Jeśli pracodawca nie chce uznać zdarzenia za wypadek przy pracy i np. nie sporządził protokołu powypadkowego, poszkodowany może złożyć pozew do sądu pracy o ustalenie tego faktu.
W firmie miało miejsce zdarzenie, w wyniku którego pracownik poniósł obrażenia. Poszkodowany wystąpił do ZUS o przyznanie mu renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Ze względu na brak protokołu (pracodawca odmówił jego sporządzenia) ZUS wydał decyzję negatywną.
W sytuacji gdy pracodawca odmawia sporządzenia protokołu powypadkowego lub stwierdza w nim, że zdarzenie nie było wypadkiem przy pracy, poszkodowany może wystąpić do sądu pracy z powództwem o sprostowanie protokołu powypadkowego i ustalenie, że zaistniałe zdarzenie jest wypadkiem przy pracy. W razie wypadku śmiertelnego prawo powyższe przysługuje uprawnionym członkom rodziny zmarłego.
Podstawę prawną dla wytoczenia takiego powództwa stanowi art. 189 k.p.c. Zgodnie z nim powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.
W orzecznictwie podkreśla się, że wypadek wywołuje różne skutki i pomimo że pracownik mógłby się domagać konkretnych roszczeń majątkowych z tego tytułu, np. jednorazowego odszkodowania, to z reguły będzie miał on interes prawny w żądaniu ustalenia, iż dane zdarzenie stanowiło wypadek przy pracy (postanowienie SN z 27 stycznia 1998 r., II UKN 471/97, OSNP 1999/2/75). Możliwość złożenia powództwa o ustalenie, że konkretne zdarzenie było wypadkiem przy pracy, potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 5 czerwca 2007 r. (I UK 8/07, OSNP 2008/15 – 16/228).
W opisanej sytuacji, gdy między stronami istnieje spór co do zakwalifikowania zdarzenia za wypadek przy pracy, zatrudniony może odwołać się od odmownej decyzji ZUS do sądu okręgowego. Jednocześnie w sądzie rejonowym może złożyć pozew o ustalenie, że zdarzenie było wypadkiem przy pracy.
ANDRZEJ MAREK
sędzia Sądu Okręgowego w Legnicy