Odszkodowanie za brak kryteriów doboru pracownika do zwolnienia

W razie wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę na podstawie art. 10 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. nr 90, poz. 844 z późn. zm.) istnieje konieczność wyboru sprawiedliwych i obiektywnych kryteriów zwolnienia co do zasady dotyczących wykonywania pracy. Taka sytuacja ma miejsce, gdy pracodawca zamierza wypowiedzieć umowę o pracę jednej lub kilku osobom z większej grupy zatrudnionych na takich samych stanowiskach. Jest to przyczyna najczęściej określana jako redukcja zatrudnienia. Jeśli dochodzi do likwidacji jednoosobowego stanowiska pracy, nie stosuje się kryteriów doboru przy zwolnieniu pracownika, który jest na nim zatrudniony. W analizowanym przypadku w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego (wyrok z 16 grudnia 2008 r., sygn. akt I PK 86/08; z 1 czerwca 2012 r., sygn. akt II PK 258/11; z 25 stycznia 2013 r., sygn. akt I PK 172/12; z 10 września 2013 r., sygn. akt I PK 61/13 lub z 18 września 2013 r., sygn. akt II PK 5/13) pracodawca w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę musi wskazać także zastosowane wobec pracownika kryteria wyboru do zwolnienia. Przyczyną rozwiązania stosunku pracy jest wtedy także określona kryteriami wyboru sytuacja osoby zwalnianej. Jeśli więc pracownik złoży odwołanie od wypowiedzenia, w którym kryteriów doboru nie ma, może liczyć na stwierdzenie przez sąd pracy, iż było ono nieuzasadnione, co rodzi konsekwencje w postaci uznania bezskuteczności czynności pracodawcy lub zasądzenia odszkodowania. Nie ma znaczenia to, iż rzeczywiście kryteria doboru mogły istnieć i zostały przez pracodawcę prawidłowo zastosowane, ponieważ w toku postępowania sądowego nie można się powoływać na przyczyny niewskazane w wypowiedzeniu.