Dziadkowie opiekujący się wnukami nie mają prawa do dofinansowania kosztów utrzymania domu. Nie narusza to konstytucji. Tak stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny.
Skargę na decyzję odmawiającą przyznania pieniędzy na utrzymanie mieszkania złożyli dziadkowie będący rodziną zastępczą spokrewnioną dla czworga wnuków i z tego powodu nie otrzymali świadczenia. Zgodnie bowiem z art. 83 ust. 2 ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 135 z poźn. zm.) taka forma pomocy przysługuje wyłącznie rodzinom zastępczym zawodowym i niezawodowym. Opiekunowie nie zgodzili się z takim rozstrzygnięciem starosty podtrzymanym przez samorządowe kolegium odwoławcze. W skardze do sądu wskazali, że wyłączenie rodzin zastępczych spokrewnionych z grona uprawnionych do tego świadczenia niekorzystnie różnicuje sytuację osób sprawujących pieczę i faworyzuje część z nich. W ocenie skarżących stanowi to naruszenie konstytucji oraz konwencji o prawach dziecka.
WSA nie podzielił tych zastrzeżeń. Podkreślił, że ustawodawca przewidział możliwość przyznania pieniędzy na utrzymanie mieszkania w budynku wielorodzinnym lub domie jednorodzinnym tylko w przypadku rodzin zastępczych zawodowych i niezawodowych. Stwierdził, że to ograniczenie nie narusza konstytucji. Powołał się przy tym na wyrok Trybunału Konstytucyjnego (sygn. akt K 12/12), który rozpatrywał poselski wniosek dotyczący różnej wysokości pomocy na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka – w rodzinach zastępczych spokrewnionych i pozostałych typach pieczy (odpowiednio 660 zł i 1000 zł miesięcznie). TK uznał wówczas, że takie rozwiązanie jest zgodne z ustawą zasadniczą.
Zdaniem WSA, który przywołał podstawowe motywy tamtego wyroku, na skarżących jako dziadkach ciąży obowiązek alimentacyjny. Dlatego ich sytuacja prawno-finansowa została potraktowana przez ustawodawcę odmiennie niż innych podmiotów sprawujących pieczę zastępczą. W świetle istniejącego po ich stronie obowiązku łożenia na utrzymanie najbliższych członków rodzinny nie można więc mówić o naruszeniu konstytucyjnej zasady równości. Świadczenia wypłacane rodzinom zastępczym spokrewnionym z dzieckiem, z racji łączących je więzów, mają charakter wspomagający. Tym samym sytuacja tej grupy opiekunów różni się zasadniczo od sytuacji osób sprawujących inne formy pieczy.
Sąd dodał też, że w sytuacji, gdy pomoc państwa jest niewystarczająca, to wspieranie umieszczonych u dziadków dzieci jest rolą rodziców, bo to oni są w pierwszej kolejności obciążeni względem nich obowiązkiem alimentacyjnym.
Wysokość świadczenia na utrzymanie lokalu odpowiada kosztom ponoszonym m.in. z tytułu czynszu, opłat za energię elektryczną i cieplną oraz wodę
ORZECZNICTWO
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 17 października 2013 r., sygn. akt III SA/Gd 537/13.