Co do zasady dodatek w wysokości 400 zł miesięcznie przysługuje opiekunowi, gdy przebywa na urlopie wychowawczym i spełnia warunki do uzyskania zasiłku rodzinnego. Niektórzy rodzice nie zgadzają się jednak z decyzją gminy, która nie chce przyznać im drugiego świadczenia, w sytuacji gdy sprawują opiekę nad dwojgiem lub trojgiem dzieci urodzonych w trakcie jednego porodu.
– Dodatek ten jest związany z urlopem, który jest udzielany bez względu na liczbę dzieci, którymi zajmuje się rodzic. Dlatego nie możemy przyznać więcej niż jednego świadczenia – wyjaśnia Beata Bonk, kierownik działu świadczeń rodzinnych OPS w Gliwicach.
Nie ma więc znaczenia, czy są to potomkowie pochodzący z ciąży mnogiej, czy są oni w różnym wieku. Jedyną preferencją, która przysługuje w pierwszym z tych przypadków, jest wydłużony czas otrzymywania dodatku, który przy jednym dziecku wynosi 24 miesiące, a przy większej ich liczbie maksymalnie 36 miesięcy.
Takie stanowisko przedstawia też wiele samorządowych kolegiów odwoławczych (SKO) oraz sądów, do których rodzice składają skargi. Na przykład Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w wyroku z 14 lutego 2013 r. (sygn. akt II SA/Ke 38/13) podkreślił, że art. 10 ust. 1 i 2 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.) w sposób jednoznaczny określa kwotę przysługującego świadczenia i nie uzależnia go od liczby wychowywanych dzieci. Sąd zwraca uwagę, że gdyby miało być inaczej, ustawodawca postąpiłby tak, jak w przypadku innych dodatków, w których wyraźnie jest wskazane, że są one przyznawane na każde dziecko. Ta zasada dotyczy m.in. świadczenia z tytułu urodzenia dziecka i rozpoczęcia roku szkolnego.
Są jednak organy odwoławcze, które uchylają decyzje gmin.
– Dotychczas mieliśmy dwa przypadki, gdy SKO uznało, że powinniśmy wypłacać dodatek na każde dziecko, podobnie jak w przypadku zasiłku rodzinnego – informuje Damian Napierała, kierownik działu w Poznańskim Centrum Świadczeń.
Również WSA w Warszawie w wyroku wydanym 14 grudnia 2012 r. (I SA/Wa 1898/12) uznał za zasadne argumenty rodzica, który na urlopie wychowawczym zajmował się trojaczkami. Zdaniem sądu nie ulega wątpliwości, że opieka nad większą liczbą potomków urodzonych w trakcie jednego porodu uniemożliwia wykonywanie jakichkolwiek obowiązków zawodowych, co w rozpatrywanej sprawie skutkowało pogorszeniem sytuacji materialnej wielodzietnej rodziny. W jego ocenie dodatek tylko wtedy będzie umożliwiał choćby częściowe zaspokojenie potrzeb dzieci, gdy będzie przyznany na każdego potomka. Co więcej, wypłata tylko jednego świadczenia naruszałaby wywodzone z konstytucji prawo do ochrony i pomocy rodzinie.
Sąd ten orzekł więc odwrotnie, niż uczynił to kilka miesięcy wcześniej w wyroku z 5 czerwca 2012 r. (VIII SA/Wa 152/12). Wówczas w podobnej sprawie uznał, że decyzja gminy przyznająca jeden dodatek była właściwa.
Jedynym przywilejem, jaki przysługuje opiekunom będącym na urlopie wychowawczym, zajmującym się dziećmi urodzonymi w trakcie jednego porodu jest dłuższy czas otrzymywania dodatku