Warunkiem otrzymania pomocy jest zaprzestanie prowadzenia gospodarstwa rolnego. Jedynym sposobem, w jaki samorząd może to zweryfikować, jest przyjęcie oświadczenia w tej sprawie od składającego wniosek o zasiłek.

Tak wynika z wyjaśnienia Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w sprawie przyznawania wsparcia dla rolników, ich współmałżonków lub domowników, którzy należeli do osób bezprawnie pozbawionych od 1 lipca 2013 r. świadczenia pielęgnacyjnego. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz.U. poz. 567) mogą oni otrzymać pomoc, o ile do wniosku dołączą oświadczenie o zaprzestaniu prowadzenia gospodarstwa rolnego lub wykonywania w nim pracy. Taki dokument może dotyczyć okresu obejmującego zarówno wypłatę zaległego zasiłku, czyli od 1 lipca 2013 r. do 14 maja 2014 r., jak i bieżącego, przyznanego od 15 maja.

Gminy mają jednak wątpliwości, w jaki sposób rozumieć sformułowanie „zaprzestanie prowadzenia gospodarstwa rolnego” oraz jak sprawdzać, czy do tego faktycznie doszło. Resort pracy tłumaczy, że ani przepisy regulujące wypłatę zasiłku dla opiekunów, ani ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1456 ze zm.) nie zawierają definicji zaprzestania prowadzenia gospodarstwa lub wykonywania w nim pracy. Nie odsyłają też w tym zakresie do innych aktów prawnych.

Ustawodawca ocenę tego zostawił samym osobom dołączającym do wniosku stosowne oświadczenie, które jest obwarowane rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. W związku z tym nie ma innej drogi dowodowej służącej udowodnieniu takiej okoliczności.

– Nie mamy podstaw do prowadzenia drobiazgowego śledztwa w tej sprawie. Naszym obowiązkiem jest przede wszystkim zweryfikowanie, czy rolnik lub jego małżonek faktycznie sprawuje opiekę nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, a temu służy przeprowadzenie wywiadu środowiskowego – mówi Karolina Dębkowska, koordynator działu świadczeń rodzinnych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wejherowie.

Dodaje, że po złożeniu takiego oświadczenia rolnik będzie dalej podlegał ubezpieczeniom społecznym w KRUS i gmina nie będzie musiała go zgłaszać w tym celu do ZUS.

Oświadczenie o zaprzestaniu prowadzenia gospodarstwa rolnego obowiązuje również w przypadku ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy