Organ przed wydaniem decyzji o odmowie umorzenia należności musi dokonać analizy wszystkich okoliczności oraz uwzględnić sytuację osobistą zobowiązanego – wynika z orzeczenia WSA w Kielcach.
ZUS odmówił kobiecie umorzenia należności z tytułu nieopłaconych składek. Zatrudniła ona nianię, która przez około rok pracowała na umowie uaktywniającej. Zakład w pewnym momencie poinformował stronę, że sporządził korekty dokumentów i zmienił jej status w okresie kilku miesięcy wstecz, gdyż w jego ocenie nie było podstaw do finansowania składek ze środków budżetu państwa.
Kobieta odwołała się od decyzji, wskazując, że pracownicy ZUS nie poinformowali jej o zasadach finansowania składek osób pozostających na umowie uaktywniającej, więc nie może ponosić odpowiedzialności za ich błędy. Ponadto ani ona, ani jej mąż aktualnie nie pracują, nie mogą również podjąć w najbliższym czasie pracy – kobieta ze względu na przyjmowanie chemioterapii, co oznacza, że jest w grupie podwyższonego ryzyka zachorowania na COVID-19, zaś mąż – z powodu zwichniętego barku i rehabilitacji. Rodzina utrzymuje się aktualnie wyłącznie ze świadczenia 500+ na dwójkę dzieci.
Decyzja została jednak utrzymana w mocy. Organ tłumaczył, że kwestie rzekomej niekompetencji pracowników nie mogą być rozpatrywane w tym postępowaniu, zaś ze względu na posiadaną nieruchomość – dom o powierzchni 109 mkw., nieobciążony hipoteką, oraz samochód o wartości 43 tys. zł, egzekucja jest możliwa. Co za tym idzie – kobieta nie spełnia żadnej z ustawowych przesłanek umorzenia zaległości.
Jednak WSA rozpatrujący sprawę uchylił obie decyzje i przekazał do ponownego rozpoznania. Wskazał, że w istocie większość z przesłanek uzasadniających umorzenie zaległości nie dotyczy tego przypadku. Jednakże organ nie poczynił w tym zakresie żadnych ustaleń. Zwłaszcza że – jak wskazuje orzecznictwo – powinien mieć na uwadze, czy majątek posiadającego zaległości nadaje się w ogóle do egzekucji, jak również czy postępowanie egzekucyjne nie spowoduje ruiny finansowej i życiowej zobowiązanego oraz jego rodziny. Sąd podkreślił, że ZUS nie zwrócił uwagi na to, iż kobieta jest właścicielką pięciu szóstych nieruchomości, a dodatkowo w niej mieszka, co może skutecznie uniemożliwić egzekucję. A w przypadku samochodu nie wiadomo, czy nie jest on konieczny do podjęcia działalności gospodarczej przez męża po zakończeniu jego leczenia.
Tymczasem organ powinien rzetelnie analizować wszelkie okoliczności sprawy, uwzględniając sytuację strony. W tym przypadku reguły te zostały naruszone.
ORZECZNICTWO
Wyrok WSA w Kielcach z 29 grudnia 2020 r., sygn. akt: I SA/Ke 411/20. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
