Osoba, która zarejestrowała działalność gospodarczą, zapłaci od niej składki ubezpieczeniowe tylko wtedy, gdy faktycznie ją rozpocznie.
Tak orzekł Sąd Najwyższy, rozpoznając skargę kasacyjną właścicielki firmy, której ZUS kazał zapłacić składki od 1 stycznia 1999 r. do 30 kwietnia 2001 r., czyli za okres, kiedy faktycznie nie prowadziła działalności, choć miała ją zarejestrowaną.
Zakład uznał, iż dla powstania obowiązku ubezpieczeniowego nie ma znaczenia faktyczne prowadzenie działalności.
Kiedy otrzymała decyzję ZUS, odwołała się od niej do sądu okręgowego, który uznał, iż nie powinna płacić składek ubezpieczeniowych. Argumentował, że nie wykonywała działalności w rozumieniu art. 13 pkt 4 ustawy z 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 z późn. zm.). Sędziowie stwierdzili, że niezlikwidowanie firmy przez wnioskodawczynię spowodowane było nadzieją na zawarcie umowy w terminie późniejszym oraz chęcią uniknięcia dodatkowych kosztów, a obowiązujące wówczas przepisy nie przewidywały możliwości jej zawieszenia.
ZUS wniósł apelację. I wygrał. Sąd II instancji uznał, że ubezpieczona powinna jednak zapłacić składki, mimo iż nic nie zarabiała. Sąd uznał, iż już sam wpis do ewidencji stanowi rozpoczęcie działalności. Tego poglądu nie podzielili sędziowie z Sądu Najwyższego (SN), którzy rozpoznali skargę kasacyjną ubezpieczonej. Sędziowie wskazali, iż zgodnie z art. 13 pkt 4 powołanej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom podlegają osoby fizyczne prowadzące działalność pozarolniczą w okresie od dnia jej rozpoczęcia do dnia zaprzestania.
Z tego względu należy przyjąć, iż obowiązek ubezpieczenia wynika z faktycznego rozpoczęcia działalności i jej prowadzenia na podstawie wpisu do ewidencji (rejestru). Natomiast kwestie związane z jej formalnym zarejestrowaniem i wyrejestrowaniem mają znaczenie wyłącznie w sferze dowodowej. Nie przesądzają natomiast same w sobie o podleganiu.
Sędziowie wskazali, że nieodzownym atrybutem działalności gospodarczej jest jej wykonywanie w sposób zorganizowany i ciągły. W rezultacie podejmowanie czynności przygotowawczych polegających na poszukiwaniu kontrahentów gotowych do zawarcia umowy nie stanowi o rozpoczęciu wykonywania działalności w rozumieniu art. 13 pkt 4 ustawy systemowej.
ORZECZNICTWO
Wyrok Sądu Najwyższego z 18 października 2011 roku, sygn. akt II UK 51/11