Minimalna stawka godzinowa z zasady nie obejmuje osób prowadzących własną działalność oraz zatrudnionych w oparciu o umowę o dzieło. Jednak od 2017 roku obowiązuje minimalna stawka godzinowa na umowie zleceniu i umowie o świadczeniu usług. Kwota ta waloryzowana jest co roku, a w 2021 roku wynosi 18,30 zł brutto. Co jednak jeśli pracodawca nie respektuje przepisów prawa i stosuje w umowach mniejszą niż obowiązujące w danym roku minimum.
Minimalna stawka godzinowa dotyczy osób świadczących pracę na podstawie umowy zlecenia lub o świadczenie usług (osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą ale nie zatrudniające). Jeżeli kilka osób przyjmie zlecenie lub zobowiąże się świadczyć usługi wspólnie, minimalną gwarancją wynagrodzenia jest objęta każda z tych osób.
Minimalna stawka godzinowa ma zastosowanie do wszystkich umów, bez względu na sposób ustalania wynagrodzenia - według stawki godzinowej, dziennej, tygodniowej, miesięcznej.
Stawka zależy od dwóch czynników i w każdym miesiącu jest inna.
Kodeks pracy 2021. Praktyczny komentarz z przykładami >>>>>
Ustala się ją w zależności:
- od liczby godzin do przepracowania w miesiącu,
- od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego w danym roku.
Jak policzyć stawkę godzinową w umowie
Aby obliczyć minimalną stawkę godzinową, należy podzielić płacę minimalną przez liczbę godzin pracy w danym miesiącu.
Często się jednak zdarza, że pracodawca zaniża stawki względem tych co są ustalone przepisami prawa. Mami pracownika premią czy dodatkami. Jeśli mu to wytkniemy, a ten nie naliczy prawidłowo wynagrodzenia, warto skierować sprawę do Państwowej Inspekcji Pracy.
Kontrola PIP
Jednak ustalenie, czy pracodawca przestrzega przepisów w tym zakresie będzie możliwe dopiero po naliczeniu wynagrodzenia na koniec miesiąca. Jeżeli pracownikowi nie będzie zgadzało się wynagrodzenie, powinien przyjść do Inspekcji Pracy z odcinkiem wypłaty i dopiero wtedy pracownik będzie mógł podjąć decyzję, czy złoży skargę.
Jeśli dojdzie do naruszenia przepisów, PIP przeprowadzi kontrolę a dane zawiadamiającego pozostaną niejawne. Warto wiedzieć, że to Inspekcja podczas kontroli ma za zadanie udowodnić (nie pracownik), że złamane zostały przepisy dotyczące sposobu wypłaty minimalnej stawki godzinowej. Jeśli PIP stwierdzi naruszenia - zobowiązuje pracodawcę do wypłaty wynagrodzenia w prawidłowej wysokości.
Co grozi pracodawcy za załamanie przepisów
Według art. 282 par. 1 Kodeksu pracy ten kto, wbrew obowiązkowi: nie wypłaca w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi rodziny pracownika, wysokość tego wynagrodzenia lub świadczenia bezpodstawnie obniża albo dokonuje bezpodstawnych potrąceń - podlega karze grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł.
Niezależnie od działań inspekcji, pracownik może dochodzić roszczeń z tytułu zawartej umowy poprzez złożenie pozwu do właściwego sądu pracy, który zdecyduje o tym, czy ten faktycznie otrzymywał zbyt niską stawkę. W tym wypadku to na pracowniku będzie ciążył obowiązek wykazania, że taka sytuacja faktycznie miała miejsce. Jeżeli sąd przyzna rację powodowi, ten może dochodzić roszczeń z tytułu zaległego wynagrodzenia.