W przyszłym roku wraca coroczna waloryzacja emerytur, rent i innych świadczeń. Ze względu na to, że w tym roku nie było podwyżek, wskaźnik waloryzacji uwzględni wzrost cen i część wzrostu płac z dwóch lat.

Czy waloryzowane będą tylko emerytury i renty
Otrzymuję obecnie świadczenie przedemerytalne. Słyszałam, że waloryzacja będzie dotyczyć wyłącznie emerytur i rent. Czy to prawda?
Nie
Wprawdzie wysokość i częstotliwość podwyższania wszystkich świadczeń objętych waloryzacją zależy od tego, w jaki sposób są podnoszone emerytury i renty wypłacane przez ZUS, ale podwyżki nie dotyczą wyłącznie tych świadczeń. Podwyższanie świadczeń innych grup zawodowych (na przykład rolników) i innych świadczeniobiorców (np. osób otrzymujących renty socjalne) zależy od sposobu podwyższania świadczeń wypłacanych przez ZUS. Przewidziane podwyżki - zarówno przyszłoroczne, jak i kolejne - będą więc dotyczyć: osób otrzymujących z ZUS emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty rodzinne, renty socjalne, zasiłki i świadczenia przedemerytalne, a także osób otrzymujących emerytury i renty z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz żołnierzy i ich rodzin, funkcjonariuszy (m.in. Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej) i ich rodzin oraz funkcjonariuszy służby więziennej i ich rodzin. W sumie na podwyżki świadczeń może liczyć ponad 9,7 mln osób.
Czy w 2008 roku będą wypłacane dodatki
Czy tak jak w 2005 i 2007 roku wybrani emeryci i renciści otrzymają w przyszłym roku dodatki do świadczeń?
Nie
Nowe przepisy o corocznej waloryzacji zlikwidowały wypłatę specjalnych dodatków do świadczeń. Były one wypłacane tylko w tym roku, w którym nie była przeprowadzana waloryzacja. Ponieważ będzie się ona odbywać co roku, nie będzie już wypłaty dodatków.
Czy przeliczane emerytury będą waloryzowane
Otrzymuję z ZUS emeryturę i równocześnie dorabiam. Czy moje świadczenie - występuję co pół roku do ZUS z wnioskiem o jego przeliczenie - będzie w marcu 2008 zwaloryzowane?
Tak
Waloryzacji podlega kwota świadczenia przysługującego ostatniego dnia lutego w roku, w którym się ją przeprowadza. W przyszłym roku będzie to 28 lutego. Jednak podwyżka przeliczanych emerytur może być niższa niż tych świadczeniobiorców, którzy mieli prawo do pobierania swoich świadczeń przed 1 marca 2007 r. i nie przeliczali ich po tej dacie. Jeśli świadczenie (po przeliczeniu) było przyznane z kwotą bazową obowiązującą od marca 2007 r., podwyżka uwzględni wzrost cen i płac nie za lata 2006-2007, ale tylko za 2007 rok. Jeśli przeliczał więc pan swoje świadczenie po lutym tego roku, wskaźnik waloryzacji będzie w marcu niższy niż dla pozostałych osób.
Czy świadczenia wzrosną o prawie 6 proc.
Otrzymuję obecnie emeryturę z ZUS w wysokości 1,2 tys. zł brutto. Czy moje świadczenie zostanie zwaloryzowane w marcu 2008 r. o około 6 proc.?
Tak
Wskaźnik waloryzacji uwzględni w marcu 2008 roku wzrost cen i 20 proc. wzrostu realnych wynagrodzeń za lata 2006-2007. Inflacja w 2006 roku wyniosła 1,4 proc. (dla gospodarstw emerytów i rencistów), a w 2007 roku szacowana jest przez Ministerstwo Finansów na 2,4 proc. Łącznie daje to 3,8 proc. Wzrost realnego wynagrodzenia w 2006 roku wyniósł 3,9 proc., a w tym roku jest szacowany na 6 proc. 20 proc. z tych wartości daje 0,8 proc. i 1,2 proc., czyli łącznie 2 proc. Inflacja za lata 2006-2007 (3,8 proc.) plus 20 proc. wzrostu płac za ten okres (2 proc.) daje 5,8-procentowy wskaźnik waloryzacji. Jeśli potwierdzą się szacunki MF i wskaźnik waloryzacji wyniesie 5,8 proc., może pani liczyć na to, że w marcu 2008 r. otrzyma pani z ZUS 1269,6 zł brutto.
Czy można odwołać się od decyzji ZUS
Czy emeryt i rencista, którzy otrzymają podwyżkę i nie zgadzają się z jej wyliczeniem, mają prawo odwołać się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych?
Tak
Od każdej decyzji ZUS przysługuje odwołanie. Gdy emeryt lub rencista ma wątpliwości co do poprawności decyzji dotyczącej podwyżki (może na przykład nie zgadzać się z jej kwotą), ma prawo je złożyć. Odwołanie od decyzji ZUS trzeba złożyć w ciągu miesiąca od dnia jej doręczenia. Ważne, że jest data otrzymania przez świadczeniobiorcę listu, a nie data wydania decyzji, która widnieje w jego nagłówku. ZUS w praktyce przyjmuje, że wydana przez niego decyzja jest doręczona w ciągu siedmiu dni od daty jej wystawienia. Aby więc nie narazić się na to, że Zakład uzna, iż świadczeniobiorca zbyt późno składa odwołanie, najlepiej złożyć je jak najszybciej - nie później niż w ciągu pięciu tygodni od daty wystawienia decyzji. Po tej dacie decyzja ZUS staje się prawomocna i nie można się już od niej odwoływać. Odwołanie trzeba zaadresować do okręgowego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, ale składa się je jednak nie do sądu, ale za pośrednictwem ZUS, który wydał decyzję o podwyżce. Może to być zarówno oddział ZUS, jak również inspektorat czy biuro terenowe. Ważne, aby odwołanie złożyć do tej palcówki, która wypłaca świadczenie (jej nazwa znajduje się w nagłówku listu z ZUS).
Czy ZUS wyśle list z decyzją o podwyżce
Czy ZUS powinien wysłać do emerytów i rencistów informację o podwyżce?
Tak
Do wszystkich świadczeniobiorców ZUS oprócz podwyższonego świadczenia powinien też wysłać decyzje w sprawie podwyżki. W nagłówku pisma znajdzie się data wydania decyzji przez ZUS oraz nazwa placówki, która ją wydała. W nagłówku znajdzie się też sygnatura pisma (złożona z cyfr i liter). Poniżej ZUS zamieści informację o wskaźniku waloryzacji, nowej kwocie świadczenia brutto, kwocie zaliczki pobranej na podatek dochodowy i składce na ubezpieczenie zdrowotne podlegające odliczeniu od podatku oraz informację o kwocie tej składki odliczanej od świadczenia. Poniżej znajdzie się też informacja o kwocie świadczenia netto.
Czy świadczenia będą rosnąć co roku
Obecnie podwyżki emerytur i rent odbywają się nieregularnie, w zależności od wysokości inflacji. Czy od przyszłego roku będą odbywać się co roku?
Tak
Nowy, zmieniony w tym roku, sposób waloryzacji świadczeń przesądza, że podwyżki będą odbywać się w marcu każdego roku. Ich wysokość będzie zależeć od wysokości wskaźnika waloryzacji, a ten będzie uwzględniać:
- wzrost cen w poprzednim roku - chodzi o średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług ogółem lub, jeśli jest wyższy, wskaźnik cen towarów i usług dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów;
- co najmniej 20 proc. realnego (po odliczeniu inflacji) wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku;
- ewentualne zwiększenie ponad 20 proc. wzrostu płac, będące przedmiotem negocjacji w Komisji Trójstronnej, które mają odbywać się w lutym każdego roku po ogłoszeniu przez GUS danych koniecznych do wyliczenia wskaźnika waloryzacji; jeśli KT dojdzie do porozumienia (gwarancją jego zawarcia jest jednomyślność partnerów społecznych), to jej uchwała będzie wiążąca dla rządu, a jeśli nie - to rząd sam ogłosi wskaźnik waloryzacji, który nie może być niższy od zaproponowanego pierwotnie Komisji Trójstronnej.
Emeryci i renciści mają więc gwarancję, że podwyżki świadczeń będą odbywać się co roku w marcu, a ponadto uwzględniać będą obligatoryjnie nie tylko (jak do tej pory) wzrost cen (inflację), ale także co najmniej 20 proc. realnego wzrostu płac.
Czy wzrosną dodatki do świadczeń
Otrzymuję obecnie dodatek pielęgnacyjny w wysokości 153,19 zł. Czy w związku z marcową waloryzacją mogę liczyć na jego podwyżkę?
Tak
Waloryzacja przesądza też o tym, że wraz z nią rosną dodatki do emerytur i rent oraz inne świadczenia. Są one podwyższane w oparciu o taki sam wskaźnik waloryzacji jak wypłacane emerytury i renty. Dotyczy to m.in.: dodatku pielęgnacyjnego i za tajne nauczanie, dla sierot zupełnych, kombatanckiego, świadczenia pieniężnego przysługującego osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR czy świadczenia pieniężnego dla żołnierzy zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnionych w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach wydobywania rud uranu i batalionach budowlanych. Z naszych szacunkowych wyliczeń wynika, że dodatek pielęgnacyjny od marca 2008 r. wyniesie około 162 zł. Zostanie on bowiem pomnożony przez wskaźnik waloryzacji, który wyniesie najprawdopodobniej 5,8 proc.
Czy najniższe świadczenia będą rosnąć szybciej
Otrzymuję obecnie z ZUS najniższą emeryturę. Czy to moje świadczenie zostanie zwaloryzowane o wyższy wskaźnik niż pozostałe wypłacane z ZUS?
Nie
Chociaż waloryzacja emerytur i rent przesądza zarówno o podwyżce tzw. świadczeń minimalnych i innych świadczeń wypłacanych przez ZUS, to rosną one w takim samym stopniu jak pozostałe świadczenia. Najniższa emerytura, renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i renta rodzinna (obecnie wynoszą 597,46 zł miesięcznie), renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy (obecnie wynosi 459,57 zł miesięcznie), renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową i renta rodzinna wypadkowa (obecnie wynosi 716,95 zł) czy renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową (obecnie wynosi 551,48 zł) zostaną więc podwyższone o taki sam wskaźnik jak inne świadczenia. Otrzymywana przez czytelnika najniższa emerytura wynieść powinna od marca ponad 632 zł brutto. Zostanie bowiem pomnożona przez wskaźnik waloryzacji, który wyniesie najprawdopodobniej 5,8 proc.
Opracował BARTOSZ MARCZUK
Podstawa prawna
Ustawa z 7 września 2007 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. nr 191, poz. 1368).
Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późń. zm.).