W związku z nowym projektem pracodawca chce tymczasowo powierzyć jednemu z pracowników wykonywanie innej pracy niż określona w umowie o pracę. Pracownik odmówił wykonywania nowych obowiązków. Czy pracodawca może zwolnić go dyscyplinarnie?
Zmiana rodzaju pracy pracownika co do zasady wymaga wypowiedzenia zmieniającego, gdy pracodawca chce takiej zmiany dokonać jednostronnie. Zgodnie z art. 42 par. 4 k.p. wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest jednak wymagane w razie powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika.
W razie odmowy pracownika podjęcia innej pracy niż określona w umowie o pracę oraz zwolnienia go dyscyplinarnie z tej przyczyny sąd pracy ma prawo ocenić, czy potrzeby pracodawcy uzasadniały skorzystanie z art. 42 par. 4 k.p. i czy wobec tego odmowa przez pracownika podjęcia tej innej pracy mogła uzasadniać jego zwolnienie z pracy na podstawie art. 52 k.p. Odmowa podjęcia czynności powierzonych w trybie art. 42 par.4 k.p. w przypadkach uzasadnionych potrzebami zakładu pracy może stanowić podstawę do rozwiązania umowy o pracę w trybie natychmiastowym. Niewykonanie takiego polecenia może zostać bowiem uznane za istotne naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych w sytuacji, gdy pracodawca jest zmuszony do powierzenia pracownikowi nowych obowiązków związanych z ważnym projektem, a obowiązki te odpowiadają kwalifikacjom pracownika.
W pewnych okolicznościach odmowa pracownika może zostać uznana jednak za uzasadnioną, w szczególności gdy inna praca nie jest zgodna z kwalifikacjami pracownika. W wyroku z 8 maja 1997 r. (I PKN 131/97,OSNP 1998/6/178) Sąd Najwyższy stwierdził, iż powierzenie pracownikowi pracy niewymagającej żadnych kwalifikacji zawodowych w okresie biegnącego wypowiedzenia warunków pracy i płacy stanowi naruszenie art. 42 par.4 k.p., a odmowa wykonywania takiej pracy nie uzasadnia rozwiązania umowy o pracę w trybie art. 52par.1 k.p.