Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przedstawiło nową wersję projektu założeń nowelizacji ustawy o pomocy społecznej oraz niektórych innych ustaw. Uwzględnia ona przeprowadzone konsultacje. Mimo licznych uwag zgłoszonych przez inne ministerstwa i partnerów społecznych resort podtrzymuje najważniejsze zmiany, które chce wprowadzić do systemu pomocy społecznej.
Należy do nich zastąpienie kryterium dochodowego (dla osoby samotnej i rodziny), podlegającego weryfikacji co trzy lata i od którego zależy uzyskanie wsparcia, minimalnym dochodem socjalnym. Ma on być waloryzowany co roku w oparciu o wskaźnik inflacji towarów i usług zawartych w koszyku minimum egzystencji. W momencie jego wprowadzenia będzie wynosił tyle samo co kwoty progów dochodowych.
Założenia w dalszym ciągu przewidują zmianę nazewnictwa ośrodków pomocy społecznej oraz powiatowych centrów pomocy społecznej, które mają stać się centrami pomocy i usług socjalnych. Nadal planowane też są przekształcenia w zakresie ich wewnętrznej struktury. Chodzi o wyodrębnienie w każdym centrum działu pracy socjalnej i usług socjalnych oraz fakultatywnego działu kasy wsparcia dochodowego, który będzie odpowiadać za przyznawanie świadczeń.
W nowej wersji dopuszczono jednak, aby w przypadku małych gmin, w których kadra pomocy społecznej jest niewielka, powstały odrębne stanowiska odpowiadające wspomnianym działom. Ponadto w odpowiedzi na uwagi organizacji zrzeszających samorządy i pracowników pomocy społecznej w założeniach znalazł się zapis jednoznacznie przewidujący ustawowy zakaz łączenia stanowisk pracy w kasie wsparcia dochodowego oraz wykonywania obowiązków pracownika socjalnego.
Nowy projekt precyzuje też, że gminy będą musiały w ciągu trzech lat od wejścia w życie nowych przepisów (co jest planowane na 1 stycznia 2015 r.) osiągnąć obowiązkowo wskaźnik zatrudnienia pracowników socjalnych – w proporcji jeden na maksymalnie 50 rodzin lub środowisk. Obecnie jedna taka osoba może przypadać maksymalnie na 2 tys. mieszkańców. Od przyszłego roku gminy będą mogły proponowany wskaźnik stosować fakultatywnie.
– Przyjęcie takiego rozwiązania na stałe na pewno byłoby korzystne, bo obecnie pracownicy socjalni są obciążeni wieloma zadaniami. Może jednak być problemem dla samorządów, bo wymagałoby to po raz kolejny zwiększenia liczby pracowników – uważa Urszula Kućma, zastępca dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jaśle. Dodaje, że trzyletni czas na dojście do proponowanego wskaźnika jest zbyt krótki.
Założenia nadal zawierają ważne zmiany dotyczące funkcjonowania domów pomocy społecznej (DPS). Resort pracy, mimo negatywnej opinii Ministerstwa Finansów, podtrzymuje konieczność zwiększenia dofinansowania, które przysługuje tym placówkom na osoby skierowane na starych zasadach, czyli do końca 2004 r. Postuluje też wprowadzenie rozwiązań, które zrównywałyby uprawnienia osób przebywających w DPS oraz zakładach opiekuńczo-leczniczych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego, a w szczególności w zakresie usług pielęgnacyjnych i opieki długoterminowej.
Etap legislacyjny
Projekt założeń nowelizacji ustawy po konsultacjach