Sąd, rozpoznając odwołanie pracownika od wypowiedzenia umowy o pracę, może przywrócić go do pracy na poprzednich warunkach. Co to oznacza w praktyce? Czy pracownik musi być zatrudniony dokładnie na tym samym stanowisku, które zajmował przed zwolnieniem?

Każdy pracownik może wnieść odwołanie do sądu pracy od wypowiedzenia umowy o pracę, jeżeli było ono nieuzasadnione lub naruszyło przepisy o rozwiązywaniu umów o pracę. Zgodnie natomiast z art. 45 k.p., sąd pracy, uwzględniając odwołanie pracownika od wypowiedzenia umowy o pracę, stosownie do jego żądania orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.
W sytuacji, w której umowa o pracę uległa już rozwiązaniu, a sąd orzeknie w wyroku o przywróceniu do pracy pracownika, pracodawca ma obowiązek nawiązać z nim stosunek pracy na tym samym stanowisku i na tych samych warunkach. Nie powinno się więc raczej dokonywać rozszerzającej wykładni polegającej na uznaniu, iż przywrócenie mogłoby nastąpić na warunkach lub stanowisku równorzędnym. Zgodnie z orzecznictwem SN pracownik przywrócony do pracy na poprzednich warunkach ma prawo domagać się zatrudnienia na tym stanowisku pracy, jakie zajmował uprzednio. Oczywiście należy mieć na uwadze fakt, iż w trakcie toczącego się postępowania sądowego mogło dojść do restrukturyzacji zakładu pracy i przykładowo stanowisko, na którym był zatrudniony pracownik, zostało zlikwidowane. W takiej sytuacji istotne jest, aby pracownik został zatrudniony na równorzędnych warunkach, odpowiadających jego kwalifikacjom czy rodzajowi wykonywanych dotychczas czynności.
Sąd pracy ma obowiązek przeanalizować stan faktyczny pod kątem możliwości i celowości żądania przywrócenia do pracy. Bogate orzecznictwo SN wskazuje, w jakich okolicznościach przywrócenie do pracy może okazać się niemożliwe. Będzie to przykładowo długotrwały i głęboki konflikt pomiędzy pracodawcą lub pracownikiem, który uniemożliwia dalszą współpracę. Należy jednak wskazać, iż zgodnie z wyrokiem SN z 17 lutego 1998 r. w (I PKN 572/97) zatrudnienie nowego pracownika w miejsce zwolnionego z pracy nie jest wystarczające do uznania, że przywrócenie do pracy jest niemożliwe lub niecelowe. Pracodawca powinien bowiem liczyć się z koniecznością ewentualnego powrotu pracownika do pracy i w odpowiedni sposób kształtować nową umowę o pracę.
AGNIESZKA SIWY
radca prawny Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy, oddział Gdańsk
Agnieszka Siwy, radca prawny Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy, oddział Gdańsk / DGP