Do 15 stycznia 2015 r. płatnicy, którzy prowadzili pozarolniczą działalność i mają zaległości w składkach, mogą się starać o umorzenie.
Od prawie roku obowiązują specprzepisy umożliwiające części przedsiębiorców zalegającym z opłacaniem składek ubieganie się o ich anulowanie. Takie rozwiązania adresowane są do tych, którzy prowadzili działalność w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r.
O abolicję mogą się starać osoby podlegające w wyżej wymienionym okresie obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, tj.:
- na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych,
- działalności twórczej lub artystycznej bądź działalności w zakresie wolnego zawodu albo jako wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub wspólnik spółek jawnej, komandytowej, partnerskiej.
O zwolnienie z opłacania zaległości mogą się ubiegać również spadkobiercy i osoby trzecie, wobec których ZUS wydał decyzje o przeniesieniu odpowiedzialności za zobowiązania płatnika z tytułu nieopłaconych przez niego składek na jego własne ubezpieczenia od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r.

Dwie grupy

Ustawodawca podmioty mogące skorzystać z amnestii składkowej podzielił na dwie grupy:
wpierwszą stanowią osoby, które zaprzestały prowadzenia działalności przed 1 września 2012 r. i nie prowadzą jej w dniu wydania decyzji określającej warunki umorzenia należności,
ww skład drugiej wchodzą podmioty inne niż wyżej wymienione, w stosunku do których decyzja określająca warunki umorzenia będzie mogła być wydana dopiero po ustosunkowaniu się Komisji Europejskiej w kwestii, czy według przepisów unijnych umorzenie nie stanowi niedozwolonej pomocy publicznej, lub stwierdzającej, że stanowi pomoc publiczną zgodną z rynkiem wewnętrznym.

Czyste konto

Warunkiem skorzystania z abolicji jest nieposiadanie na dzień wydania decyzji o umorzeniu należności niepodlegających umorzeniu, za wyjątkiem należności z tytułu składek za okres do 31 grudnia 1998 r., bądź też ich spłata w ciągu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji określającej warunki abolicji lub w terminie wynikającym z zawartej umowy o rozłożeniu zadłużenia na raty. Umowa taka musi zostać zawarta nie później niż w ciągu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji określającej warunki umorzenia.
Decyzja o umorzeniu należności będzie mogła być wydana dopiero po opłaceniu należności, które nie mogą być objęte amnestią.

Zakres dokumentacji

W przypadku osób nieprowadzących pozarolniczej działalności 1 września 2012 r., jedynym dokumentem będzie poprawnie wypełniony wniosek w sprawie objęcia abolicją. W przypadku osób, które w wyżej wymienionym dniu dalej prowadzą firmę, dokumentami składanymi przez dłużnika będą:
- poprawnie wypełniony wniosek o umorzenie należności,
- wypełniony „Formularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de minimis” lub wypełniony „Formularz informacji przedstawianych przez wnioskodawcę – w przypadku ubiegania się o pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie”,
- oświadczenie zawierające informacje niezbędne do ustalenia kategorii ratingowej,
- zaświadczenia/oświadczenie o udzielonej pomocy de minimis lub oświadczenie o nieotrzymaniu pomocy de minimis.
Złożyć wniosek
Wniosek można złożyć w każdej terenowej jednostce organizacyjnej ZUS:
- pisemnie – można skorzystać z formularzy na stronie www.zus.pl,
- ustnie do protokołu (w jednostce ZUS).
Osoby uprawnione mogą złożyć wniosek o umorzenie należności w terminie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, czyli do 15 stycznia 2015 r.
Z kolei osoby, którym ZUS po dniu wejścia w życie ustawy wyda decyzję o:
- podleganiu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym,
- wysokości zadłużenia z tytułu składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne za okres od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r.,
- przeniesieniu odpowiedzialności na spadkobiercę lub osobę trzecią,
będą mogły złożyć taki wniosek w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się tej decyzji, chyba że termin 24 miesięcy, o którym mowa powyżej, jest dłuższy.

Jakie zobowiązania do umorzenia

Abolicji podlegają:

● składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe i wypadkowe) za okres od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r. za osoby obowiązkowo podlegające tym ubezpieczeniom z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności,

● należności na ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy za okres, za który zostaną umorzone składki na ubezpieczenia społeczne,

● odsetki za zwłokę naliczone od długu podlegającego umorzeniu,

● opłata prolongacyjna, dodatkowa opłata, koszty upomnienia oraz koszty egzekucyjne naliczone od należności podlegających umorzeniu.

Podstawa prawna

Ustawa z 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą (Dz.U. z 2012 r. poz. 1551).

Anna Onuchukwu naczelnik wydziału pomocy w spłacie należności w departamencie realizacji dochodów ZUS