Kontrole w zakładach wspólnie z inspektorami mogą przeprowadzać także inni pracownicy Państwowej Inspekcji Pracy. Dzięki temu udowodnienie przypadków łamania przepisów jest łatwiejsze.
Od 8 sierpnia 2011 r. zmieniły się zasady nadzoru nad przestrzeganiem prawa pracy. Wtedy weszła w życie ustawa z 9 czerwca 2011 r.o zmianie ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy oraz niektórych innych ustaw.
Przewiduje ona, że kontrole – wspólnie z właściwymi inspektorami pracy – mogą również przeprowadzać inni pracownicy PIP mający niezbędną wiedzę w przedmiocie kontroli, jak również przedstawiciele zagranicznych służb i instytucji, do zadań których należy ochrona pracy. Wystarczy, że mają oni imienne upoważnienie wydane odpowiednio przez głównego inspektora pracy lub okręgowego inspektora pracy oraz dokument potwierdzający tożsamość.
– W praktyce są to najczęściej osoby, które są specjalistami w danej dziedzinie, mają odpowiednie wykształcenie ale nie mają uprawnień inspektorskich. Chodzi np. o prawników specjalizujących się w tematyce układów zbiorowych lub osoby mające wiedzę techniczną potrzebną do kontroli danego zakładu – mówi Krzysztof Sudoł, zastępca okręgowego inspektora pracy w Lublinie.
Podkreśla, że osoby te mogą odciążyć pracodawców w niektórych czynnościach kontrolnych, np. zebraniu ustnych informacji od pracowników.
W przypadku kontroli, które często przeprowadzane są w trudnych warunkach, mogą też zapewnić większe bezpieczeństwo kontrolującym. To ważne np. w przypadku kontroli legalności zatrudnienia, często dotyczących przecież pracodawców, którzy chcą uniknąć wizyty inspektora i godzą się na łamanie prawa.
– Dodatkowo obecność dwóch osób podczas wizyty w zakładzie pracy na pewno ułatwia wykrycie nieprawidłowości i utrudnia pracodawcom późniejsze kwestionowanie wyników kontroli – tłumaczy Krzysztof Sudoł.
Firmom trudniej jest bowiem twierdzić, że np. inspektor nie dopełnił swoich obowiązków lub stosował niewłaściwe procedury nadzoru.
W takich przypadkach druga osoba może złożyć wyjaśnienia dotyczące okoliczności przeprowadzania kontroli.
Przypomnijmy, że w toku postępowania kontrolnego inspektor ma prawo swobodnego wstępu na teren oraz do obiektów i pomieszczeń podmiotu kontrolowanego oraz przeprowadzania ich oględzin. Od pracodawcy może żądać m.in. pisemnych i ustnych informacji w sprawach objętych kontrolą oraz dokumentów dotyczących budowy, przebudowy lub modernizacji oraz uruchomienia zakładu pracy. Firma musi mu też przedstawić akta osobowe i wszelkie dokumenty związane z wykonywaniem pracy.
Podstawa prawna
Art. 1 ustawy z 9 czerwca 2011 r. o zmianie ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 142, poz. 829).