Za zgodą firmy inspektor pracy sprawdzi przestrzeganie przepisów za pomocą telefonu, połączeń wideo, poczty. Informacje o organizacji pracy w związku z pandemią są już dostępne na stronie internetowej PIP.
Państwowa Inspekcja Pracy usprawnia działania w okresie epidemii. Od 25 stycznia kontrole mogą być przeprowadzane w formie zdalnej lub hybrydowej, czyli bez konieczności stawienia się w siedzibie przedsiębiorstwa lub w formule mieszanej. Jeśli przedsiębiorca nie zgodzi się na zdalny tryb nadzoru, to wizytacja odbędzie się w tradycyjnym trybie (inspektor zaplanuje i przeprowadzi ją bezpośrednio w firmie). Jednocześnie na stronie internetowej PIP uruchomiony został serwis „Wyjaśnienia i wsparcie PIP”, który zawiera aktualne informacje i wytyczne (przede wszystkim dla zatrudniających) dotyczące m.in. zasad przeprowadzania kontroli i organizacji pracy w okresie epidemii (w tym np. zasady badania temperatury pracowników, przeprowadzania oceny ryzyka zawodowego, szkoleń bhp itp.).
– Rozwiązania te są wprowadzane w związku ze stanem epidemii. Uznaliśmy, że konieczne jest zmodyfikowanie działań PIP ze względu na stwierdzane przez nas nieprawidłowości i informacje, które docierają do inspekcji, oraz oczekiwania społeczne związane z egzekwowaniem prawa – wskazał Jarosław Leśniewski, zastępca głównego inspektora pracy (któremu marszałek Sejmu powierzyła kierowanie pracami inspekcji do momentu wyłonienia nowego GIP).
Przede wszystkim bezpiecznie
Zdalne kontrole będą mogły odbywać się przy wykorzystaniu platformy usług administracji ePUAP, służbowej poczty elektronicznej, rozmów telefonicznych ze służbowego smartfona, połączeń wideo poprzez komunikatory internetowe (inspektor prześle link do spotkania służbową pocztą elektroniczną) oraz innych narzędzi teleinformatycznych. O zamiarze przeprowadzenia takiej wizytacji inspektor zawiadomi firmę za pośrednictwem poczty lub platformy e-PUAP. Jeśli pracodawca wyrazi zgodę na taką formułę, inspektor przedstawi zakres kontroli, np. żądanie okazania dokumentów lub prośbę/żądanie udzielenia ustnych lub pisemnych informacji. Te pierwsze można będzie przekazywać w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego podpisem kwalifikowanym, kopii (potwierdzonej za zgodność z oryginałem) albo skanu dokumentu papierowego (potwierdzonym podpisem elektronicznym). Pozostałe materiały można okazywać np. za pomocą zdjęć lub nagrań wideo. W siedzibie firmy inspektor stawi się, jeśli zajdzie taka konieczność (tryb hybrydowy).
– Zdalne lub hybrydowe kontrole będą dotyczyły tylko przypadków, gdy bezpośrednia obecność inspektora nie jest wymagana. Inspektor oceni, czy ze względu m.in. temat kontroli, możliwość usprawnienia nadzoru i charakter działalności prowadzonej przez podmiot taka forma będzie wystarczająca. Oczywiście nadal będą prowadzone też czynności w trybie tradycyjnym, w tym głównie te związane z badaniem śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych wypadków przy pracy, w przypadkach bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia osób wykonujących pracę zarobkową i na terenie placów budowy – podkreśla zastępca GIP.
Co istotne, omawiany tryb dotyczy kontroli, a nie nakładania sankcji. Jeśli okaże się, że pracodawca mógł dopuścić się przestępstwa lub wykroczenia, to wówczas wszczynana jest procedura na podstawie k.p.k lub k.p.w., co wymaga wyjaśnienia okoliczności danej sprawy (np. zebrania osobiście zeznań od osób, które podejrzewa się o naruszenia przepisów). Reasumując – jeśli inspektor uzna, że doszło do naruszeń np. wymagających nałożenia mandatu, to na pewno (w celu wyjaśnienia okoliczności) przeprowadzi kontrolę bezpośrednią.
– Pamiętajmy jednak, że karanie nie jest celem kontroli. Ma ona doprowadzić do usunięcia ewentualnych nieprawidłowości i do prawidłowego stosowania przepisów – zaznacza zastępca GIP.
Usprawnienie systemu nadzoru chwalą pracodawcy. – Nikt nie kwestionuje konieczności sprawowania kontroli nad zatrudnieniem. Dobrze, że będą one jednak w większym stopniu dostosowane do warunków, w których funkcjonują obecnie firmy i pracownicy. Ci ostatni też musieli przeorganizować swoją działalność i obowiązki w związku z pandemią – podkreśla Katarzyna Siemienkiewicz, ekspertka Pracodawców RP.
Szybka informacja
Szczegółowe informacje o zasadach nadzoru w obecnej sytuacji są zamieszczone w serwisie poświęconym wyłącznie kwestiom związanym z pandemią. Jest skierowany do pracodawców i pracowników, którzy mają wątpliwości w zakresie interpretacji niektórych przepisów i chcą dowiedzieć się, w jaki sposób należy je stosować. W jednym miejscu otrzymają informację m.in. o tym, jak przygotować się do kontroli PIP (i ich zakresie) oraz porady prawne (w tym dotyczące przeprowadzania oceny ryzyka zawodowego w związku z pandemią, realizowania działań zapobiegających zakażeniom, różnic między środkami ochrony indywidualnej i osobistej, możliwości badania temperatury pracownikom, zatrudniania cudzoziemców w okresie pandemii).
Przypomnijmy, że w tym roku PIP ma przeprowadzić 52 tys. kontroli, a jednym z priorytetowych zadań będzie m.in. sprawdzenie, jak firmy przestrzegają przepisów tarcz antykryzysowych (w zakresie prawnej ochrony pracy) oraz jakie działania podejmują w związku z koniecznością zapewnienia BHP w czasie epidemii.
– To bardzo dobra informacja. W chaosie dynamicznie zmieniającej się legislacji zatrudniający powinni móc zapoznać się z aktualnymi wyjaśnieniami. Na dodatek różne urzędy i instytucje często odmiennie interpretują przepisy. Mam nadzieję, że omawiane rozwiązanie przyczyni się do ujednolicenia stanowisk w zakresie rozwiązań dotyczących prawa pracy – podsumowuje Katarzyna Siemienkiewicz.
Kontrole w zakresie tarcz antykryzysowych
