W czasie korzystania z urlopu bezpłatnego przez pracownika nie opłaca się za niego składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Pracownik podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu oraz zdrowotnemu od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku. Osoba decydująca się na skorzystanie z urlopu bezpłatnego musi jednak wiedzieć, że mimo trwania stosunku pracy, nie będzie ona miała w tym okresie statusu pracownika z punktu widzenia ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych, a więc nie będą za nią opłacane składki.
Stosunek pracy w czasie korzystania z urlopu bezpłatnego ulega swoistemu zawieszeniu - pracownik nie świadczy pracy, a pracodawca nie wypłaca mu wynagrodzenia. Z uwagi na brak przychodu, który stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społecznie i zdrowotne dla pracownika, składki nie mogą być opłacane.
Przedstawione regulacje mają bardzo istotne znaczenie. Zawarcie bowiem umowy zlecenia z własnym pracownikiem przebywającym na urlopie bezpłatnym powoduje, że trzeba go zgłosić do ubezpieczeń jak zleceniobiorcę, a nie jak pracownika.
Jeśli zatem umowa zlecenia będzie stanowiła samoistny tytuł do ubezpieczeń, konieczne będzie opłacenie składek na ubezpieczenia: emerytalne, rentowe, wypadkowe - jeśli praca jest wykonywana w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności przez zleceniodawcę, oraz ubezpieczenie zdrowotne. Dobrowolne dla zleceniobiorcy będzie ubezpieczenie chorobowe.
PRZYKŁAD: NIEOSKŁADKOWANA UMOWA O DZIEŁO
Pracodawca zawarł z Anna K., będącą na urlopie bezpłatnym, umowę o dzieło. W takim przypadku umowy o dzieło nie można traktować jak umowy zawartej z własnym pracownikiem. Umowa taka w okresie urlopu bezpłatnego nie powoduje obowiązku opłacania składek ani na ubezpieczenia społeczne, ani na ubezpieczenie zdrowotne.
Monika Bugaj-Wojciechowska
Podstawa prawna
■ Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.).
■ Ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz. 2135 z późn. zm.).