Wprowadzenie postępowania uproszczonego miało na celu przyspieszenie rozpoznania spraw. Ujednolicono w nim formę dochodzenia roszczeń poprzez wprowadzenie formularzy i przewidziano środki mające na celu dyscyplinowanie stron postępowania.

Andrzej Marek sędzia Sądu Okręgowego w Legnicy W postępowaniu uproszczonym rozpoznawane są przez sądy pracy sprawy, które należą wyłącznie do właściwości sądów rejonowych. Ponadto zastosowanie tego trybu postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy będzie miało miejsce tylko do roszczeń wynikających z umowy o pracę i tylko wówczas, jeśli wartość przedmiotu sporu nie przekroczy 10 tys. zł. W postępowaniu uproszczonym pozew, odpowiedź na pozew, sprzeciw od wyroku zaocznego oraz pisma zawierające wnioski dowodowe powinny zostać sporządzone na urzędowych formularzach. Ich wzory określa rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 29 maja 2002 r. w sprawie określenia wzorów i sposobu udostępniania stronom urzędowych formularzy pism procesowych w postępowaniu cywilnym. (Dz.U. nr 80, poz. 728). Są one także dostępne w sądach. Obowiązek stosowania tych formularzy nie dotyczy wszystkich pism procesowych stron, a jedynie tych wymienionych wyżej, zatem pisma zawierające inne wnioski lub środki zaskarżenia (np. zażalenie) nie muszą być wnoszone na formularzach. W postępowaniu uproszczonym co do zasady niedopuszczalna jest tzw. kumulacja roszczeń. Oznacza to, że jednym pozwem można dochodzić tylko jednego roszczenia. Połączenie kilku roszczeń w jednym pozwie jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy wynikają z tej samej umowy lub umów tego samego rodzaju. W postępowaniu cywilnym dopuszczalne jest tzw. rozdrabnianie roszczeń. Występuje ono wówczas, gdy strona (powód) dochodzi przed sądem tylko części roszczenia. Jeśli tak się stanie, sprawa o tę część roszczenia (np. część wynagrodzenia wynikającego z mowy o pracę) będzie podlegać rozpoznaniu przez sąd pracy w postępowaniu uproszczonym tylko wówczas, gdy to postępowanie byłoby właściwe dla całego roszczenia. W innym przypadku sąd pracy rozpozna ją w trybie zwykłym. W trybie uproszczonym niedopuszczalna jest jakakolwiek zmiana powództwa (przedmiotowa) lub podmiotowa (wezwanie do udziału innych osób w charakterze powodów lub pozwanych). Ponadto pozew wzajemny oraz zarzut potrącenia są dopuszczalne, jeżeli roszczenia zawarte w pozwie wzajemnym lub zgłoszone do potrącenia nadają się do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym. W celu zdyscyplinowania stron i przyspieszenia postępowania przyjęto ograniczenia dotyczące dopuszczalności przedstawiania przez strony nowych faktów lub dowodów. Zasadą jest, że strony powinny przy pierwszej swej czynności procesowej przedstawić wszystkie fakty i dowody. Okoliczności faktyczne, zarzuty i wnioski dowodowe niezgłoszone w pozwie, odpowiedzi na pozew, na pierwszym posiedzeniu przeznaczonym na rozprawę lub w sprzeciwie od wyroku zaocznego mogą być rozpoznawane tylko wtedy, gdy strona wykaże, że nie mogła ich powołać wcześniej lub gdy potrzeba ich powołania wynikła później. W odniesieniu do spraw z zakresu prawa pracy wyłączono w postępowaniu uproszczonym zastosowanie pewnych regulacji przewidzianych dla zwykłego postępowania z zakresu prawa pracy. Pracownik działający bez adwokata lub radcy prawnego nie może zgłosić w sądzie ustnie do protokołu powództwa lub treści pism odwoławczych i innych pism procesowych. Nie przeprowadza się w tym trybie czynności wyjaśniających, nie stosuje się przepisu zobowiązującego sąd (o ile nie zachodzą niedające się usunąć przeszkody) do wyznaczenie terminu rozprawy w ciągu dwóch tygodni od daty wniesienia pozwu. Sąd pracy nie może tutaj wzywać do udziału w sprawie innych (niewskazanych przez powoda) pozwanych. Sędzia nie ma także obowiązku pouczać pracownika o roszczeniach wynikających z przytoczonych przez niego faktów. Brak jest również możliwości wyboru przez sąd za pracownika innego roszczenia alternatywnego w przypadku, gdy zgłoszone przez niego żądanie okaże się nieuzasadnione.