Pracodawca zaniżył w zaświadczeniu wysokość zarobków pracownicy. Ubezpieczona przedłożyła je w ZUS-ie, który na tej podstawie wyliczył jej zbyt niską emeryturę. Po kilku miesiącach pracownica sama ustaliła prawidłową wysokość zarobków, ale firma odmawia wydania sprostowanego zaświadczenia. Czy ubezpieczona może domagać się wydania go przed sądem? Czy pracodawca odpowie za szkodę, którą wyrządził podwładnej?
Jeśli firma nie wywiązuje się z obowiązku wydania zaświadczenia o zarobkach (Rp-7) pracownik ma prawo domagać się wydania go przed sądem oraz odszkodowania. Inną sytuacją jest wniosek o poprawienie dokumentu. W opinii Sądu Najwyższego roszczenie o sprostowanie (zmianę, uzupełnienie) zaświadczenia o zarobkach wydanego przez pracodawcę na podstawie art. 125 ust. 1 pkt 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest żądaniem ustalenia wysokości wypłaconego wynagrodzenia, opartym na art. 189 k.p.c. (wyrok SN z 19 kwietnia 2007, I UK 321/06, OSNP 2008/11-12/171).
Wydanie a sprostowania
Wykonanie obowiązku wydania zaświadczenia Rp-7 jest niezależne od wystąpienia przez pracownika z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury. Według Sądu Najwyższego z art. 125 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej wynika jednak wyłącznie obowiązek pracodawcy wydania pracownikowi zaświadczenia. W przepisie tym nie ustanowiono natomiast szczególnego roszczenia o jego sprostowanie. Żądanie wydania zaświadczenia Rp-7 i jego sprostowania nie są tożsame. Jeżeli pracownik występuje o wydanie zaświadczenia na druku Rp-7, to domaga się wykonania przez pracodawcę obowiązku wynikającego z art. 125 ust. 1 pkt 2 cytowanej ustawy. Jeżeli natomiast chce sprostowania już wystawionego zaświadczenia, to w istocie wnosi o ustalenie treści tego dokumentu, np. wysokości wypłaconego wynagrodzenia za pracę. Takie żądanie należy zakwalifikować jako powództwo o ustalenie, dlatego pracownik musi wykazać swój interes prawny.
Ważne powody
Interes prawny może istnieć jednak tylko do czasu wystąpienia o przyznanie świadczenia z ubezpieczenia społecznego. W postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych można bowiem wykazywać wszelkimi środkami dowodowymi (a nie tylko zaświadczeniem pracodawcy) rzeczywistą wysokość uzyskiwanych zarobków w celu ustalenia prawidłowej podstawy wymiaru świadczenia. W takiej sytuacji postępowanie przeciwko pracodawcy przed sądem pracy o sprostowanie druku Rp-7, a w istocie o ustalenie wysokości wypłaconego wynagrodzenia za pracę, zmierzałoby jedynie do uzyskania dowodu dla potrzeb postępowania przed sądem ubezpieczeń społecznych (a to wyklucza uznanie istnienia interesu prawnego w ustaleniu wysokości świadczenia). Dopuszczalność skutecznego wytoczenia powództwa o wydanie sprostowanego zaświadczenia Rp 7 zależy zatem od tego, czy pracownica wystąpiła do ZUS o przeliczenie emerytury w związku z ustaleniem wyższych zarobków.
Odpowiedzialność za szkodę
Wydanie przez pracodawcę obiektywnie nieprawidłowego zaświadczenia może natomiast prowadzić do powstania szkody u pracownika. Jej wysokość określa różnica pomiędzy emeryturą otrzymaną a taką, którą powinna otrzymać, gdyby pracodawca należycie wywiązał się ze swych obowiązków. Pracownik, który otrzymuje wystawione przez firmę zaświadczenie, ma bowiem prawo uważać, że obejmuje ono wszystkie składniki wynagrodzenia oraz że zostało wydane zgodnie z prawem. Z tego powodu za szkodę odpowiada pracodawca.
PODSTAWA PRAWNA
Art. 125 ust.1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 z późn. zm.).
Art. 471 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).