Przepisy art. 10 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. nr 90, poz. 844 ze zm.) mogą stanowić podstawę rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem w okresie urlopu wychowawczego także w sytuacjach, gdy nie zachodzą przesłanki przewidziane w art. 186 par. 1 zdanie drugie k.p. - orzekł Sąd Najwyższy w uchwale z 15 lutego 2006 r. (sygn. akt II PZP 13/05, OSNP 2006/21-22/315).
Przepisy art. 10 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. nr 90, poz. 844 ze zm.) mogą stanowić podstawę rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem w okresie urlopu wychowawczego także w sytuacjach, gdy nie zachodzą przesłanki przewidziane w art. 1861 par. 1 zdanie drugie k.p. - orzekł Sąd Najwyższy w uchwale z 15 lutego 2006 r. (sygn. akt II PZP 13/05, OSNP 2006/21-22/315).
Rozpatrywana przez Sąd Najwyższy z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej sprawa dotyczyła powództwa Danuty B. przeciwko Zakładowi Gospodarki Mieszkaniowej Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w P. o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne. SN zajął się nią w związku ze skierowanym do niego zagadnieniem prawnym przez Sąd Okręgowy w Poznaniu. Pytanie brzmiało: czy przepisy art. 10 ust. 1 i 2 ustawy z 13 marca 2003 r. (zwanej ustawą o zwolnieniach grupowych) mogą stanowić podstawę rozwiązania stosunku pracy z pracownicą w okresie urlopu wychowawczego, w przypadku gdy nie zachodzą przesłanki przewidziane w art. 1861 par. 1 zdanie drugie k.p.?
Ochrona stosunku pracy
Jak zauważył Sąd Najwyższy podstawowy problem prawny sprowadza się do określenia relacji unormowań zawartych w art. 1861 k.p. - przewidujących ochronę trwałości stosunku pracy pracowników przebywających na urlopie wychowawczym - do przepisów ustawy z 2003 roku, które ograniczają trwałość stosunku pracy w razie zaistnienia przyczyn niedotyczących pracowników, uzasadniających zwolnienia grupowe, a także zwolnienia indywidualne z tych samych przyczyn. Stosownie do tego przepisu pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu. Rozwiązanie przez pracodawcę urlopu w tym czasie jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Kodeks pracy w dziale siódmym reguluje urlopy wypoczynkowe i urlopy bezpłatne. Mieszczą się one w pojęciu urlopu pracownika. Wychowawcze natomiast zostały uregulowane w dziale siódmym kodeksu o uprawnieniach związanych z rodzicielstwem. Przemawia to na rzecz traktowania urlopów wychowawczych jako instytucji szczególnej w porównaniu do urlopów pracowniczych.
Możliwe wypowiedzenie
Co się zaś tyczy indywidualnego trybu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, to wspomniany art. 10 ust. 1 odsyła do przepisów art. 5 ust. 3-7 ustawy z 2003 roku. Przy przyjętej interpretacji pojęcia urlopu pracowniczego przepis ten nie dotyczy pracowników korzystających z urlopu wychowawczego. Do pracowników tych odnosi się przepis art. 10 ust. 2, według którego w przypadku określonym w ust. 1 pracodawca może rozwiązać stosunki pracy w drodze wypowiedzenia z pracownikami, których stosunek pracy podlega z mocy odrębnych przepisów szczególnej ochronie przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem i wobec których jest dopuszczalne wypowiedzenie stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia.
Oprac. IWA