Podejrzewam moich pracowników o nadużywanie zwolnień lekarskich. Czy mam prawo kwestionować takie zwolnienia, czy choćby je zweryfikować – pyta pan Grzegorz
Zwolnienie lekarskie nie może być wykorzystywane na inne cele niż podreperowanie zdrowia i powrót do sprawności. Pracodawca, który podejrzewa, że pracownik oszukuje, ma pewne możliwości kontroli.
Po pierwsze, jeśli ma wątpliwości, czy dokument nie został sfałszowany, może wystąpić do lekarza z prośbą o potwierdzenie autentyczności zwolnienia. Ale może także sprawdzić, czy jest ono wykorzystywane tak, jak powinno, czyli czy chory pracownik kuruje się w domu. Pracodawca ma takie uprawnienia, jeśli zgłasza do ubezpieczyciela powyżej 20 osób. Jeśli zatrudnionych jest mniej, prawo do takiej kontroli mają pracownicy ZUS.
Jeżeli właściciel firmy lub jego pełnomocnik stwierdzi podczas kontroli, że zwolnienie lekarskie jest niewłaściwie wykorzystywane, to sporządza protokół. Pracownik oczywiście ma prawo wytłumaczenia się z nieobecności w domu – mógł przecież wyjść na badania lub do apteki. Protokół składa się we właściwym oddziale ZUS i jest on podstawą do cofnięcia zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia.
Podwładny nie może bezkarnie nadużywać swoich praw i wykorzystywać zwolnienia lekarskiego na podróże, remont mieszkania lub inną pracę zarobkową. Jeśli pracodawca bądź ZUS dowiodą nadużyć, to umowa o pracę może zostać rozwiązana nawet w trybie dyscyplinarnym, bez zachowania okresu wypowiedzenia. Wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego przeznaczeniem jest bowiem naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych.
Uwaga
Lekarz może wystawić zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy na trzy dni wstecz, oczywiście jeśli wyniki badań wskazują, że ubezpieczony już wtedy nie był w stanie pracować. Termin trzydniowy nie dotyczy zwolnienia wystawianego przez lekarza psychiatrę
Podstawa prawna
Par. 1, par. 9 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich (Dz.U. nr 65, poz. 743).