Nowelizacja kodeksu pracy zakłada m.in., że jeden z 36 miesięcy urlopu wychowawczego będzie przysługiwał również drugiemu opiekunowi.
Nowe przepisy przeliczają dotychczas obowiązujący wymiar urlopu wychowawczego z 3 lat na 36 miesięcy. Ponadto zakładają wyodrębnienie z 36 miesięcy urlopu wychowawczego jednego miesiąca, który będzie mógł być wykorzystany tylko przez drugiego z rodziców.
Rodzic dziecka będzie miał prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 36 miesięcy, tylko jeżeli:
1) drugi rodzic dziecka nie żyje,
2) drugiemu rodzicowi dziecka nie przysługuje władza rodzicielska,
3) drugi rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej albo taka władza uległa ograniczeniu lub zawieszeniu.
Nowe przepisy przewidują dodatkowo podwyższenie z 3 do 4 miesięcy wymiaru urlopu wychowawczego, który może być wykorzystywany jednocześnie przez oboje rodziców lub opiekunów dziecka. Wprowadzają również możliwość podzielenia urlopu wychowawczego na pięć części (dotychczas urlop wychowawczy mógł być podzielony najwyżej na cztery części).
Nowelizacja kodeksu pracy zakłada także rezygnację z proporcjonalnego obniżania wymiaru urlopu wypoczynkowego w przypadku, gdy w danym roku kalendarzowym po nabyciu przez pracownika prawa do tego urlopu korzysta on z urlopu wychowawczego, a następnie w tym samym roku powraca do pracy. [przykład 1]
Ponadto nowelizacja kodeksu pracy przewiduje, że bieg przedawnienia się nie rozpocznie, a rozpoczęty ulegnie zawieszeniu na czas korzystania przez pracownika z urlopu wychowawczego. Takie rozwiązanie zapewni pracownikowi w każdym przypadku możliwość skorzystania z urlopu wypoczynkowego – po powrocie do pracy z urlopu wychowawczego. [przykład 2]
Z początkiem października obowiązywać zacznie nowe rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków udzielania urlopu wychowawczego (projekt rozporządzenia z 19 sierpnia 2013 r. ministra pracy i polityki społecznej).
Projektowane rozporządzenie przewiduje termin na złożenie pisemnego wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego wynoszący 2 tygodnie przed planowanym rozpoczęciem takiego urlopu. Złożenie wniosku bez zachowania tego terminu upoważniałoby pracodawcę do udzielenia urlopu nie później niż z dniem upływu 2 tygodni od dnia złożenia wniosku. Wniosek będzie musiał zawierać informacje o tym, z ilu części urlopu na dane dziecko dotychczas skorzystano. Do wniosku dołączane ma być ponadto pisemne oświadczenie drugiego z rodziców/opiekunów o braku zamiaru korzystania z urlopu wychowawczego przez okres wskazany we wniosku. Tego rodzaju oświadczenie nie będzie wymagane, gdy dzieckiem zajmuje się tylko jeden rodzic/opiekun.
Jeżeli pracownicy – rodzice lub opiekunowie dziecka zamierzają korzystać wspólnie z urlopu wychowawczego przez dopuszczalny okres (maksymalnie 4 miesiące), to do wniosku o urlop wychowawczy zobowiązani będą dołączyć pisemne oświadczenie drugiego z rodziców lub opiekunów dziecka o okresie, w którym zamierza on korzystać z urlopu wychowawczego jednocześnie z drugim rodzicem lub opiekunem dziecka.

PRZYKŁAD 1

Nadal 26 dni wypoczynku

Pani Kasia wykorzystała 5 miesięcy urlopu wychowawczego (od 1 kwietnia do 31 sierpnia 2014 r.). 1 stycznia 2014 r. nabyła prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego. Wykorzystywany przez panią Kasię urlop wychowawczy nie będzie miał wpływu na wymiar przysługującego jej urlopu wypoczynkowego. Po powrocie z urlopu wychowawczego nadal przysługiwać jej będzie 26 dni urlopu (oczywiście pod warunkiem, iż nie wykorzystała go w całości lub w części przed urlopem wychowawczym).

Jeżeli jednak pani Kasia zdecyduje się na dłuższy urlop wychowawczy, np. do czerwca 2015 roku, to jej prawo do urlopu wypoczynkowego będzie kształtować się w następujący sposób:

● 1 stycznia 2014 r. nabędzie prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego. Urlop ten w podanym wymiarze za 2014 roku będzie zatem jej przysługiwać również po powrocie z urlopu wychowawczego w połowie 2015 roku

● w 2015 roku, po powrocie z urlopu wychowawczego, nabędzie prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do końca roku kalendarzowego, a zatem do 13 dni urlopu. W tym bowiem przypadku, ponieważ pracownica 1 stycznia nie nabyła prawa do urlopu w pełnym wymiarze (gdyż przebywała na urlopie wychowawczym), zastosowanie będą miały przepisy nakazujące obniżenie należnego jej wymiaru urlopu wypoczynkowego w sposób proporcjonalny do pozostałego do końca roku okresu zatrudnienia.

Po powrocie z urlopu wychowawczego (przy założeniu, że przed urlopem wychowawczym pani Kasia nie wykorzystała urlopu wypoczynkowego) przysługiwać jej będzie 39 dni urlopu wypoczynkowego.

PRZYKŁAD 2

Przedawnienie roszczenia dopiero po powrocie do pracy

Pracownik ma prawo do 15 dni zaległego urlopu wypoczynkowego i 26 dni urlopu bieżącego za 2013 rok. Od 1 października 2013 r. chce rozpocząć korzystanie z 35 miesięcy urlopu wychowawczego. Zgodnie z mającymi wejść w życie przepisami bieg terminu przedawnienia roszczenia o zaległy urlop wypoczynkowy pracownika się wstrzymuje, z kolei bieg terminu przedawnienia roszczenia o bieżący urlop wypoczynkowy się nie rozpoczyna. Terminy przedawnienia zaczną biec dopiero od dnia powrotu pracownika do pracy po urlopie wychowawczym.

Podstawa prawna

Art. 186 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – w brzmieniu obowiązującym od 1 października 2013 r.