Pracodawca może jednostronnie zmienić obowiązujące pracownika warunki pracy i płacy, dokonując ich wypowiedzenia. Czy dopuszczalne jest wypowiedzenie zmieniające rodzaj umowy o pracę?
Nie. Brak zgody ze strony pracownika na modyfikację warunków zatrudnienia stawia pracodawcę przed koniecznością dokonania wypowiedzenia zmieniającego w trybie art. 42 k.p.
Warunki pracy i płacy, które mogą ulec zmianie w ten sposób, określa art. 29 par. 1 k.p., zaliczając do nich w szczególności rodzaj pracy, termin jej rozpoczęcia, wymiar czasu pracy oraz wynagrodzenie odpowiadające rodzajowi pracy. Stanowią one jeden z elementów umowy o pracę, obok określenia stron umowy, jej rodzaju oraz daty jej zawarcia. Przepis art. 29 par. 1 k.p, wskazując składniki umowy o pracę, wyraźnie rozróżnia jednak pojęcia „rodzaj umowy o pracę” i „warunki pracy i płacy”.
Kodeks pracy nigdzie nie używa zamiennie zwrotu „rodzaj umowy” dla określenia „jej warunków” lub odwrotnie. Z tego względu warunek umowy o pracę nie może być utożsamiany z pojęciem jej rodzaju (por. uchwała SN z 28 kwietnia 1994 r., I PZP 52/93, OSNP 1994/11/169).
W konsekwencji zmiana rodzaju umowy o pracę w drodze wypowiedzenia zmieniającego jest niedopuszczalna. W takim przypadku strony umowy mogą zawrzeć porozumienie co do przekształcenia jej rodzaju na warunkach obustronnie uzgodnionych.
Jednostronne wypowiedzenie przez pracodawcę rodzaju umowy o pracę będzie jednak skuteczne, a uchylenie skutków bezprawności tej czynności może nastąpić tylko w ramach dochodzenia przez pracownika określonych roszczeń w przewidzianym do tego trybie i z zachowaniem terminów określonych w art. 264 k.p. (por. wyr. SN z 19 stycznia 2000 r., I PKN 495/99, OSNP 2001/11/376). Pracownik może więc odwołać się od takiego wypowiedzenia do sądu pracy w terminie 7 dni od doręczenia pisma zawierającego wypowiedzenie zmieniające oraz żądać uznania wypowiedzenia zmieniającego za bezskuteczne lub przywrócenia poprzednich warunków.