Wybrane osoby pracujące w szkodliwych warunkach, które zapisały się do OFE, nie skorzystają od stycznia 2009 r. z wcześniejszej emerytury. Rząd rozważa jednak, aby dać im prawo występowania z funduszy.

Pracownicy urodzeni w latach 1949-1968, którzy spełnią warunki (chodzi głównie o wiek i staż) do wcześniejszej emerytury do końca tego roku, mogą z niej skorzystać, mimo że zapisali się do OFE. Mają ustawowe prawo do wypisania się z funduszu. Wystarczy, że w ZUS złożą wniosek o przekazanie środków zgromadzonych w OFE do budżetu. Takie przepisy obowiązują od lutego 2007 r. Wcześniej osoby, którym przynależność do OFE uniemożliwiła skorzystanie z emerytury, indywidualnie starały się o unieważnienie umowy.
Na ich podstawie wypisać z OFE nie mogą się jednak osoby, które pracowały w tzw. szkodliwych warunkach i będą chciały przejść na emeryturę od stycznia 2009 r. Takie prawo daje im art. 184 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.). Muszą one na dzień 1 stycznia 1999 r. legitymować się wymaganym okresem zatrudnienia w tzw. szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (najczęściej 15 lat) i odpowiednim stażem ubezpieczeniowym (co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn). Nie mogą jednak należeć do II filara.
Na pytanie zadane przez GP, czy resort pracy przygotuje nowelizację ustawy, aby także te osoby zyskały prawo do wypisania się z OFE, nie uzyskaliśmy jednoznacznej odpowiedzi.
Resort podkreślił, że osoby takie w 1999 roku wiedziały, że przystąpienie do OFE uniemożliwi im skorzystanie ze świadczenia. Zwrócił też uwagę, że warunki korzystania z emerytury na podstawie art. 184 nie były zmieniane od 1999 roku, a decyzja o umożliwieniu występowania z OFE osobom, które spełnią warunki do wcześniejszej emerytury do końca 2008 r., była podyktowana wydłużaniem najpierw o rok, a następnie o kolejny rok (do końca 2008 r.) przywilejów emerytalnych.
Osoby, które w 1999 roku zapisywały się do OFE, nie mogły przewidzieć, że będą mogły skorzystać z wcześniejszej emerytury także po 2006 roku. Dlatego, jeśli zapisały się do OFE, ustawodawca dał im prawo do wypisania się z II filara. Resort pracy zadeklarował jednak, że rozważy możliwość wprowadzenia takiej możliwości także dla osób chcących skorzystać z emerytury na podstawie art. 184, choć nie uważa tej sprawy za pilną.
Zdaniem Pawła Pelca, eksperta ubezpieczeniowego, ustawodawca prawidłowo postąpił, nie dając prawa do wypisywania się z OFE osobom, o których mowa w art. 184.
- Warunki skorzystania z prawa do emerytury na podstawie tego przepisu nie były zmieniane - podkreśla.
Dodaje, że konieczne było przyznanie prawa do opuszczenia OFE tym osobom, które w momencie podpisywania umowy z OFE nie wiedziały o wydłużeniu okresu do nabycia uprawnień do wcześniejszej emerytury.
Krzysztof Pater, były minister pracy i polityki społecznej, uważa jednak, że resort pracy powinien rozważyć umożliwienie składania wniosków o rezygnacji z członkostwa w OFE osobom chcącym skorzystać ze świadczenia na podstawie art. 184.
- Wydaje się, że jest nieracjonalne i niekonsekwentne umożliwienie wyjścia z OFE osobom, które wiedziały w momencie zapisywania się do funduszu, że nabędą prawo do wcześniejszej emerytury do końca 2006 roku, a jednocześnie uniemożliwienie takiego prawa osobom chcącym skorzystać z art. 184 - mówi Krzysztof Pater.
Podkreśla, że rząd mógłby wprowadzić prawo do występowania z OFE, przygotowując ustawę o emeryturach pomostowych.
4,6 mln osób otrzymuje emerytury z ZUS
PAWEŁ JAKUBCZAK