Ustawa z 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy i niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1268) wprowadza istotne zmiany w zakresie uprawnień rodzicielskich, uregulowanych w dziale ósmym kodeksu pracy. Prezydent RP podpisał ją 5 sierpnia 2015 r., a wejdzie w życie 2 stycznia 2016 r, z wyjątkiem art. 182 kodeksu pracy, który zacznie obowiązywać 1 marca 2016 r.
Jedną z ważniejszych zmian jest możliwość dzielenia się urlopem macierzyńskim oraz rodzicielskim przez rodziców, z których jedno jest pracownikiem, a drugie podlega ubezpieczeniu chorobowemu z innego tytułu niż stosunek pracy (np. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej). Nowelizacja przyznaje także
prawo do części urlopów macierzyńskich nowej kategorii uprawnionych, tj. innym niż rodzice dziecka członkom najbliższej rodziny.
Zgodnie z nowymi przepisami pracownica będzie mogła dzielić się urlopem rodzicielskim z ojcem dziecka niebędącym pracownikiem, który w tym celu przerwie działalność zarobkową. Za okres sprawowania tej opieki przez ojca będzie mu przysługiwał zasiłek macierzyński. Dodatkowo matka, pozostająca w stosunku pracy, będzie mogła po 14 tygodniach urlopu macierzyńskiego zrezygnować z takiego urlopu nie tylko na rzecz ojca pracownika, lecz także ubezpieczonego niebędącego pracownikiem oraz na rzecz innych członków najbliższej rodziny, bez względu na ich tytuły do
ubezpieczenia chorobowego. W przypadku rezygnacji z urlopu na rzecz osób nieposiadających statusu pracowniczego za czas sprawowania przez nich osobistej opieki nad dzieckiem będzie im przysługiwał zasiłek macierzyński. W przypadku rezygnacji z urlopu macierzyńskiego na rzecz pracowników nabędą oni prawo do pozostałej części urlopu, z prawem do zasiłku włącznie. Z takich samych uprawnień może skorzystać pracownica, która po 8 tygodniach urlopu macierzyńskiego zrezygnuje z niego z powodu niezdolności do samodzielnej egzystencji. Również ojcowie będą mieli prawo do części urlopu macierzyńskiego i zasiłku, w sytuacji gdy matka dziecka jest ubezpieczona z innego tytułu niż stosunek pracy.
Nowością jest także możliwość przerwania urlopu macierzyńskiego przez pracownicę na okres przebywania przez nią w szpitalu albo innej placówce leczniczej. W takiej sytuacji część urlopu będzie mógł przejąć ojciec albo inny członek najbliższej rodziny, a jeśli nie są oni pracownikami, mogą przerwać swoją działalność zarobkową i pobierać za ten okres zasiłek. W przypadku gdy z powodu pobytu w szpitalu dzieckiem nie będzie mogła opiekować się matka niebędąca pracownicą, na ten czas z części urlopu macierzyńskiego będzie mógł skorzystać ojciec dziecka albo inny członek najbliższej rodziny będący pracownikiem. Takie same zasady obowiązywać będą w przypadku zgonu matki lub porzucenia przez nią dziecka, bez względu na posiadany przez nią tytuł do
ubezpieczenia chorobowego.
Zrezygnowano także z dodatkowych urlopów macierzyńskich na rzecz włączenia ich do obecnych
urlopów rodzicielskich, które zostaną wydłużone do 32 tygodni przy urodzeniu jednego dziecka albo 34 tygodni przy urodzeniu większej liczby dzieci przy jednym porodzie. Z części takiego urlopu, trwającej do 16 tygodni, będzie można skorzystać w terminie późniejszym, a mianowicie do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat, czyli bez wymogu bezpośredniości korzystania z poszczególnych części tego urlopu.
Wydłużono także terminy na składanie niektórych wniosków (m.in. o urlop rodzicielski) z 14 do 21 dni. Nowością będzie także możliwość jednoczesnego korzystania przez rodziców lub opiekunów dziecka z urlopu wychowawczego, bez limitu ograniczonego do obecnych 4 miesięcy. Ponadto opieka nad dzieckiem do lat 14 będzie mogła być rozliczana nie tylko jako 2 dni wolne, lecz także alternatywnie w wymiarze godzinowym.
TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – baza publikacji
Dotychczas w dodatku Kadry i Płace komentowaliśmy ustawy:
z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców z 13 marca 2006 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych z 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (przepisy dotyczące zatrudniania cudzoziemców) z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
● Komentowaliśmy też rozporządzenia dotyczące:
należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac przypadków, w których wyjątkowo jest dopuszczalne zatrudnianie młodocianych, którzy nie ukończyli gimnazjum, osób niemających 16 lat, które ukończyły gimnazjum, oraz osób niemających 16 lat, które nie ukończyły gimnazjum refundowania ze środków Funduszu Pracy wynagrodzeń wypłacanych młodocianym pracownikom
Komentarz jest tutaj: Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (wyciąg) – cz. 1>>
