Pierwszeństwo w wypłacie świadczeń ma państwo, w którym jest zatrudniony rodzic. Jeżeli obydwoje pracują w różnych krajach, a w jednym obowiązuje wyższa kwota pomocy, otrzymają korzystniejsząwysokość wsparcia.

Czy Bruksela przyzna świadczenia na dzieci w Polsce

Pan Andrzej od maja pracuje legalnie w Belgii. Jego żona z dwójką dzieci została na razie w kraju. Czy ojciec może w takiej sytuacji ubiegać się o obowiązujący w tym państwie zasiłek na swoich potomków?
Zgodnie z unijnymi przepisami każda osoba, która jest aktywna zawodowo lub zamieszkuje w danym kraju UE, a także w Norwegii, Islandii, Szwajcarii oraz Lichtensteinie, i ma dzieci, jest uprawniona do świadczeń na nie. Przysługują one nawet w sytuacji, gdy potomstwo wraz z drugim rodzicem przebywają na terenie innego państwa członkowskiego. Warunkiem otrzymywania pomocy jest spełnianie ustawowych wymogów obowiązujących w danym kraju, ponieważ każdy z nich ma odrębny system wspierania rodzin. Unijne prawo wymaga też w takich przypadkach ustalenia, które z państw ma pierwszeństwo wypłaty świadczeń. Zajmują się tym wyznaczone w każdym kraju instytucje. W Polsce odpowiedzialni są za to marszałkowie województw, działający za pośrednictwem Regionalnych Ośrodków Polityki Społecznej (ROPS).
Podstawa prawna
Art. 67 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 166 z 30 kwietnia 2004 r.).

Czy drugi kraj wypłaci różnicę w wysokości zasiłku

Pani Katarzyna jest zatrudniona w Polsce. Razem z nią przebywa trójka dzieci. Ich ojciec pracuje zaś w Niemczech. ROPS ustalił, że pierwszeństwo w wypłacie świadczeń rodzinnych ma gmina. Czy w związku z różnicą w wysokości polskiego oraz niemieckiego zasiłku mogą oni otrzymać wyższą kwotę wsparcia niż ta, która przysługuje w kraju pobytu dzieci?
Unijne przepisy przewidują specjalną procedurę, która jest stosowana po to, aby rodzina mogła otrzymać najwyższą kwotę świadczeń wynikającą z prawa obowiązującego w dwóch krajach (tu w Polsce i Niemczech). W przypadku ustalenia, że Polska jest krajem mającym pierwszeństwo do wypłaty świadczeń rodzinnych, uprawnienia do zasiłku na dziecko z tytułu innego kolidującego ustawodawstwa (w tym przypadku niemieckiego) są zawieszane do kwoty przewidzianej przez to pierwsze ustawodawstwo. Wówczas określany jest dodatek dyferencyjny dla sumy, która przekracza tę kwotę. To oznacza, że ROPS przekaże wniosek do Niemiec, aby ten kraj mógł przyznać dodatek stanowiący różnicę między polskim a tamtejszym zasiłkiem na dziecko.
Podstawa prawna
Art. 68 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 166 z 30 kwietnia 2004 r.).

Czy decyduje miejsce pracy rodzica

Pani Anna zajmuje się wychowywaniem dwuletniej córki, której ojciec pracuje w Holandii. Czy to kraj, w którym rodzic jest zatrudniony, powinien wypłacać świadczenia rodzinne?
O tym, które państwo i w jakiej sytuacji jest właściwe do wypłaty zasiłków na dzieci, decydują określone w unijnych przepisach reguły pierwszeństwa. Co do zasady, w sytuacji, gdy aktywny zawodowo jest rodzic za granicą, a ten, który został w drugim kraju z dziećmi, nie pracuje, to kraj, w którym opiekun pracuje, jest właściwy do wypłaty świadczeń. Gdyby okazało się, że obydwoje rodzice pracują, kolejnym kryterium jest miejsce zamieszkania dzieci. Państwo, w którym one przebywają, ma pierwszeństwo w wypłacie wsparcia.
Podstawa prawna
Art. 68 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 166 z 30 kwietnia 2004 r.).

Czy świadczenia będą nienależnie pobrane

Czytelniczka, która zajmuje się wychowywaniem dziecka, otrzymywała dwa lata temu zasiłek w ośrodku pomocy społecznej. W tym czasie jej mąż pracował we Francji. Czy będzie musiała zwrócić pobrane w Polsce świadczenia?
Jeżeli w wyniku postępowania prowadzonego przez ROPS okaże się, że w danej sprawie zachodziła koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego, a zgodnie z regułami pierwszeństwa Polska nie była krajem właściwym do wypłaty świadczeń, to wyda on decyzję nakazującą zwrot nienależnie pobranej pomocy. To właśnie ROPS określi datę, od której rodzina nie była uprawniona do świadczeń w kraju, oraz kwotę, którą musi zwrócić wraz z odsetkami. W tym przypadku nie ma znaczenia, że rodzina mogła w ogóle nie korzystać z zasiłków w kraju zatrudnienia rodzica.
Podstawa prawna
Art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.).

Czy samotny opiekun otrzyma zasiłek bezpośrednio

Studentka, która pozostawała w nieformalnym związku, od pół roku samotnie wychowuje trzyletniego syna. W związku z tym, że ojciec dziecka pracuje w Niem0czech, z tamtego kraju otrzymywała na niego zasiłek, ale trzy miesiące temu partner przestał go jej przysyłać. Matka nie pracuje, nie jest też uprawniona do świadczeń na syna w gminie. Czy unijne przepisy pozwalają na to, aby niemiecka kasa zasiłków przesyłała pieniądze na jej konto w Polsce?
Kiedy członek rodziny uprawniony do świadczeń uchyla się od ponoszenia wydatków związanych z utrzymaniem dzieci, np. nie przekazując ich opiekunowi, który został z nimi w Polsce, to taka osoba może wystąpić o ich przekazywanie bezpośrednio do niej. W tym celu powinna złożyć podanie w swoim ROPS (mają one przygotowane takie druki) oraz dołączyć do niego dodatkowe dokumenty, chyba że są one w aktach sprawy, kiedy było prowadzone postępowanie o ustalenie kraju właściwego do wypłaty świadczeń. ROPS wystąpi wówczas do zagranicznej instytucji o przekazywanie zasiłków osobie, która faktycznie opiekuje się dziećmi. Ostateczną decyzję w tej sprawie podejmuje jednak kraj wypłacający pomoc.
Podstawa prawna
Art. 68a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 166 z 30 kwietnia 2004 r.).

Czy becikowe podlega zasadom koordynacji

Pani Karolina urodziła w maju drugie dziecko. Na pierwsze z nich otrzymuje zasiłek z Norwegii, gdzie pracuje jej mąż. Tam też będzie składany wniosek o świadczenia na nowo narodzonego potomka, ale chciałaby ona ubiegać się w swoim ośrodku pomocy społecznej o becikowe. Czy gmina sprawdzi, który kraj ma pierwszeństwo w jego przyznaniu?
Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka, czyli becikowe, jest świadczeniem wyłączonym z zakresu przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. To oznacza, że należy się wyłącznie w oparciu o prawo krajowe. Gmina, do której trafi taki wniosek, nie prześle go więc do ROPS, aby ten sprawdził, które państwo jest właściwe do przyznania becikowego. Świadczenie to w Polsce nie będzie jednak przysługiwać, jeżeli drugi z rodziców przebywający za granicą otrzymał wsparcie związane z urodzeniem dziecka.
Podstawa prawna
Art. 1 lit. z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 166 z 30 kwietnia 2004 r.).
Art. 15b ust. 4 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.).

Czy wniosek trzeba złożyć za granicą

Ojciec wyjechał do pracy w Anglii. Trójka jego dzieci razem z bezrobotną matką zostali w kraju. Czy w związku z tym, że krajem właściwym do wypłaty świadczeń rodzinnych nie jest Polska, wniosek o ich przyznanie musi zostać złożony za granicą?
Co do zasady, wniosek o ustalenie uprawnień do zasiłków na dzieci powinien być złożony w jednym z krajów członkowskich. Jednak od 1 maja 2010 r. instytucje, które zajmują się określaniem na podstawie reguł pierwszeństwa, które państwo jest właściwe do wypłaty świadczeń, mają obowiązek przekazać sobie wzajemnie złożony wniosek, gdyby okazało się, że wpłynął on niezgodnie z tymi regułami. Dlatego ROPS, który po tym, jak gmina przekazała mu wniosek, ustali, że świadczenia przysługują za granicą, prześle go do Anglii. To oznacza, że nie trzeba go w tym kraju składać po raz drugi. Co więcej, instytucja, która jest właściwa do wypłaty wsparcia, rozpatruje wniosek, tak jak gdyby został on złożony bezpośrednio u niej. Dzień, w którym to miało miejsce w Polsce, jest uważany za dzień złożenia wniosku w państwie, które ma pierwszeństwo. Od tego terminu będzie też przyznany zasiłek.
Podstawa prawna
Art. 68 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 166 z 30 kwietnia 2004 r.).

Czy nienależny zasiłek można potrącić ze świadczeń

Rodzina otrzymała decyzję z ROPS w sprawie zwrotu nienależnie pobranych zasiłków na trójkę dzieci. Obecnie otrzymuje ona świadczenia na potomków z Niemiec, gdzie pracuje ich ojciec, ponieważ to ten kraj jest właściwy do wypłaty pomocy. Czy żądana kwota może być im potrącana z bieżących zasiłków, aby rodzice nie musieli jednorazowo ponosić znacznego wydatku?
Instytucja, która wypłaciła danej osobie nienależne świadczenia, może wystąpić do kraju, który okazał się uprawniony do ich wypłaty w pierwszej kolejności, o potrącenie nienależnej kwoty z zaległych lub bieżących zasiłków. Odbywa się ono na warunkach i w granicach przewidzianych w stosowanym przez nią prawie. Rodzina, która musi zwrócić znaczną kwotę nienależnych świadczeń, może też wystąpić do ROPS, który z upoważnienia marszałka wydał decyzję o zwrocie pomocy, z wnioskiem o jej umorzenie, rozłożenie na raty lub odroczenie terminu płatności. Decyzja w tej sprawie ma jednak charakter fakultatywny, a wniosek powinien być uzasadniony szczególną sytuacją rodziny.
Podstawa prawna
Art. 72 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 284 z 30 października 2009 r.).
Art. 30 ust. 9 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.).