Udzielenie urlopu bezpłatnego na podstawie art. 174 par. 1 k.p. po rozwiązaniu stosunku pracy jest nieważne - orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 5 maja 2005 r. (sygn. akt III PK 12/05, OSNP 2005/23/375).

Piotr J. wystąpił przeciwko Urzędowi Miasta w K. o 27 472 zł odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę wobec odmowy przywrócenia go do pracy po urlopie bezpłatnym udzielonym w związku z zawarciem stosunku pracy na podstawie wyboru.
Z inspektora na skarbnika
Powód był zatrudniony od 1 września 1995 r. jako inspektor w wydziale finansowym na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony. Uchwałą Rady Miasta K. z 28 sierpnia 1995 r. powołano go 2 października 1995 r. na skarbnika miasta z jednoczesnym pełnieniem funkcji głównego księgowego budżetu miasta. W 1998 roku powoda wybrano na starostę powiatu od 1 stycznia 1999 r., więc 10 grudnia 1998 r. złożył rezygnację z funkcji skarbnika, z której odwołano go 31 grudnia 1998 r. W piśmie z 31 grudnia 1998 r. zwrócił się do burmistrza o urlop bezpłatny począwszy od 1 stycznia 1999 r. Urlopu tego udzielono mu od 1 stycznia 1999 r., jednocześnie informując, że w przypadku zgłoszenia powrotu do pracy, możliwe będzie jego zatrudnienie jedynie na stanowisku administracyjnym zajmowanym przed powołaniem na skarbnika. Po wygaśnięciu mandatu starosty powód 25 listopada 2002 r. zwrócił się o dalsze zatrudnienie go w urzędzie miasta. Jako podstawę roszczenia wskazał art. 74 k.p. Burmistrz poinformował, że nie jest to możliwe, bo powoda odwołano ze stanowiska skarbnika w wyniku jego rezygnacji, a także że w danej chwili nie ma możliwości powrotu na stanowisko równorzędne.
Skuteczne odwołanie
Sąd Najwyższy przypomniał w wydanym orzeczeniu, że powód został skutecznie odwołany ze swego stanowiska uchwałą Rady Miasta K., w której wyraźnie wskazano, że jedną z podstaw odwołania był art. 70 par. 1 k.p. Według tego przepisu, pracownik zatrudniony na podstawie powołania może być w każdym czasie odwołany ze stanowiska przez organ, który go powołał. Dotyczy to również pracownika, który na podstawie przepisów szczególnych został powołany na stanowisko na czas określony. Skoro powód nie odwołał się od tej czynności do sądu, to w jej wyniku przestał być pracownikiem urzędu. Skutku tego nie może podważyć okoliczność, że burmistrz już po odwołaniu powoda i po ustaniu stosunku pracy udzielił mu urlopu bezpłatnego w związku z wyborem na stanowisko starosty. Czynność ta, jako sprzeczna z ustawą, była bowiem na mocy art. 58 k.c. nieważna. Sprzeczne z ustawą jest bowiem udzielenie urlopu bezpłatnego niepracownikowi. Ponadto udzielił go organ do tego nieuprawniony. O takim urlopie, oznaczającym czasowe zawieszenie stosunku pracy w odniesieniu do skarbnika miasta, mogła decydować wyłącznie Rada Miasta K. Wniosek co do nieważności udzielenia powodowi urlopu bezpłatnego nie może być podważony również wykładniami oświadczeń woli (art. 65 k.c. w związku z art. 300 k.p.). Niekonsekwentne oświadczenia woli powoda w piśmie o rezygnacji z funkcji skarbnika i w piśmie z wnioskiem o udzielenie urlopu skierowane były do różnych organów. Od różnych organów pochodziły także odpowiadające im oświadczenia woli skierowane do powoda. Uchwałę o odwołaniu podjęła rada miasta - urlopu udzielił burmistrz.
Oprac. IWA