Kradzież mienia pracodawcy przez pracownika stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków, co uprawnia pracodawcę do rozwiązania z nim stosunku pracy bez wypowiedzenia na podstawie art. 52 par. 1 pkt 1 kodeksu pracy. Czy takie same konsekwencje pracodawca może wyciągnąć wobec pracownika, który tylko usiłował dokonać takiej kradzieży?
Zgodnie z art. 100 par. 2 k.p. pracownik jest zobowiązany dbać o dobro zakładu pracy i chronić jego mienie. Nie ulega więc wątpliwości, że kradzież jest rażącym naruszeniem tego zobowiązania i uprawnia pracodawcę do natychmiastowego zwolnienia pracownika. W świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego naruszenie obowiązku następuje bez względu na wartość rzeczy ukradzionej i bez względu na to, czy kradzież stanowi przestępstwo, czy też wykroczenie (wyrok z 10 listopada 1999 r. I PKN 361/99, OSNP 2001/7/216).
Z orzecznictwa SN wynika, że również usiłowanie kradzieży mienia pracodawcy może być uznane za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, o którym mowa w art. 52 par. 1 punkt 1 k.p. (wyrok z 24 listopada 1998 r. I PKN 452/98, OSNP 2000/1/21). W orzecznictwo uznaje się bowiem, że już w fazie usiłowania dokonania kradzieży naruszony zostaje obowiązek dbałości o mienie pracodawcy, wynikający z art. 100 par 2 pkt 4 k.p. (wyrok SN z 12 lipca 2001 r. I PKN 532/2000, OSNP 2003/11/265). Co więcej, nawet spóźnione bez usprawiedliwienia zawiadomienie pracodawcy o kradzieży mienia np. samochodu służbowego może stanowić ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków przez pracownika (wyrok SN z 13 marca 1997 r. I PKN 38/97, OSNP 1998/3/72). Z uwagi na powyższe orzecznictwo, w przypadku gdy pracodawca stwierdzi, że pracownik usiłował dokonać kradzieży (np. magazynował mienie pracodawcy celem wyniesienia z zakładu pracy), możliwe jest zwolnienie pracownika w trybie natychmiastowym. Istotne jest równie, że usiłowanie kradzieży, gdy wyrządziło szkodę po stronie pracodawcy, może uzasadniać pełną odpowiedzialność odszkodowawczą pracownika. Usiłowanie kradzieży jest bowiem działaniem umyślnym.