539 zł na osobę w rodzinie lub 623 zł, gdy wychowuje się w niej niepełnosprawny potomek – takie są progi, od których zależy uzyskanie świadczeń. Wliczane są do nich zarobki osiągnięte w 2012 r.

Czy wzrosło kryterium dochodowe

Czytelniczka, która wychowuje dwoje dzieci, chce złożyć wniosek o świadczenia na rozpoczynający się w listopadzie nowy okres zasiłkowy. W tym właśnie się kończącym pomoc jej nie przysługiwała ze względu na przekroczenie ustawowego kryterium. Czy jego wysokość uległa teraz zmianie?
Od listopada 2012 r. kryterium dochodowe, od którego zależy uzyskanie zasiłku na dziecko (wraz z przysługującymi do niego dodatkami), wynosi 539 zł w przeliczeniu na jedną osobę w rodzinie lub 623 zł, jeżeli wychowuje się w niej niepełnosprawny potomek. Jego wysokość nie zmieni się też w rozpoczynającym się w listopadzie 2013 r. nowym okresie zasiłkowym. Wzrost nastąpi dopiero od przyszłego roku i wówczas progi te będą wynosić odpowiednio 574 zł i 664 zł. Do kryterium są wliczane te dochody, które zostały osiągnięte przez członków rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, na który składany jest wniosek. To oznacza, że rodzice obecnie starający się o pomoc muszą podać wysokość zarobków z 2012 r.
Podstawa prawna
Par. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 10 sierpnia 2012 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych (Dz.U. poz. 959).

Czy pełnoletnie dziecko zalicza się do rodziny

Pani Katarzyna chce ubiegać się o zasiłek na dzieci w wieku 5 i 13 lat. Czy do składu rodziny może zaliczyć też studiującą 22-letnią córkę, która pozostaje na utrzymaniu rodziców?
Wprawdzie na studiujące dziecko rodzicom nie przysługuje zasiłek, ale jest ono traktowane jako członek rodziny. Przesądza o tym definicja składu rodziny, która wśród takich osób wymienia małżonków, rodziców dzieci, opiekuna faktycznego oraz pozostających na ich utrzymaniu potomków, którzy nie ukończyli jeszcze 25 lat. Z kolei starsze dzieci są zaliczane do rodziny, o ile mają orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności i w związku z tym przysługuje na nie świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy. W jej skład nie wchodzi zaś dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego, takie, które zawarło związek małżeński, oraz pełnoletnie, mające swojego potomka.
Ponadto w przypadku gdy członek rodziny przebywa w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, to on także nie będzie uwzględniany. Taką jednostką jest m.in. dom pomocy społecznej, placówka opiekuńczo-wychowawcza, młodzieżowy ośrodek wychowawczy lub szkoła.
Podstawa prawna
Art. 3 pkt 16 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.).

Czy będzie zasiłek przy wyższych zarobkach

Rodzice składają wniosek o przyznanie zasiłku i przysługujących do niego dodatków na trójkę dzieci. Z ich obliczeń wynika jednak, że o 33 zł przekraczają kryterium dochodowe. Czy gmina może w takiej sytuacji przyznać im pomoc?
Przepisy przewidują sytuację, gdy mimo przekroczenia ustawowego progu, od którego zależy przyznanie zasiłku, rodzina i tak może go otrzymać. Stanie się tak pod warunkiem, że kwota dochodu w przeliczeniu na jednego jej członka będzie niższa lub równa wysokości najniższego zasiłku, obowiązującego w okresie, na który składany jest wniosek o pomoc. W związku z tym, że wskazane świadczenie wynosi 77 zł, to maksymalny dochód osiągany przez rodzinę i pozwalający na uzyskanie wsparcia to 616 zł lub 700 zł, gdy wychowuje się w niej niepełnosprawne dziecko. Z tego wyjątku można jednak skorzystać tylko wtedy, jeżeli w obecnie kończącym się okresie zasiłkowym opiekunowie otrzymują świadczenia i nie korzystają już z tego przekroczenia. To oznacza, że gdy przy ustalaniu prawa do świadczeń w 2014 r. rodzina ponownie osiągnie wyższe dochody, a już od listopada 2013 r. będzie miała wyższy dochód, to wówczas ich nie otrzyma.
Podstawa prawna
Art. 5 ust. 3 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.).

Czy uzyskane alimenty będą wliczone do dochodu

Matka wychowuje samotnie 12-letniego syna, na którego miesięcznie otrzymuje 400 zł alimentów. Czy pieniądze te podczas starania się o zasiłek rodzinny będą się liczyć do kryterium?
Przepisy szczegółowo regulują, które źródła zarobkowania oraz świadczenia pieniężne uzyskiwane przez osoby wchodzące w skład rodziny są wliczane do kryterium. Należą do nich głównie przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Są one pomniejszane o koszty uzyskania przychodu, podatek i składki na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne. Następnym jest dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. On też jest pomniejszany o podatek i składki do ZUS i NFZ. Trzecim podstawowym źródłem dochodu są te w ogóle nie podlegające opodatkowaniu. Zalicza się do nich m.in. alimenty i świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego, zasiłki chorobowe, stypendia przysługujące uczniom (ale tylko te o charakterze socjalnym) oraz diety. Gdyby to jednak osoba składająca wniosek była zobowiązana do płacenia alimentów na rzecz kogoś spoza rodziny, to te kwoty zostaną odliczone od dochodu. Z kolei w przypadku rodziców prowadzących gospodarstwo rolne przyjmuje się, że z 1 hektara przeliczeniowego otrzymuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego co roku przez prezesa GUS za rok poprzedni. Kwota za 2012 r. będzie znana w połowie tego miesiąca. W 2011 r. było to 226,08 zł.
Podstawa prawna
Art. 3 pkt 1 i art. 5 pkt 8 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.).

Czy będzie uwzględnione zawieszenie firmy

Czytelniczka, która prowadzi działalność gospodarczą, dowiedziała się, że od października budżet państwa będzie opłacał składki za rodziców, którzy zawieszą własny biznes, aby zajmować się dzieckiem. Czy gmina potraktuje to jako utratę dochodu, co umożliwiłoby matce otrzymywanie zasiłku na potomka?
Lista dochodów, które mogą być potraktowane jako utracone lub uzyskane, jest zamknięta. To powoduje, że tylko te przypadki, które są wymienione w przepisach ustawy, wpłyną na prawo do świadczeń. Od tego miesiąca dodane zostało do nich właśnie zawieszenie działalności gospodarczej w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Do utraty dochodu dochodzi najczęściej, gdy rodzic zaczyna urlop wychowawczy oraz przestaje pracować. Przy czym ta ostatnia sytuacja jest rozumiana jako zaprzestanie wykonywania m.in. pracy na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego, umowy o pracę nakładczą, świadczenia usług na podstawie umowy agencyjnej i zlecenia, ale nie umowy o dzieło. Dochód utracony dotyczy też zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych, zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, emerytury, renty, w tym rodzinnej i socjalnej, ale nie tej przysługującej rolnikowi w związku z przekazaniem lub dzierżawą gospodarstwa rolnego. Ponadto dochód utracony obejmuje wyrejestrowanie działalności gospodarczej oraz zasiłek chorobowy macierzyński lub świadczenie rehabilitacyjne wypłacane po utracie zatrudnienia. Wreszcie ostatnia sytuacja dotyczy nieotrzymywania świadczeń alimentacyjnych w związku ze śmiercią rodzica, który je płacił. Z kolei odwrotna sytuacja, czyli osiągnięcie każdego z wskazanych tu dochodów, będzie potraktowana przez gminę jako jego uzyskanie.
Podstawa prawna
Art. 3 pkt 22–24 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. nr 139, poz. 992 z późn. zm.).

Czy liczy się liczba miesięcy uzyskiwania dochodu

Pani Weronika będzie się ubiegać o zasiłek rodzinny na dwoje dzieci. Zarówno ona, jak i jej mąż pracują, jednak w 2012 r., z którego brane są dochody przed nowym okresem zasiłkowym, czytelniczka pracowała tylko przez pięć miesięcy. Czy ta informacja jest ważna dla prawidłowego określenia wysokości dochodu?
Dochodem członka rodziny jest przeciętna miesięczna jego kwota osiągnięta w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy. Co do zasady jest on dzielony przez liczbę miesięcy w roku, ale gdyby okazało się, że osoba ta nie osiągała go od stycznia do grudnia, to dzieli się go przez czas, w którym został on faktycznie uzyskany. We wspomnianej sytuacji oznacza to, że dochód zostanie podzielony przez 5, a nie 12 miesięcy.
Podstawa prawna
Art. 5 ust. 4a ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.).

Czy gmina może nie uwzględnić zmiany dochodu

Pani Irena rozpoczęła w sierpniu urlop wychowawczy. Będzie teraz składać wniosek o przyznanie jej zasiłku na dziecko oraz dodatku z tego tytułu jeszcze na ostatnie dwa miesiące obecnego okresu wypłaty świadczeń oraz na ten nowy rozpoczynający się w listopadzie. Czy gmina może nie uwzględnić tego, że w związku ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem w trakcie urlopu nie osiąga już dochodu, który uzyskiwała w 2012 r.?
W związku z tym, że w ciągu miesięcy, które minęły między rokiem, z którego brane są dochody, a dniem składania wniosku mogła nastąpić jego zmiana, zostanie to przez gminę odnotowane. Niezależnie od tego, czy członek rodziny stracił dochód jeszcze w roku kalendarzowym, czy po nim, nie będzie on w ogóle uwzględniany przy sprawdzaniu, czy spełnione jest kryterium. Z kolei w sytuacji gdy w porównaniu do 2012 r. nastąpiło uzyskanie dochodu, to ten pierwotny jest powiększany o nową kwotę, o ile pieniądze te zostały zarobione w momencie ustalania prawa do świadczeń rodzinnych. Rodzic powinien pamiętać o obowiązku zgłoszenia gminie każdej zmiany dotyczącej dochodu, aby w przypadku przekroczenia ustawowego kryterium nie narazić się na konieczność zwrotu świadczeń nienależnie pobranych.
Podstawa prawna
Art. 5 ust. 4–4b ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. nr 139, poz. 992 z późn. zm.).