Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Poznaniu chce, aby Trybunał Konstytucyjny (TK) sprawdził, czy uzależnienie przyznania 100 zł dodatku do świadczenia pielęgnacyjnego od momentu powstania niepełnosprawności jest zgodne z zasadą równości wobec prawa i sprawiedliwości społecznej.
Sąd postanowił skierować do TK pytanie prawne dotyczące art. 12 ust. 1 ustawy z 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1548). Przepis ten przewidywał, że w okresie od stycznia do czerwca tego roku osoby otrzymujące świadczenie pielęgnacyjne były uprawnione do dodatkowych 100 zł. Prawo do niego przysługiwało jednak tylko tym, którzy spełniali wprowadzone tą nowelizacją nowe warunki uzyskania wsparcia.
– Przewidują one, że ta forma pomocy może być przyznana, gdy niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała przed ukończeniem przez nią 18 lub 25 lat, jeśli się uczy – podkreśla Halina Pietrzykowska, kierownik działu świadczeń rodzinnych MOPR w Białymstoku.
To oznaczało, że 100 zł dodatku otrzymywali rodzice niepełnosprawnych dzieci, bo tylko oni byli w stanie spełnić nowe warunki.
Takie rozwiązanie wzbudziło jednak wątpliwości WSA, który rozpatrywał skargę złożoną przez żonę zajmującą się niepełnosprawnym mężem. Gmina po wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie przyznania dodatku wydała jej decyzję jego odmawiającą. Zdaniem sądu dokonany przez ustawodawcę podział opiekunów na dwie grupy może naruszać wywodzone z konstytucji zasady równości, sprawiedliwości społecznej oraz zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa.
WSA nie podzielił też argumentów uzasadniających w opinii ustawodawcy takie zróżnicowanie. Ten wskazywał bowiem, że osoby dorosłe z reguły były samodzielne i miały możliwość wypracowania własnych źródeł dochodu (np. emerytura lub renta), co pozwala im na współfinansowanie opieki. WSA zwrócił uwagę, że takie założenie nie uwzględnia okoliczności, gdy niepełnosprawność powstała wkrótce po ukończeniu 18 lub 25 lat. Także te osoby są bowiem zdane na pomoc rodziny, ponieważ otrzymują niewysokie świadczenia.
WSA w Poznaniu już po raz kolejny zgłasza swoje wątpliwości co do zasad przyznawania dodatkowej pomocy dla opiekunów. Pierwsze pytanie prawne w tej sprawie skierował 12 września 2012 r. (sygn akt P 38/12). Dotyczyło ono prowadzonego wówczas przez rząd na mocy rozporządzenia specjalnego programu wspierania niektórych opiekunów uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego. Podobnie jak przepisy grudniowej nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych, on też przewidywał 100 zł dodatek do tej formy pomocy, ale pomijał opiekunów innych niż rodzice niepełnosprawnego dziecka. Wniosek ten czeka cały czas na rozpatrzenie.