Pracodawca zatrudniający pracownika na stanowisku wyposażonym w monitor ekranowy zobowiązany jest do udzielenia mu pięciominutowych przerw wliczanych do czasu pracy. Przerwa taka przysługuje pracownikowi po każdej godzinie pracy przy obsłudze komputera. Czy zamiast kilku krótkich można udzielić pracownikowi jednej, ale za to dłuższej przerwy, albo w inny sposób zapewnić mu odpoczynek od komputera?

W związku z tym, że pięciominutowa przerwa przysługuje pracownikowi po każdej godzinie pracy przy komputerze (stanowi tak par. 7 pkt 2 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe, Dz.U. nr 148, poz. 973), za niezgodne z prawem uznać zatem należy praktyki łączenia przysługujących przerw i udzielania ich pracownikowi po kilku godzinach pracy bądź pod koniec dnia pracy.
Długość przerwy wliczanej do czasu pracy nie jest uzależniona od klasy monitora ekranowego, przy którym pracownik wykonuje swoje obowiązki. W konsekwencji zarówno jeśli pracownik pracuje przy monitorze kineskopowym, jak i przy monitorze o zmniejszonej emisji negatywnego promieniowania, pracodawca ma obowiązek zapewnić mu taką samą długość przerwy w pracy.
Obowiązek udzielenia przerw można zastąpić poprzez zapewnienie pracownikowi łączenia pracy związanej z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nieobciążającymi wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała przy nieprzekraczaniu godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego.
Literalna wykładnia omawianego przepisu rozporządzenia wskazuje, iż to pracodawca decyduje o sposobie zapewnienia pracownikowi odpoczynku od pracy przy monitorze ekranowym. Warto zauważyć, iż ustawodawca poprzez użycie spójnika alternatywy lub dopuszcza możliwość zastosowania przez pracodawcę mieszanego sposobu ochrony pracownika przed szkodliwym działaniem monitorów ekranowych - częściowo przez zastosowanie przerw, częściowo przez łączenie pracy z monitorem z innymi rodzajami pracy nieobciążającymi wzroku.
Obowiązek zapewnienia przerw bądź zorganizowania naprzemiennego wykonywania pracy związanej z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami czynności istnieje wobec każdej osoby zatrudnionej przez pracodawcę, w tym praktykanta i stażysty, użytkującej w czasie pracy monitor ekranowy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy.
ARKADIUSZ SOBCZYK
radca prawny, Kancelaria Prawna Sobczyk i Współpracownicy w Krakowie
Arkadiusz Sobczyk, radca prawny, Kancelaria Prawna Sobczyk i Współpracownicy w Krakowie / DGP