Jeżeli opis zawarty w uzasadnieniu do orzeczenia nie przesądza, a tylko sugeruje, że może to być jedno ze schorzeń szczególnych, potrzebny jest dodatkowy dokument, który potwierdzi, czy zawarte w opisie treści odpowiadają temu schorzeniu.

Tak wynika z odpowiedzi udzielonej przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) na pytanie Ogólnopolskiej Bazy Pracodawców Osób Niepełnosprawnych (OBPON.org). Przedstawiony przez nią problem dotyczył jednej z firm, której pracownik przekazał orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z 10 lutego br., wskazujące, że jest całkowicie niezdolny do pracy do 29 lutego 2024 r.
W uzasadnieniu znalazła się informacja, że u mężczyzny poszkodowanego w wyniku wypadku komunikacyjnego występują m.in. „deficyty poznawcze na tle organicznego uszkodzenia mózgu”. Taki zapis spowodował wątpliwości, czy dolegliwość pracownika może być zaliczona do schorzenia szczególnego o symbolu 02-P oznaczającego chorobę psychiczną. Jest to o tyle istotne, że zgodnie z art. 26a ust. 1b ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 573) kwoty dofinansowań do wynagrodzeń pracowników są zwiększane w odniesieniu do osób, u których stwierdzono jedno z schorzeń szczególnych. Zalicza się do nich epilepsję, chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe, a także osoby niewidome.
PFRON wyjaśnia, że pracodawca dysponujący wspomnianym orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS, bazując wyłącznie na jego uzasadnieniu, nie może uznać pracownika za osobę niepełnosprawną ze schorzeniem szczególnym. Podkreśla, że sposób dokumentowania takich schorzeń reguluje załącznik nr 1 do rozporządzenia ministra rodziny i polityki społecznej z 23 grudnia 2020 r. w sprawie miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1). Znajdujące się w nim objaśnienie nr 8 wskazuje, że stwierdzenie schorzenia szczególnego może wynikać z sentencji, symbolu przyczyny niepełnosprawności, wskazań lub uzasadnienia podanego na orzeczeniu. PFRON przyznaje, że często uzasadnienia orzeczeń nie wskazują jednoznacznie, z powodu jakiej choroby lub schorzenia zostały wydane, i że tak właśnie jest w przypadku pracownika, o którego pytał OBPON.org.
Jeżeli opisy chorób zawarte w uzasadnieniu orzeczenia nie przesądzają jednoznacznie, a jedynie sugerują, że może to być jedno ze schorzeń, o których mowa w art. 26b ust. 1 ustawy, to w świetle dotychczasowych wyjaśnień biura pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych (BON) pracodawca powinien posiadać dodatkowy dokument. Może to być np. opinia lekarska organu wydającego orzeczenie wystawiona w związku z danym orzeczeniem, która potwierdzi, że sformułowania zawarte w orzeczeniu ZUS odpowiadają któremuś ze schorzeń szczególnych.
BON przypomina, że art. 113 par. 2 kodeksu postępowania administracyjnego przewiduje, że organ, który wydał decyzję, wyjaśnia w drodze postanowienia na żądanie strony wątpliwości dotyczące treści decyzji. W przypadku wątpliwości co do sformułowań zawartych w orzeczeniu możliwe jest też zasięgnięcie opinii eksperta (opinia nie jest samoistnym dokumentem potwierdzającym schorzenie szczególne, ale odnosi się do treści orzeczenia).