Jednym ze sposobów rozwiązania stosunku pracy jest porozumienie stron. Rozwiązanie to jest preferowane zarówno przez pracowników, jak i pracodawcę, gdyż pozwala na polubowne rozstanie bez większego ryzyka pozwania do sądu przez jedną ze stron. Jakie okoliczności zwykle towarzyszą takim rozstaniom i na co warto zwrócić uwagę.

Katarzyna Dulewicz radca prawny CMS Cameron McKenna Jeżeli mamy do czynienia z sytuacją potencjalnie konfliktową, zanim dojdzie do porozumienia stron, pracodawca powinien złożyć pracownikowi wypowiedzenie umowy o pracę. Będzie to oznaczało, że skutek w postaci rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem nastąpił. Pracownik powinien podpisać otrzymany dokument. Czasami zdarza się, że pracownik odmawia podpisania dokumentu albo wręcz ucieka z zakładu pracy. Warto zwrócić uwagę, iż zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, pracownik nie musi podpisać wypowiedzenia umowy o pracę. Wystarczające jest, aby pracownik potencjalnie mógł się z nim zapoznać. Odczytanie dokumentu oraz próba wręczenia pracownikowi oznacza, że wypowiedzenie zostało dokonane. Zdarza się, że pracownik, który odmówił podpisania dokumentu o wypowiedzeniu umowy, w tym samym dniu przynosi do pracodawcy zwolnienie lekarskie. W sytuacji gdy pracownik stawił się danego dnia do pracy w celu jej świadczenia, a następnie wręczono mu wypowiedzenie umowy o pracę, wówczas zwolnienie lekarskie nie chroni skutecznie pracownika przed rozwiązaniem umowy o pracę. Po dokonanym wypowiedzeniu umowy pracodawca może zaproponować pracownikowi alternatywne rozwiązanie i zmianę sposobu rozwiązania umowy na porozumienie stron. Porozumienie stron jest korzystne zarówno dla pracownika, jak i dla pracodawcy. Pracownik otrzymuje czyste świadectwo pracy, w którym nie będzie wzmianki o tym, iż umowa o pracę została wypowiedziana przez pracodawcę. To może mieć kluczowe znaczenie przy poszukiwaniu nowego zatrudnienia przez pracownika. Dla pracodawcy porozumienie może być szczególnie korzystne, jeżeli umieści w nim zrzeczenie się roszczeń przez pracownika. Pracownik powinien dokonać zrzeczenia się wszelkich roszczeń związanych z rozwiązaniem umowy o pracę. Takie oświadczenie ma pewne ograniczenia, gdyż pracownik nie może się zrzec prawa do wynagrodzenia oraz prawa do urlopu. Rozwiązując umowę za porozumieniem stron, pracownik i pracodawca mogą ustalić dowolny termin zakończenia stosunku pracy. Może to być nawet dzień podpisania porozumienia. W takiej sytuacji pracownik będzie miał prawo do otrzymania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Dla odmiany, w sytuacji wypowiedzenia umowy, pracownik zapewne byłby zmuszony przez pracodawcę do wykorzystania urlopu w okresie wypowiedzenia. Jeżeli następuje wcześniejsze rozwiązanie umowy o pracę, pracodawca zazwyczaj wypłaca pracownikowi odprawę w wysokości równej wynagrodzeniu, które pracownik by otrzymał, gdyby pozostawał w okresie wypowiedzenia. Niezależnie od powyższych płatności, nie należy zapominać o wypłacie odszkodowania za ewentualny zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy. O ile umowa o zakazie konkurencji nie zawiera klauzuli zezwalającej pracodawcy na odstąpienie od umowy, będzie on zobowiązany wypłacać pracownikowi stosowne odszkodowanie. W sytuacji gdy rozwiązanie umowy nawet za porozumieniem stron następuje wyłącznie z powodu reorganizacji bądź likwidacji stanowiska (z przyczyn leżących po stronie pracodawcy), pracownikowi należy się odprawa pieniężna 1-, 2- lub 3-miesięczna, w zależności od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy.