Od sierpnia osoby, które mimo zasądzenia nie otrzymują alimentów na dzieci, mogą składać wnioski o wsparcie na kolejne dwanaście miesięcy. Bez zmian pozostaje kryterium dochodowe i kwota pomocy, którą mogą uzyskać
Czy będzie pomoc przy bezskutecznej egzekucji
Czytelniczka ma zasądzone alimenty na trójkę dzieci, ale zobowiązany do ich płacenia rodzic uchyla się od tego. Efektów nie przynosi też postępowanie egzekucyjne komornika. Czy matka może otrzymać wsparcie finansowe?
Świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego (FA) są szczególną formą wsparcia dla osób, które nie otrzymują pieniędzy na utrzymanie dzieci od drugiego z rodziców. Są one finansowane przez budżet państwa i wypłacane przez gminy w trakcie okresu świadczeniowego. Rozpoczyna się on 1 października każdego roku, a kończy 30 września roku następnego. Wnioski o jego przyznanie można składać od sierpnia. Wszystkie osoby, które zrobią to do końca tego miesiąca, będą miały pewność, że pieniądze za pierwszy miesiąc okresu świadczeniowego otrzymają do końca października. Złożenie wniosku między 1 września a 30 października oznacza, że przekazanie rodzicowi wsparcia za październik może nastąpić dopiero w listopadzie.
Podstawa prawna
Art. 20 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1228 ze zm.).
Czy będzie zmiana kryterium dochodowego
Czytelniczka nie otrzymuje alimentów na samotnie wychowywane dziecko. W 2013 r. nie była uprawniona do świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego (FA), bo jej zarobki przekroczyły próg dochodowy uprawniający do ich uzyskiwania. Czy przy ubieganiu się o pieniądze na nowy okres ich wypłaty kwota kryterium będzie wyższe?
Od momentu wprowadzenia świadczeń z FA, co nastąpiło w październiku 2008 r., kryterium dochodowe jest takie same i wynosi 725 zł miesięcznie w przeliczeniu na członka rodziny. Przepisy wskazują, że wysokość kryterium może być podwyższona przez rząd w rozporządzeniu. Nie zawierają jednak żadnego mechanizmu, na podstawie którego ma zmieniać kryterium, poza wskazaniem, że ma się przy tym kierować wysokością wyegzekwowanych świadczeń alimentacyjnych. Również kwota ewentualnej podwyżki nie jest ustalona i zależy od decyzji rządu. Do sprawdzenia, czy rodzina mieści się w ustawowym kryterium, brane są pod uwagę dochody osiągnięte w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy, na który składany jest wniosek. Obecnie będą to więc dochody z 2013 r.
Podstawa prawna
Art. 9 ust. 2 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1228 z zm.).
Czy trzeba spełnić dodatkowe warunki
Były mąż pani Agaty nie płaci alimentów na dwójkę dzieci. Matka jest w trudnej sytuacji materialnej, bo musi ponosić wyższe koszty związane z leczeniem młodszego potomka. Czy otrzymywanie świadczeń z FA jest uzależnione od spełnienia określonych przesłanek?
Przyznanie pomocy z funduszu wymaga spełniania przez rodzica kilku warunków. Pierwszym z nich jest bezskuteczna egzekucja alimentów prowadzona przez komornika. Przepisy określają, że za taką można uznać sytuację, w której w ciągu ostatnich dwóch miesięcy nie udało mu się odzyskać pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych. Również w przypadku, gdy niepłacący alimentów dłużnik przebywa za granicą i niemożliwe jest wszczęcie lub prowadzenie ich egzekucji, bo np. nie jest znane jego miejsce pobytu, daje to podstawę rodzicowi, który wychowuje dzieci, do ubiegania się o wsparcie z funduszu. Kolejny warunek, który trzeba spełnić, dotyczy wieku potomków. Co do zasady świadczenia są wypłacane do momentu ukończenia przez nie 18 lat, jeżeli jednak dziecko uczy się w szkole lub na uczelni, pomoc będzie przysługiwać przez ten czas, ale nie dłużej niż do skończenia 25 lat. Bezterminowe uzyskiwanie pomocy jest możliwe tylko w sytuacji, gdy potomek ma orzeczenie zaliczające go do znacznego stopnia niepełnosprawności. Wreszcie trzecim warunkiem koniecznym do spełnienia jest osiąganie dochodu nieprzekraczającego ustawowego limitu.
Podstawa prawna
Art. 2 pkt 2 i 9 ust. 1 i 2 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1228 ze zm.).
Czy pomoc może być niższa od alimentów
Pani Katarzyna ma zasądzone alimenty na dwójkę dzieci w wysokości 400 zł i 600 zł. Ponieważ podjęta przez komornika egzekucja okazała się mało skuteczna, matka złoży wniosek o świadczenia z FA. Czy może otrzymać niższe kwoty pomocy niż wysokość alimentów?
Co do zasady świadczenia z funduszu przysługują w wysokości bieżąco zasądzonych alimentów, ale nie może to być więcej niż 500 zł miesięcznie na jedno dziecko. Jeżeli więc rodzic ma przyznane alimenty wynoszące 400 i 600 zł, to na pierwszego potomka otrzyma taką kwotę. Na drugie dziecko gmina przyzna tylko 500 zł, czyli maksymalną, jaka jest dopuszczalna. Ponadto wspomniana zasada powoduje, że każda zmiana wysokości alimentów ma wpływ na wysokość pomocy. W sytuacji, gdy rodzic uzyskał w sądzie ich podwyższenie, np. z 200 zł do 500 zł, to od miesiąca, w którym to nastąpiło, gmina będzie mu wypłacać wyższą kwotę świadczeń. Gdy alimenty zostaną obniżone, to analogicznie od miesiąca wskazanego przez sąd będzie mu zmniejszone wsparcie z funduszu. W przypadku, gdy zdecyduje o tym z mocą wsteczną, rodzic będzie musiał zwrócić nadwyżkę.
Podstawa prawna
Art. 29 ust. 1–2 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1228 ze zm.).
Czy potrzebne są dodatkowe dokumenty
Pani Dorota chce złożyć wniosek o świadczenia z FA. Czy aby udowodnić, że egzekucja alimentów okazała się w ostatnich dwóch miesiącach nieskuteczna, musi przedstawić dokument od komornika, który to potwierdzi?
Zaświadczenie komornika lub oświadczenie samego rodzica o niewyegzekwowaniu przez niego pełnych należności to tylko jeden z wielu innych dokumentów, które trzeba dołączyć do wniosku. Na ich podstawie gmina sprawdzi, czy spełnione są warunki do uzyskiwania pomocy z FA. Do tych najważniejszych dokumentów należą te podające wysokość dochodu członków rodziny. Może to być np. zaświadczenie z urzędu skarbowego lub oświadczenie rodzica o kwocie dochodu podlegającego podatkowi dochodowemu od osób fizycznych, oświadczenie osób rozliczających się na podstawie zryczałtowanego podatku oraz taki sam dokument w przypadku osiągania dochodów, które w ogóle nie są opodatkowane. W oświadczeniu trzeba pamiętać o podaniu wysokości składek na ubezpieczenia społeczne, aby gmina mogła je odliczyć od dochodu. Na oddzielnym zaświadczeniu, np. z ZUS lub oświadczeniu trzeba podać składkę zdrowotną. Oprócz tego osoby kontynuujące naukę po ukończeniu 18 lat muszą przedstawić oświadczenie lub zaświadczenie ze szkoły lub uczelni potwierdzające dalsze kształcenie. Innymi najczęściej potrzebnymi dokumentami są m.in. odpis orzeczenia sądu zasądzającego alimenty, orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, przelewy lub przekazy zawierające kwoty alimentów płaconych przez członka rodziny na rzecz osoby niewchodzącej w jej skład. Druki większości wymaganych dokumentów rodzic może otrzymać w gminie.
Podstawa prawna
Par 2–3 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 7 lipca 2010 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz wzorów wniosku, zaświadczeń i oświadczeń o ustalenie prawa do świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego (Dz.U. nr 123, poz. 836 ze zm.).
Czy będzie aktualizacja dochodu
Czytelniczka po tym, jak wyszła za mąż, straciła świadczenia z FA na dziecko, ponieważ po uwzględnieniu dochodów jej małżonka okazało się, że są one wyższe od kryterium. Matka przebywa na urlopie rodzicielskim z młodszym dzieckiem, ale po jego zakończeniu chce skorzystać z urlopu wychowawczego. Czy będzie to miało wpływ na prawo do świadczeń?
Na potrzeby świadczeń z funduszu przyjęte zostały takie same zasady obliczania dochodu rodziny jakie obowiązują przy zasiłkach na dzieci. Dochód osiągany przez każdego członka rodziny z roku kalendarzowego poprzedzającego okres wypłaty wsparcia jest dzielony przez liczbę miesięcy, w których był osiągany. Jednak w związku z tym, że w momencie składania wniosku mógł on ulec zmianie, zastosowana zostanie procedura pozwalająca na aktualizację dochodu. W przypadku utraty dochodu – zarówno w roku poprzedzającym okres świadczeniowy, jak i tym, który po nim nastąpił – gmina nie będzie go uwzględniać. W przypadku jego uzyskania dochód członka rodziny jest powiększany o tę kwotę, o ile otrzymuje go w dniu składania wniosku o pomoc. Przepisy wskazują też, kiedy dochodzi do utraty dochodu. Najczęściej następuje to, gdy członek rodziny jest na urlopie wychowawczym, stracił zatrudnienie, wyrejestrował działalność gospodarczą czy przestał otrzymywać zasiłek dla bezrobotnych. W sytuacji podjęcia pracy czy założenia własnej firmy, mamy do czynienia z uzyskaniem dochodu.
Podstawa prawna
Art. 2 pkt 4–5a, 12 i 16–17 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1228 ze zm.).
Czy małżeństwo dziecka wyklucza pomoc
Student otrzymuje świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego. Na początku przyszłego roku chciałby zawrzeć małżeństwo. Czy w sytuacji, gdy od października ponownie otrzyma wsparcie, to po zmianie stanu cywilnego może je stracić?
Świadczenia z FA nie przysługują, gdy osoba uprawniona do alimentów zawarła związek małżeński. Jeżeli student chciałaby w trakcie nauki cały czas otrzymywać wsparcie, powinien wstrzymać się z tą decyzją. Drugą negatywną przesłanką, która powoduje brak wsparcia, jest umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej lub placówce zapewniającej całodobowe utrzymanie. Do tych ostatnich zalicza się m.in. dom pomocy społecznej, placówkę opiekuńczo-wychowawczą, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, schronisko dla nieletnich, zakład opiekuńczo-leczniczy, zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, a także szkołę. Warunkiem jest jednak, aby podczas pobytu w nich dziecko miało zapewnione nieodpłatne pełne utrzymanie. Przeszkodą do otrzymywania świadczeń nie jest małżeństwo rodzica, który na niepełnoletnie dzieci pobiera pomoc.
Podstawa prawna
Art. 2 pkt 6 i art. 10 ust. 2 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1228 ze zm.).