gospodarczą. Z uwagi na to, że wynagrodzenie ze stosunku pracy jest równe co najmniej minimalnemu z działalności, obowiązkowe jest tylko ubezpieczenie zdrowotne.
Podstawa prawna
Art. 8 ust. 2a, art. 9 ust. 1a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.).
Czy trzeba ubezpieczyć studenta
Od 2 sierpnia zatrudniamy na podstawie umowy-zlecenia studenta studiów wieczorowych. Złożył oświadczenie, że ma 25 lat, a ta praca jest jego jedynym źródłem zarobkowania. Czy należy za niego opłacać składki?
Student do ukończenia 26 lat nie podlega z umowy-zlecenia ani ubezpieczeniom społecznym, ani zdrowotnemu. Dla zleceniodawcy nie ma znaczenia, czy jest studentem studiów dziennych, zaocznych, wieczorowych, nie jest także istotne, czy uczelnia jest placówką publiczną, czy prywatną. Ale uwaga! Od ukończenia przez studenta 26 lat trzeba będzie opłacać za niego obowiązkowo składkę na ubezpieczenia: emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne, a dobrowolnie na ubezpieczenie chorobowe. Jeśli np. 15 grudnia 2014 r. ukończy 26 lat, to od 15 grudnia należy go zgłosić do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego. W myśl bowiem art. 112 k.c. termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniu terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było, w ostatnim dniu tego miesiąca. Jednak przy obliczaniu wieku osoby fizycznej termin upływa z początkiem ostatniego dnia. Oznacza to, że jeżeli dana osoba urodziła się 23 sierpnia, to kolejny rok życia przybywa z początkiem 23 sierpnia. Trzeba też pamiętać, że od zasady nieskładkowania umowy-zlecenia ze studentem do ukończenia 26 lat jest wyjątek. Gdy student wykonujący pracę na podstawie umowy-zlecenia pozostaje równocześnie ze zleceniodawcą w stosunku pracy albo na podstawie umowy-zlecenia wykonuje pracę na rzecz własnego pracodawcy, od umowy tej trzeba opłacać wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 4, art. 8 ust. 2a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.).
Czy zbędne jest odrębne zgłoszenie
Chcemy podpisać z pracownikiem dodatkowo zlecenie, oczywiście z innym zakresem prac niż wynikający z umowy o pracę. Czy za zleceniobiorcę musimy opłacić wszystkie składki?
Przepisy dotyczące ubezpieczeń społecznych posługują się szerszą definicją pojęcia pracownika niż prawo pracy. Za pracownika uważa się nie tylko osobę pozostającą w stosunku pracy, ale też wykonującą pracę na podstawie umowy-zlecenia (a także innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, umowy agencyjnej, umowy o dzieło), jeżeli została ona zawarta z własnym pracodawcą lub praca na podstawie tego kontraktu jest wykonywana na rzecz własnego pracodawcy. Podpisując z własnym pracownikiem umowę-zlecenie, przedsiębiorca nie zgłasza odrębnie zleceniobiorcy do ubezpieczeń, tylko przychód, jaki jest mu wypłacany, wykazuje w raporcie ZUS RCA (z kodem 01 10 XX) wraz z wynagrodzeniem z umowy o pracę. Od tak ustalonej podstawy nalicza i opłaca składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Przychód ze zlecenia w zakresie naliczania składek na ubezpieczenia jest więc traktowany jak przychód z umowy o pracę.
Podstawa prawna
Art. 8 ust. 2a, art. 18 ust. 1a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.).
Czy podstawę wymiaru stanowi kwota zasiłku
Zatrudnionemu przez nas od dwóch miesięcy zleceniobiorcy urodziło się dziecko. Jest zgłoszony do wszystkich ubezpieczeń, w tym do chorobowego. Chce skorzystać z dwutygodniowego zasiłku macierzyńskiego dla ojców. Czy możemy mu wypłacić to świadczenie, a jeśli tak, to jak go ubezpieczyć w tym okresie?
Zasiłek macierzyński przez okres ustalony przepisami kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego przysługuje także osobom podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu, które nie są pracownikami, m.in. zleceniobiorcom. Jest wypłacany niezależnie od okresu podlegania przez zleceniobiorcę ubezpieczeniu chorobowemu, bez okresu wyczekiwania. Zasiłek macierzyński przez okres ustalony przepisami jako okres urlopu ojcowskiego przysługuje za dwa tygodnie do ukończenia przez dziecko 12 miesięcy życia. W czasie jego otrzymywania zleceniobiorca podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku. Zleceniodawca, który wypłaca to świadczenie, wykazuje jego kwotę w raporcie ZUS RSA. Musi także złożyć za zleceniobiorcę raport ZUS RCA z kodem 12 40 XX, w którym nalicza składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od kwoty wypłaconego zasiłku macierzyńskiego. Nie dokonuje jednak ich wpłat, bo są one finansowane z budżetu państwa.
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 1 pkt 19, art. 18 ust. 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.).
Art. 29 ust. 5a ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 159).
Art. 1823 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).
Czy trzeba oskładkować drugą umowę
Chcemy zawrzeć zlecenie z osobą, która ma już podpisaną taką umowę z innym podmiotem. Pierwszy zleceniodawca opłaca wszystkie składki od 1200 zł. Czy od drugiego kontraktu konieczne są ubezpieczenia społeczne?
Podpisując umowę-zlecenie z osobą, która wykonuje już taką umowę, płatnik składek musi ustalić, czy chce on podlegać z tej drugiej ubezpieczeniom społecznym. Przy równoczesnym wykonywanu dwóch umów-zleceń, zleceniobiorca podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z pierwszej. Zawierając drugie zlecenie, może zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń i wówczas z pierwszej umowy ubezpieczenia emerytalne i rentowe z obowiązkowych staną się dobrowolne, a obowiązkowe będzie tylko ubezpieczenie zdrowotne. Dokonując wyboru, zleceniobiorca nie jest ograniczony wysokością uzyskiwanych z umów przychodów.
Uwaga! W marcu 2014 r. do Sejmu trafił rządowy projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który ma zmienić zasady opłacania składek przy wykonywaniu równolegle kilku umów-zleceń. Zgodnie z nim w analizowanej sytuacji zostałaby zastosowana zasada kumulacji tytułów, tak by podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie była niższa od minimalnego wynagrodzenia w danym miesiącu.
Podstawa prawna
Art. 9 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.).
Art. 66 ust. 1 pkt 1e ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).