Przekroczenie kryterium dochodowego oraz podjęcie pracy za granicą pozbawi opiekuna świadczeń na dziecko. Gdy nie zgłosi informacji o zmianach, gmina będzie dochodzić zwrotu wsparcia.

Czy jest dopuszczalne przerwanie nauki

Pełnoletni syn czytelniczki postanowił przerwać dalszą edukację i przestał chodzić do szkoły. Czy mimo to będzie ona dalej uprawniona do świadczeń rodzinnych na niego, ponieważ cały czas będzie pozostawał na jej utrzymaniu?
Otrzymywanie zasiłku na dziecko oraz przysługujących do niego siedmiu różnych dodatków jest uzależnione od spełnienia wielu warunków zarówno przez rodzica, jak i pozostającego na jego utrzymaniu potomka. Co do zasady świadczenie to jest przyznawane do momentu ukończenia przez dziecko 18 lat. Po osiągnięciu pełnoletniości zasiłek jest dalej wypłacany, o ile dziecko uczy się w szkole, ale też nie może to być dłużej niż do ukończenia 21 lat. Jeżeli więc nauka zostanie przerwana, to po otrzymaniu informacji gmina wyda rodzicowi decyzję uchylającą prawo do zasiłku. Z kolei w przypadku, gdy dziecko legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, czas wypłaty może być wydłużony, nawet dopóki nie skończy 24 lat, ale również pod warunkiem kontynuowania edukacji w szkole lub szkole wyższej.
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 1 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1456).

Czy pobyt w pieczy zastępczej pozbawi pomocy

Dwoje dzieci pani Kaliny zostało na mocy postanowienia sądu umieszczone w zawodowej rodzinie zastępczej. Do tej pory matka pobierała na nie w ośrodku pomocy społecznej świadczenia. Czy teraz straci do nich prawo?
Wśród przesłanek negatywnych, których zaistnienie jest powodem odmowy przyznania zasiłku lub przerwania jego wypłaty, jest m.in. umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej. Wtedy do materialnego wsparcia przestają być uprawnieni rodzice, ale nie będą go też otrzymywać nowi opiekunowie. Przy czym im będą przysługiwać inne formy pomocy przewidziane w ustawie z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 135 z poźn. zm.). Zasiłku na dziecko pozbawi też umieszczenie dziecka w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie. Zgodnie z ustawową definicją zalicza się do niej np. dom pomocy społecznej, placówkę opiekuńczo-wychowawczą, szkołę lub zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, jeżeli zapewniają one pełne nieodpłatne utrzymanie.
Podstawa prawna
Art. 7 ust. 2 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1456).

Czy gmina uwzględni zmianę dochodu

Rodzic otrzymał decyzję przyznającą mu świadczenia na rozpoczęty w listopadzie okres zasiłkowy na troje dzieci. Drugi z opiekunów, który był przez kilka lat bezrobotny, dzięki specjalnemu programowi prowadzonemu przez urząd pracy został od 1 grudnia przyjęty do pracy. Czy uzyskany z niej dochód może wpłynąć na dalsze otrzymywanie wsparcia na dzieci?
W związku z tym, że uzyskanie zasiłku jest uzależnione od spełnienia kryterium dochodowego wynoszącego 539 zł na osobę w rodzinie lub 623 zł, gdy wychowuje się w niej niepełnosprawne dziecko, to każda zmiana dotycząca utraty dotychczasowego źródła utrzymania lub też jego uzyskanie muszą być zgłoszone do gminy. Ta na podstawie dokumentów wskazujących na datę zmiany dochodu oraz jego kwotę sprawdzi, czy opiekun nie przekroczył kryterium i czy dalej będzie uprawniony do zasiłków na dziecko. Źródła zarobkowania oraz katalog dochodów uznawanych za utracone lub uzyskane jest określone w ustawie o świadczeniach rodzinnych.
Podstawa prawna
Art. 5 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1456).

Czy po wyjeździe za granicę nie będzie zasiłku z gminy

Mąż bezrobotnej czytelniczki od dwóch miesięcy przebywa w Norwegii, gdzie znalazł legalne zatrudnienie. Obecnie otrzymuje ona zasiłek na dwoje dzieci. Czy gdy poinformuje o tym gminę, może się okazać, że pomoc ta nie będzie jej już przysługiwać?
W sytuacji, gdy jeden z rodziców zostaje w kraju, a drugi pracuje za granicą lub oboje są aktywni zawodowo w różnych państwach UE, o prawie do zasiłku decydują przepisy dotyczące koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Zawarte są w nich regulacje służące ustaleniu, który kraj ma pierwszeństwo w wypłacie świadczeń na dzieci. Co do zasady jest nim to państwo, w którym pracuje rodzic. We wspomnianym przykładzie, ponieważ to ojciec dzieci jest zatrudniony, to Norwegia będzie krajem właściwym do przyznania świadczeń. Natomiast, gdy obydwoje rodzice pracują, decyduje miejsce pobytu dzieci, przy czym w przypadku, gdyby przysługujące z tego kraju świadczenie byłoby niższe od tego obowiązującego w drugim z państw, opiekunowie otrzymają dodatek dyferencyjny. Dzięki temu rodzina może uzyskać możliwie najwyższe wsparcie na dzieci.
Podstawa prawna
Art. 7 ust. 6 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1456).

Czy utrata dodatku zawsze oznacza utratę zasiłku

Matka, która samotnie wychowuje dwoje dzieci, otrzymuje na nie zasiłki oraz dodatki z tego tytułu. W ubiegłym tygodniu sąd zdecydował o przyznaniu jej alimentów na potomków. Dowiedziała się, że po uprawomocnieniu wyroku nie będzie jej już przysługiwała pomoc z powodu samotnego rodzicielstwa. Czy utraci również zasiłek na dzieci?
W związku z tym, że uzyskanie dodatków do zasiłku jest uzależnione od spełnienia kilku warunków, rodzic może przestać otrzymywać któreś z nich, ale zachować prawo do podstawowego świadczenia na dzieci. Taka zasada dotyczy np. dodatku przeznaczonego dla samotnych rodziców. Uprawniona jest do niego osoba, która spełnia definicję samotnego rodzica, a nie zostało jej zasądzone świadczenie alimentacyjne, ponieważ ojciec potomków jej nieznany, drugi z rodziców nie żyje lub powództwo o ich ustalenie zostało oddalone. To oznacza, że jeżeli opiekun uzyska w sądzie alimenty, to utraci prawo do dodatku. Będzie natomiast dalej otrzymywać zasiłek na dzieci, o ile będzie dalej spełniał warunki konieczne do jego wypłacania. Z kolei w sytuacji, gdy ustaną przesłanki uprawniające do zasiłku, np. nastąpi przekroczenie kryterium dochodowego, to straci zarówno to świadczenie, jak i dodatek, niezależnie od tego, że spełnione są ustawowe warunki jego otrzymywania. Na podobnej zasadzie rodzic, który otrzymuje dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w trakcie urlopu wychowawczego, w przypadku jego zakończenia lub przerwania nie będzie już dłużej miał wypłacanego dodatku z tego tytułu. Zachowa jednak prawo do zasiłku.
Podstawa prawna
Art. 3 pkt 17a, art. 10 i art. 11a ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1456).

Czy nienależne świadczenia trzeba zwrócić

Pani Irena otrzymywała w poprzednim okresie zasiłkowym świadczenia na dzieci. Nie poinformowała jednak gminy, że od sierpnia pracodawca podpisał z nią dodatkową umowę-zlecenie, na podstawie której przysługiwało jej dodatkowe wynagrodzenie. To spowodowało, że przekroczone zostało kryterium dochodowe uprawniające do pomocy i gmina wydała jej negatywną decyzję w sprawie świadczeń. Czy będzie musiała ona zwrócić wypłacone od sierpnia do końca poprzedniego okresu zasiłkowego świadczenia?
Osoby pobierające zasiłki rodzinne oraz przysługujące do nich dodatki powinny pamiętać, że muszą informować ośrodek pomocy społecznej o każdej zmianie, która może mieć wpływ na dalsze otrzymywanie świadczeń. W szczególności dotyczy to zmian związanych z wysokością dochodu czy liczby członków rodziny. Może się bowiem okazać, że rodzice przestali być uprawnieni do pomocy na dzieci. Jeżeli mimo to w danym okresie cały czas je pobierali, gmina będzie dochodzić ich zwrotu jako świadczeń nienależnie pobranych i naliczy od nich odsetki. Zgodnie z ustawową definicją bezprawna jest też pomoc wypłacona w przypadku zaistnienia okoliczności powodujących ich zawieszenie albo wstrzymanie (w całości lub w części), a także przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych dokumentów, zeznań oraz innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą zasiłki. Świadczeniami nienależnie pobranymi są też te, przekazywane za okres od dnia, od którego rodzic był uprawniony do pomocy na dzieci w związku z zastosowaniem przepisów dotyczących koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, do dnia wydania decyzji uchylającej zasiłki w gminie. Ponadto samorząd będzie dochodził zwrotu bezprawnej pomocy, gdy zostały przyznane na podstawie decyzji, w stosunku do której stwierdzono nieważność z powodu rażącego naruszenia prawa. Jeżeli rodzic nie odda nienależnej pomocy będzie ona podlegać egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Podstawa prawna
Art. 25 ust. 1 i art. 30 ust. 1–2 i 7 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1456).

Czy nienależną pomoc można umorzyć

Czytelniczka, która wychowuje dwoje dzieci, otrzymała z ośrodka pomocy społecznej decyzję nakazującą jej zwrot nienależnych zasiłków. Czy matka ze względu na trudną sytuację rodzinną może złożyć wniosek o umorzenie długu lub rozłożenie go na raty?
Gmina, która wydała decyzję dotyczącą zwrotu świadczeń nienależnie pobranych, może umorzyć ich kwotę łącznie z odsetkami w całości lub części. Może też odroczyć termin płatności albo rozłożyć na raty. Takie zachowanie gminy ma jednak charakter uznaniowy, nie ma ona bowiem obowiązku przychylenia się do wniosku złożonego przez rodzica. Przepisy przewidują, że musi ona ocenić, czy w danej sprawie zachodzą okoliczności dotyczące sytuacji rodziny, które uzasadniają taką decyzję. Nie precyzują jednak i nie wskazują określonych przypadków, których zaistnienie pozwala na podjęcie pozytywnego dla opiekuna rozstrzygnięcia.
Podstawa prawna
Art. 30 ust. 9 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1456).