Tylko prawidłowo wystawione zaświadczenie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby lub konieczności osobistego sprawowania przez pracownika opieki nad chorym członkiem rodziny uprawnia do zasiłku chorobowego.

Zwolnienie lekarskie, wystawiane na druku ZUS ZLA, jest podstawowym dokumentem stwierdzającym okres niezdolności do pracy danej osoby. O tym, jakiej wysokości wynagrodzenie dostaniesz na zwolnieniu lekarskim, dowiesz się tutaj>>

Prawo do wystawiania lekarskich wydaje ZUS, a może je nabyć lekarz, lekarz dentysta, felczer i starszy felczer. Upoważnienia nie mogą otrzymać lekarze i lekarze dentyści w okresie odbywania stażu podyplomowego. Zwolnienie można wydać wyłącznie po przeprowadzeniu bezpośredniego badania stanu zdrowia ubezpieczonego lub chorego członka jego rodziny.

Kiedy zwolnienie jest wystawione

Zwolnienie przyznawane jest na okres, w którym dana osoba powinna powstrzymać się od pracy - i nie może trwać dłużej niż do dnia, w którym konieczne jest kolejne zbadanie stanu zdrowia pracownika. Zazwyczaj zwolnienie jest wystawiane na okres od dnia, w którym przeprowadzono badanie, lub od dnia bezpośrednio następującego po dniu badania.

Zwolnienie za okres późniejszy

Przepisy pozwalają wystawić zwolnienie lekarskie za okres późniejszy, nie później jednak niż czwartego dnia po dniu badania, jeżeli:

  • bezpośrednio po dniu badania przypadają dni wolne od pracy - na przykład badanie odbywa się w piątek, a sobota, niedziela i poniedziałek są wolne z powodu świąt; zaświadczenie, na wniosek ubezpieczonego, może być wtedy wystawione w piątek, a orzeczona niezdolność do pracy rozpocznie się od wtorku;
  • badanie jest przeprowadzane w okresie wcześniej orzeczonej niezdolności do pracy - na przykład ubezpieczony, który posiadał już wcześniej orzeczoną niezdolność do pracy do czwartku, we wtorek zgłosił się do lekarza z uwagi na pogorszenie się stanu zdrowia; wystawione wtedy orzeczenie może orzekać o niezdolności do pracy od wtorku (nie później, żeby nie przekroczyć terminu 4 dni).

Zwolnienie za okres poprzedzający

Zwolnienie może być także wystawione na okres poprzedzający dzień, w którym przeprowadzono badanie, jeżeli jego wyniki wykazują, że dana osoba była wtedy niezdolna do pracy.

Okres ten nie może być jednak dłuższy niż 3 dni. Jedynie lekarz psychiatra, w razie stwierdzenia lub podejrzenia zaburzeń psychicznych ograniczających zdolność ubezpieczonego do oceny własnego postępowania może wystawić zaświadczenie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy na okres wcześniejszy niż 3 dni poprzedzające dzień badania ubezpieczonego.

Pobyt w szpitalu

Osoba, która przebywa w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej (czyli na przykład w szpitalu), zwolnienie za pobyt powinna mieć wystawione nie później niż w dniu wypisania jej do domu.

Jeżeli ubezpieczony przebywa w zakładzie dłużej niż 14 dni, zaświadczenie lekarskie wystawia się co 14 dni, aby umożliwić wypłatę zasiłku chorobowego lub wynagrodzenia za czas choroby.

Zwolnienie stwierdzające okres pobytu w szpitalu może być także, na wniosek danej osoby, wystawione w późniejszym terminie.

Jakie informacje powinno zawierać zwolnienie lekarskie?

Zwolnienia lekarskie pod względem formalnym mają ściśle określony wzór i wystawiane są na odpowiednich drukach ścisłego zarachowania. Mają charakter poufny, zawierają bowiem takie informacje, jak:

  • dane identyfikujące ubezpieczonego, płatnika jego składek, wystawiającego zaświadczenie,
  • okres orzeczonej czasowej niezdolności do pracy, w tym okres pobytu w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej, numer statystyczny choroby ustalonej według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych, kody literowe i wskazania lekarskie,
  • okres zwolnienia od wykonywania pracy z powodu konieczności sprawowania osobistej opieki nad chorym członkiem rodziny, datę urodzenia członka rodziny i jego stosunek pokrewieństwa z ubezpieczonym.

Kody literowe

Przy wystawianiu zaświadczeń lekarskich stosuje się kody literowe, informujące o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłku chorobowego lub jego wysokość. Jest pięć rodzajów kodów:

  • kod A – oznacza niezdolność do pracy powstałą po przerwie nieprzekraczającej 60 dni, spowodowaną tą samą chorobą, która była przyczyną niezdolności do pracy przed przerwą,
  • kod B – oznacza niezdolność do pracy przypadającą w okresie ciąży,
  • kod C – oznacza niezdolność do pracy spowodowaną nadużyciem alkoholu,
  • kod D – oznacza niezdolność do pracy spowodowaną gruźlicą,
  • kod E – oznacza niezdolność do pracy spowodowaną chorobą zakaźną, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub inną chorobą, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.

Na pisemny wniosek ubezpieczonego na zwolnieniu nie umieszcza się kodu literowego B i D.

Zwolnienie w kilku egzemplarzach

Zaświadczenie lekarskie wystawia się w oryginale i w dwóch kopiach - pierwszą otrzymuje pracownik, drugą lekarz przechowuje przez trzy lata. Z kolei oryginał zwolnienia lekarz - w ciągu 7 dni od dnia wystawienia - przesyła bezpośrednio do jednostki ZUS.

To, czy zwolnienie lekarskie jest prawidłowo wystawione może sprawdzić zarówno pracodawca>> jak ZUS>>